Papa Luciani, nga Lumen Gentium, pas-Koncilit përmes letrave të arkivit

R.SH. / Vatikan

“Ne duam të vazhdojmë trashëgiminë e Koncilit II të Vatikanit, normat e mençura të të cilit duhet të udhëhiqen drejt përfundimit, duke u siguruar që një shtytje, mbase bujare, por e paqartë, të mos e shtrembërojë përmbajtjen dhe kuptimin e tij, e duke u siguruar edhe që forcat frenuese dhe frikacake të mos e ngadalësojnë impulsin e përtëritjes dhe të jetës”. Ky është i pari nga gjashtë vëllimet e mesazhit Urbi et Orbi shqiptuar nga Gjon Pali I - Albino Luciani (1912-1978) një ditë pas zgjedhjes së tij, më 27 gusht 1978, në të cilin Papa i sapozgjedhur përcaktoi programin e tij papnor. Një “duam” është ende jashtëzakonisht aktuale edhe, e sidomos, sot.

Hetim, në dritën e letrave arkivore

Pas dy Ditësh studimi në Universitetin Papnor Gregorian kushtuar burimeve të Magjisterit të Gjon Palit I - e para nga letrat e arkivit të tij privat, datuar 13 maj 2022 dhe e dyta, nga biblioteka personale, 24 nëntor 2023 - Fondacioni Vatikanas Gjon Pali I, në bashkëpunim me Universitetin Papnor Gregorian, vazhdon veprimtarinë e tij shkencore dhe kërkimore, duke u përqendruar në gjashtë vëllimet e programit të papnisë së Papës Luciani. Secilit prej tyre do t'i kushtohet një konferencë studimore në vitet në vijim. Pas porosisë të dhënë nga Gjon Pali I, vëllimi i parë  koncentrohet mbi Koncilin II të Vatikanit dhe trashëgiminë e tij. Në perspektivën Lucianiane, do të studiohen, në dritat e kartave të arkivit, premisat e tij, mesazhi dhe aktualizmi deri në vitin juibilar 1975. Në dritën e dokumenteve të Arkivit Privat (APAL) - trashëgimi e Fondacionit - është e mundur sot të rindërtohet pjesëmarrja e gjallë, e dëshmuar nga shënimet ndër skajet e skemave të diskutuara dhe nga fletoret, ku ipeshkvi i asokohshëm i Vittorio Veneto-s shkruante dhe komentonte ndërhyrjet në sallë.

Relatorë e ndërhyrje

Duke u mbështetur nga materiali i pasur që del nga blloqet e shënimeve dhe shkrimet autografe në lidhje me Koncilin II të Vatikanit, Dario Vitali, profesor i Ekleziologjisë në Universitetin Papnor Gregorian, në fjalimin e tij “Albino Luciani në Koncil: vizion i Kishës në zhvillim”, do të ofrojë një përshkrim të marrëdhënieve të Papës me Vatikanin II, duke përshkruar edhe sa e ushqeu dhe e pasuroi mendimin dhe veprimin e tij baritor ngjarja konciliare. Ndërhyrja është në vazhdimësi me reflektimin që vijon mbi mendimin e Albino Lucianit para Koncilit: “Vizion i Kishës në ferment”, mbi të cilin do të ndalet Maria Grazia M. Zunelli, doktorante në departamentin e Teologjisë Dogmatike të Universitetit Papnor Gregorian. 

“Luciani ipeshkëv dhe pritja e Koncilit në Vittorio Veneto” do të jetë tema që do të trajtojë Davide Fiocco, profesor në Institutin e Lartë të Shkencave Fetare “Giovanni Paolo I” në Treviso. Giovanni Vian, profesor i Historisë së Krishterimit dhe Kishave në Ca' Foscari në Venecia, do të zhvillojë analizën e tij mbi Ipeshkvijtë e Triveneto-s në Vatikanin II: kontributi i Albino Lucianit në Koncil; ndërsa “Përvoja pas Këshillit, në Venecia, jetuar si Patriark i qytetit lagunor”, do të jetë tema e studimit të Mauro Velatit, anëtar i Fondacionit të Vatikanit Gjon Pali I. Programin e konferencës do ta mbyllë Gilfredo Marengo, nënkryetar i Institutit Papnor Gjon Pali II, profesor i Antropologjisë së Përgjithshme Teologjike, duke u ndalur në kontributin e tij për Lucianin, Vitin e Fesë dhe Jubileun e 1975-sës. Ndërhyrjeve do t'i paraprijë shfaqja e një videoje të materialit që lidhet me Koncilin II të Vatikanit e që gjendet në Arkivin Privat Albino Lucianit.