Kisha

Çelësi i fjalëve të Kishës: diplomacia papnore dhe misioni i Kishës

Veçantia e diplomacisë së Selisë Apostolike pasqyrohet në karakteristikat e mënyrës së saj të veprimit. Misioni i kumtimit të Ungjillit dhe pika e referimit në të drejtën natyrore, pavarësisht nga kontradiktat e shumta dhe nga tradhtitë njerëzore, vazhdojnë pa pushim të jenë busulla mbi të cilat rikalibrohet përdorimi i vetë diplomacisë. Kjo e fundit ka marrë edhe më shumë autoritet e vërtetësi që kur Kisha Katolike u çlirua nga barra e rëndë e Shtetit Papnor dhe nga pushteti kohor i Papëve

R.SH. – Vatikan

Fjala që Papa, Ipeshkvi i Romës, i drejton çdo vit Trupit diplomatik të akredituar në Selinë e Shenjtë nuk është thjesht paraqitje e "mendimeve personale" për gjendjen e botës. Kontributi i mendimit kritik të çdo Pape në skenën botërore mbështetet nga një traditë e gjatë. Diplomacia papnore është realitet i strukturuar, bën pjesë plotësisht në rrjetin dhe në praktikën e marrëdhënieve ndërmjet subjekteve gjeopolitike. Respekton rregullat dhe protokollet, megjithatë, karakterizohet nga tipare dhe ndjek kritere, që shpesh zbulojnë burimin intim dhe të mistershëm, që e ushqen këtë lloj anomalie, për të cilën bashkësia katolike botërore është i vetmi subjekt, që përfaqësohet me një shtet në nivel ndërkombëtar.

Diplomacia papnore ka vlerë edhe sot

Veprimtaria diplomatike e Papës dhe e Kishës Katolike, që i ka qëndruar kohës, është mbi të gjitha produkt i historisë dhe ka marrë formën, që njohim sot, gjatë rrethanave, të cilat janë ndërthurur shpesh në mënyrë të rastësishme. Natyrisht, ka ndikuar edhe trashëgimia e shekujve të gjatë, në të cilët Papa dhe Shteti Papnor kanë qenë protagonistë të përfshirë historikisht në sistemin e marrëdhënieve dhe të konflikteve ndërmjet shteteve paramoderne dhe atyre moderne. Prandaj "ekzistenca e saj" nuk justifikohet me asnjë "të drejtë hyjnore" dhe ruan tiparin e vet të rastësisë. I gjithë rrjeti diplomatik i Selisë së Shenjtë mund të mos jetë më në vitet e ardhshme, por Kisha Katolike mund të vazhdojë të ecë në histori pa humbur asgjë themelore nga natyra e saj sakramentore dhe apostolike. Gjithsesi, ndërsa kohët ndryshojnë, ai mjet, që nuk mund të riprodhohet me teknika inxhinierike institucionale, pikërisht për shkak të bagazhit të historisë së vet mijëravjeçare, mund të vazhdojë të jetë tejet i çmuar në kontekstet e reja, me të cilat Kisha është thirrur të përballet gjatë historisë.

Primatet e diplomacisë papnore

Diplomacia papnore mund të mburret me disa primate. E saj është një nga figurat e para të diplomatit të përhershëm: nga mesi i shekullit V deri në gjysmën e parë të shekullit VIII, Papa kishte një ose më shumë të dërguar të qëndrueshëm, të quajtur apokrizarë (nga greqishtja ἀπόκρισις, ose përgjigje), në kuptimin e bartësve të përgjigjes, pra, zëdhënës. Këtë detyrë e kryen shumë Papë të ardhshëm, ndër të cilët Shën Gregori I i Madh (590-604). Papa i lum Gregori X (1271-1276), duke i shkruar Karlit Anzhù, mbret i Sicilisë dhe i Napolit, teorizoi formalisht parimin e imunitetit diplomatik: «Ius gentium exigit ut legati cuiuslibet gentis securitate gaudeant, etiam, apud hostes» (Ligji ndërkombëtar kërkon që ambasadorët e çdo kombi të gëzojnë siguri, madje edhe para armiqve të tyre). Akademia Kishtare Papnore, e themeluar nga Papa shqiptar Klementi XI më 1701 si Akademi Papnore e Klerikëve Fisnikë për formimin e meshtarëve të destinuar në shërbimin diplomatik të Selisë Apostolike, është institucioni më i lashtë i këtij lloji, i cili funksionon pa ndërprerje që nga ajo kohë.

Misioni i kumtimit të Ungjillit dhe pika e referimit në të drejtën natyrore

Veçantia e diplomacisë së Selisë Apostolike pasqyrohet në karakteristikat e mënyrës së saj të veprimit. Misioni i kumtimit të Ungjillit dhe pika e referimit në të drejtën natyrore, pavarësisht nga kontradiktat e shumta dhe nga tradhtitë njerëzore, vazhdojnë pa pushim të jenë busulla mbi të cilat rikalibrohet përdorimi i vetë diplomacisë. Madje, kjo e fundit ka marrë edhe më shumë autoritet e vërtetësi që kur Kisha Katolike u çlirua nga barra e rëndë e Shtetit Papnor dhe nga pushteti kohor i Papëve.

Veprimi afatgjatë i diplomacisë papnore

Uniciteti i diplomacisë papnore shprehet në veprimin e saj afatgjatë: në shqetësimin për të mos u shtypur nga njëra palë apo nga tjetra në situata konflikti; në kontributin për kapërcimin e problemeve gjeopolitike pa krijuar as fitimtarë "triumfalistë" dhe as humbës të poshtëruar e të inatosur, për ta ruajtur vërtet paqen nga ringjallja e urrejtjes; në aftësinë për të kërkuar dhe për të inkurajuar dialogun me të gjithë, duke përfshirë bashkëbiseduesit e cilësuar si "të papranueshëm" nga kancelaritë e fuqive të mëdha dhe nga institucionet ndërkombëtare; në prirjen për të përdorur deri ku s’mban më durimin, që të zgjidhen nyjet në dukje të pazgjidhshme, pa përdorur shantazh; në thurjen e rrjeteve, në kërkimin e një “terreni të përbashkët” për të pajtuar interesa të ndryshme dhe konfliktuale, duke favorizuar gjithmonë rrugët dhe zgjidhjet, që në thertoren e historisë, u kursejnë vuajtjet njerëzve.

Shpallja e Ungjillit dhe arritja e paqes për të gjithë

"Nëse bëhet fjalë për të shpëtuar ndonjë shpirt, për të parandaluar dëme më të mëdha për shpirtrat", pohonte Papa Piu XI, Papa i Pakteve të Lateranit, që i dhanë fund çështjes së kontrollit mbi Romën, “kemi guximin të hyjmë në bisedime edhe me vetë djallin” (fjalimi para profesorëve dhe studentëve të Kolegjit Mondragone, 14 maj 1929). Selia e Shenjtë synon edhe sot, edhe përmes diplomacisë papnore, të kryejë misionin e saj të lartë, që është shpallja e Ungjillit dhe arritja e paqes për të gjithë, duke ruajtur neutralitetin dhe paanshmërinë e saj, sa herë që kjo është e mundur, edhe kur nuk i pëlqen ndokujt.