Selia e Shenjtë në Bienalen e Arkitekturës “për të ardhmen më të mirë të tokës”
R.SH. – Vatikan
Me ftesën që të "kujdesemi për planetin, ashtu siç kujdesemi për veten, si edhe të kremtojmë kulturën e takimit", arkitekti Roberto Cremascoli paraqiti sot paradite, Pavijonin e Vatikanit "Miqësia Shoqërore: takimi në kopsht", që do të marrë pjesë në Bienalen e Arkitekturës në Venedik, nga 20 maji deri më 26 nëntor 2023. Autor i idesë, që qëndron pas Pavijonit, arkitekti përmblodhi kështu mësimet e Papës Françesku, marrë nga enciklikat “Laudato si'” (2015) dhe “Fratelli tutti” (2020), kornizë dhe udhërrëfyes ideal për gjithë ekspozitën.
"Laboratori i së ardhmes"
Fjala kyçe e Bienales është “e ardhmja”, që i jep edhe titullin "Laboratori i së Ardhmes", siç shpjegoi kuratorja Lesley Lokko, e cila nënvizoi se "është e pamundur të ndërtosh një botë më të mirë, nëse nuk e imagjinon më parë". Arkitektja me origjinë ganeze dëshiron ta organizojë Bienalen, duke pasur parasysh urgjencat e planetit dhe duke e “dekarbonizuar e dekolonizuar” ngjarjen. Itinerari i parashikuar prej saj nuk është i mbyllur në hapësirëdhe në kohë, por promovon ndryshimin, me vëmendje të veçantë mbi Afrikën dhe mbi vendet e mbetura jashtë çdo procesi financiar apo krijues.
Rastësi, që nxit për dialog
Prefekti i Dikasterit për Kulturën dhe Edukimin, kardinali José Tolentino de Mendonça, komisar i Pavijonit vatikanas, vërejti se tema e takimit është veçanërisht e dashur për Papën Françesku, i cili këtë vit festoi dhjetëvjetorin e zgjedhjes së tij në fronin e Shën Pjetrit. “Rastësi - nënvizoi ai - që hap mundësinë e një dialogu, të cilin e konsiderojmë të rëndësishëm: të shqyrtojmë se si disa nga linjat kryesore të kësaj papnie mund të jenë çelës për dialog me arkitekturën bashkëkohore dhe të bashkohen në një vizion, i cili ka guximin të mendojë një të ardhme ndryshe”. Kardinali theksoi se mendimi i Françeskut pasqyrohet mirë në projektet arkitekturore të propozuara nga Pavioni i Selisë së Shenjtë.
Kopshti, si vend takimi
Prefekti i Vatikanit përmendi arkitektin Álvaro Siza, autor i instalimeve të pavijonit, "i cili në moshën 90-vjeçare paraqitet si rezervë rinie për botën, duke eksperimentuar një arkitekturë jo të fiksuar brenda katër mureve, por një arkitekturë të gjallë, figurative, 'në dalje'. Një manifest i rëndësishëm politik dhe poetik mbi çfarë është e çfarë mund të bëhet takimi ndërmjet qenieve njerëzore”. Prandaj, Pavijoni nuk paraqet forma të reja ndërtimi, por funksionet e kopshtit, kërkimin dhe ripërdorimin e bimëve e të materialeve ndërtimore, ashtu siç bëjnë murgjërit nëpër kuvende. Pavijon nis me figura njerëzore krahëhapur, në gjunjë, që përshëndesin vizitorin dhe e bëjnë atë të hyjë në hapësirën e kuvendit deri në takimin me kopshtin, vend jo i zhurmshëm, vend qetësie e pushimi, ku njeriu mund të takojë Zotin.
