Françesku: në Hungari një popull me rrënjë të forta u thirr për të ndërtuar ura
R.SH. - Vatikan
Si zakonisht, të mërkurën, pas kthimit nga shtegtimi apostolik, Papa Françesku ia kushtoi katekizmin e audiencës së përgjithshme rikujtimit të etapave kryesore të vizitës të sapopërfunduar. Çka jetoi, e përmblodhi në kujtimet që i la ky shtegtim i pritur prej kohe. Kujtime ngarkuar me ngjarje e pamje të paharrueshme. Dy, kryesore: rrënjët dhe urat. Duke folur për rrënjët, Papa theksoi:
“Shkova shtegtar pranë një populli, historia e të cilit - siç na e kujton Shën Gjon Pali II - pati ‘një mori shenjtorësh e heronjsh, të rrethuar nga aradhe njerëzish të përvuajtur e punëtorë’. Është e vërtetë: pashë kaq shumë njerëz të thjeshtë dhe punëtorë, që e ruajnë me krenari lidhjen me rrënjët e tyre”.
Fe e vënë në provë
Ndërmjet këtyre rrënjëve, themelore, figurat e shenjtorëve të së kaluarës, që dhanë jetën për popullin, shenjtorë, që e dëshmuan Ungjillin e dashurisë, shenjtorë, që ishin dritë në kohë terrinash.
Këtë pohoi me forcë Papa, sepse historia e këtij vendi u pushtua nga errësira e, gjatë persekutimit ateist të viteve 1900, feja u vu në provë e të krishterët "të goditur mizorisht, me ipeshkvij, priftërinj, besimtarë dhe laikë, u vranë a humbën lirinë":
“Por ndërsa bëheshin përpjekje për ta prerë rrapin madhështor të fesë, rrënjët e tij mbetën të paprekura: Kisha e nëndheshme mbeti e palëkundur, me një mori klerikësh të shuguruar fshehurazi, që e dëshmonin Ungjillin duke punuar në fabrika, ndërsa gjyshet ungjillëzonin fshehtësisht. Në Hungari, kësaj shtypjeje komuniste i parapriu ajo naziste, me dëbimin tragjik të një popullsie të madhe hebreje. Por në këtë gjenocid mizor shumë u dalluan për rezistencën dhe aftësinë e tyre në mbrojtjen e viktimave, e kjo ishte e mundur sepse rrënjët e të jetuarit së bashku shtriheshin thellë në këto troje”.
Gëzuar ditëlindjen, Edith!
Më pas, duke folur për shtypjen e ushtruar nga nazizmi në vend, Papa kujtoi edhe poeten hungareze Edith Bruck, me të cilën e lidh një miqësi e fortë e, duke u shkëputur nga teksti i shkruar, theksoi:
“Ne në Romë kemi një poeteshë të mirë hungareze, e cila ka kaluar nëpër të gjitha këto sprova ndaj u kujton të rinjve nevojën për të luftuar për një ideal, për të mos u mposhtur nga persekutimi, nga çkurajimi. Kjo poete sot mbush 92 vjeç. E gëzofsh ditëlindjen, Edith. Për shumë mot!”.
Të mendosh vetëm për veten i than rrënjët
Më pas liria u kthye - vërejti Papa - po sot kërcënohet sërish. E, këtë herë, nga konsumizmi, nga kënaqja vetëm me mirëqenien materiale. Por kur e vetmja gjë që ka rëndësi është të mendosh për veten dhe të bësh atë që të pëlqen - komentoi Françesku - rrënjët thahen e druri shembet:
“Është problem që ka të bëjë me të gjithë Evropën, ku përkushtimi ndaj të tjerëve, ndjenja e bashkësisë, bukuria e të ëndrruarit së bashku dhe e krijimit të familjeve të mëdha, janë në krizë. Të mendojmë, pastaj, për rëndësinë e ruajtjes së rrënjëve, sepse vetëm duke shkuar thellë poshtë, degët do të rriten lart dhe do të japin fryte. Ta pyesim veten: cilat janë rrënjët më të rëndësishme të jetës sime? A i mbaj mend, a kujdesem për to?”.
Evropa, e thirrur për të ndërtuar ura paqeje
Pastaj, figura e dytë - urat. Papa kujtoi se qyteti i Budapestit është i famshëm për urat e shumta që bashkojnë udhët. E kjo i rikujtoi, veçanërisht në takimet me autoritetet, “rëndësinë e ndërtimit të urave të paqes ndërmjet popujve”:
“Është, veçanërisht, thirrja drejtuar Evropës, e quajtur "urë e paqes", për të sheshuar dallimet dhe për të mirëpritur këdo që troket në dyert e saj. Sa e bukur, në këtë kuptim, ura humanitare e krijuar për kaq shumë refugjatë nga Ukraina fqinje, të cilët munda t’i takoj, duke admiruar gjithashtu rrjetin e madh të bamirësisë së Kishës hungareze”.
Angazhimi i Kishës për bashkimin e besimtarëve
Vijoi të flasë për urat, Françesku, duke kujtuar se Hungaria “vijon të ndërtojë ura për të nesërmen”. E këtë e bën duke u kujdesur për mjedisin, për një të ardhme të qëndrueshme dhe për marrëdhëniet ndërmjet brezave. E, përsa i përket Kishës Hungareze, Papa nënvizoi angazhimin për të ndërtuar ura ndërmjet besimtarëve dhe shteteve:
“Në Meshën e së dielës ishin të pranishëmn të krishterë të riteve dhe vendeve të ndryshme e edhe të besimeve të ndryshme, të cilët punojnë mirë së bashku në Hungari. Të ndërtosh ura! Ta pyesim veten: po unë, në familjen time, në famullinë time, në bashkësinë time, në vendin tim, a jam ndërtues urash, harmonie, uniteti?”.
Devocioni i popullit hungarez për Marinë
Së fundi Papa kujtoi edhe devocionin tradicional marian të popullit hungarez, që nis qysh nga mbreti i parë, Shën Shtjefni:
“Mbretëreshës së Hungarisë - përfundoi Papa Françesku - po ia besojmë këtë vend të dashur”. Asaj ia besojmë edhe “ndërtimin e urave në botë (...)e edhe zemrat tona, që t’i shtrijnë rrënjët në dashurinë e Zotit”.
