Papa: Ungjilli nuk mund të predikohet në mënyrë abstrakte, duhet të jetë gjithmonë i inkulturuar
R.SH. - Vatikan
Të lindur në Greqi në shekullin e 9-të, në një familje aristokrate, hoqën dorë nga karriera e tyre politike, për t'u bërë murgjër. Ishin vëllezër shenjtorët Çirili dhe Metodi, të quajtur edhe "apostujt e sllavëve". Pikërisht atyre Papa Françesku ua kushtoi sot katekizmin e audiencës së përgjithshme në Sheshin e Shën Pjetrit, në Vatikan, duke vazhduar ciklin e reflektimeve mbi zellin apostolik.
Pavarësisht nga qielli i ngarkuar me re, që paralajmëronin shi, Françesku, nuk hoqi dorë nga përshëndetja me besimtarët dhe shtegtarët e pranishëm dhe mori disa fëmijë me vete në Papamobil, i shoqëruar nga tingujt festivë të një bande muzikore.
Feja e folur në gjuhën amtare
Dëshira për jetë vetmitare, e jetuar nga Çirili dhe Metodi, nuk zgjati shumë - kujtoi Papa - sepse "ata u dërguan si misionarë në Moravinë e Madhe", e cila qe ungjillëzuar pjesërisht, por ku "kishin mbetur shumë zakone dhe tradita pagane".
Ndjehej nevoja të shpjegohej besimi në gjuhën e atyre popujve ende pa alfabet. Dy vëllezërit studiuan kulturën vendase, të vetëdijshëm se vetëm në këtë mënyrë këta popuj do të kishin mundësi ta kuptonin Shkrimin e Shenjtë. Çirili ngulte këmbë: "E kush mund të shkruajë një fjalim mbi ujë?":
“Për të kumtuar Ungjillin dhe për t'u lutur, nevojitej mjeti i nevojshëm, i përshtatshëm, i veçantë. Kështu ai shpiku alfabetin glagolitik e i përktheu me të Biblën dhe tekstet liturgjike. Njerëzit e ndjenë se ajo fe e krishterë nuk ishte më “e huaj”, ishte inkulturuar, bëhej feja e tyre, e folur në gjuhën e tyre amtare”.
Papa miraton tekstet liturgjike në sllavisht
Megjithatë, nisma e dy murgjërve hasi kundërshtime nga latinët, të cilët besonin se Zoti mund të lavdërohet "vetëm në tri gjuhët e shkruara mbi kryq: hebraisht, greqisht dhe latinisht". Shqetësimi i tyre - komentoi Françesku - diktohet nga frika e humbjes së "monopolit të predikimit ndërmjet sllavëve" dhe autonomisë së tyre:
“Por Çirili përgjigjet me forcë: Zoti do që çdo popull ta lavdërojë në gjuhën e vet. Së bashku me vëllain e tij, Metodin, i bëri thirrje Papës dhe ai miratoi tekstet e tyre liturgjike në gjuhën sllave, i vendosi në altarin e kishës së Shën Marisë së Madhe dhe i këndoi me ta lavdet e Zotit sipas atyre librave”.
Unitet, inkulturim, liri
Kështu Fjala e Perëndisë përhapet ndërmjet atyre popujve. E, si pa dëshminë e dy vëllezërve - kujton Françesku - "Shën Gjon Pali II i shpalli bashkëpajtorë qiellor të Evropës duke shkruar për ta edhe enciklikën “Slavorum Apostoli", në të cilën nënvizon tre aspekte: para së gjithash unitetin. "Në atë kohë në Evropë kishte një krishterim të pandarë, i cili bashkëpunonte për të ungjillëzuar”. Së dyti, inkulturimin. Papa shprehet:
“Ungjillëzimi i kulturës dhe inkulturimi dëshmojnë se ungjillëzimi dhe kultura lidhen ngushtë. Nuk mund të predikosh një Ungjill abstrakt, të distiluar, jo: Ungjilli duhet inkulturuar parë si shprehje e kulturës”.
Liria ka nevojë për guxim
Aspekti i tretë është liria. “Duhet liri - nënvizoi Françesku - por liria ka gjithmonë nevojë për guxim, sa më i guximshëm të jetë njeriu, aq më i lirë bëhet dhe nuk lejon askënd ta lidhë me zinxhirët e një mori gjërash, që ia rrëmbejnë lirinë”. Duke iu afruar kështu përfundimit të katekizmit, Papa Françesku u drejtoi besimtarëve ftesën:
“Vëllezër e motra, të kërkojmë nga Shenjtorët Çirili dhe Metodi, apostuj të sllavëve, të jenë mjete ‘lirie në bamirësi’ për të tjerët. Jini krijues, jini të pandryshueshëm dhe të përvuajtur, me lutje dhe shërbim”.
