Çelësi i fjalëve të Kishës: sëmundja sipas Biblës

R.SH. – Vatikan

Para madhështisë dhe mrekullisë së qiellit, qëndisur me delikatesë nga duart e Zotit, psalmisti pyet “Ç’është njeriu?”. Përgjigja, që pason, është e jashtëzakonshme dhe befasuese: “Çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, / biri i Adamit që të përkujdesesh për të? / E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt, / e kurorëzove me lavdi e shkëlqim” (Ps 8,5-6).

Njeriu vendoset në majën më të lartë të krijimit, gati si qënie hyjnore, me të cilën vetë Zoti ndan lavdinë e madhështinë. Madje, njeriut i jepet detyra të mbarështojë të gjitha krijesat, që duhet t’i nënshtrohen atij. E megjithatë, psalmisti pyet sërish “Ç’është njeriu?”, duke dhënë një pergjigje të ndryshme, gati të kundërt me të parën: “O Zot, e ç’është njeriu që t’i japësh rëndësi, / biri i njeriut që të kujdesesh për të? / Njeriu i përngjan avullit, / ditët e tij si hija që kalon” (Ps 144,3-4).

Të dyja përgjigjet janë të vërteta dhe hapin një dritare mbi misterin e madh të njeriut, krijuar në shembëllim me Zotin, i cili e bën sovran të kozmosit nga njëra anë, por edhe krijesë të dobët e të brishtë, nga ana tjetër. Hyji e krijon atë nga pluhuri, por i hukat edhe frymën e jetës (Zan 2,7); njeriu është vepër e artizanit hyjnor, i cili njëkohësisht, e modelon atë si një vazo prej balte, që mund të thyhet lehtë.

Brishtësia e sëmundja

Kjo brishtësi themeltare e njeriut shihet krejt qartë në përvojën e vuajtjes, të sëmundjes e të vdekjes. Jeta është e pasigurt, i rrjedh nëpër duar si rëra e kërcënohet vazhdimisht nga çdo e keqe. Pse sëmundja është e pranishme në botë dhe prek kaq dramatikisht trupin e njeriut, aq sa ka rrezik t’ia mposhtë shpirtin?

Në Besëlidhjen e Vjetër, gjejmë të ashtuquajturën “teoremë të shpërblimit”: “Mallkimi i Zotit është në shtëpinë e të patenzonit, kurse banesat e të drejtëve do të bekohen” (Fu 3,33). Pra, vuajtja e sëmundja qenkan pasojë e mëkatit të njeriut, kryer personalisht e kolektivisht. Por, zbatimi automatik i këtij modeli vihet në krizë nga vetë Shkrimi Shenjt.

Libri i Jobit është emblematik për këtë. Jobi vuan nga shumë fatkeqësi, përfshirë sëmundjen dhe miqtë e shokët e tij e shpjegojnë këtë pikërisht duke e fajësuar me mëkate, për të cilat Zoti i ka dërguar dënimin e merituar. E nuk vlen për asgjë mohimi i Jobit, i cili, gjithsesi, nuk e humb shpresën në Hyjin. Më në fund, Jobi “shpërblehet” e Zoti u kthehet me zemërim miqve. Duke iu drejtuar Elifaz Temanitit, Hyji thotë: “Hidhërimi më ka marrë zjarr kundër teje e kundër dy miqve të tu, sepse para meje nuk e keni folur të drejtën si shërbëtori im Jobi” (Jb 42,7).

Shembulli i Ezekisë: lutja e njeriut, që vuan

Për të mos folur për historinë e mbretit Ezekia, që e gjejmë në Librin e Isaisë profet. Mbreti kishte një sëmundje që nuk njihej, por dihej se do ta çonte drejt vdekjes. Reagimi i tij pasqyron gjithë vuajtjen e dëshpërimin e çdo të sëmuri në të njëjtën gjendje, por Ezekia nuk e harron Zotin. I drejtohet Atij, fillimisht duke u kapur keqas me Të, por edhe duke e lutur me gjithë shpirt që ta shërojë. Në fund të lutjes, mbreti i Judesë derdh lot të hidhur, por Hyji i dëshmon se ia kishte parë lotët. I shton edhe 15 vjet jetë. Kjo gjendje, e përbashkët me çdo të sëmurë, në çdo kohë dhe epokë, pasqyrohet mirë në “Këngën e Ezekisë, mbret i Judesë”, poemë me dy pjesë, që duken në kundërshtim me njëra-tjetrën, pasi në të parën, Ezekia kapet me Zotin, ndërsa në të dytën, e lëvdon Atë. Në të vërtetë, ky është ai kalim shpirtëror nga sëmundja në shërim, që shpreh vështirësitë e të sëmurit, i cili jeton në ankth, lufton me të keqen e, më në fund, e kupton se nuk mund të shërohet pa Hyjin e Gjithëpushtetshëm.

Në ç’mënyrë Jezusi shëron nga sëmundjet

Edhe Jezu Krishti, në Ungjill, nuk e pranon lidhjen tepër të thjeshtuar ndërmjet mëkatit, vuajtjes e sëmundjes. Para dishepujve, që e pyesin për mëkatet e të verbërit, që kishte lindur i tillë, përgjigjet: “Nuk mëkatoi as ky as prindërit e tij, por ndodhi kështu që në të të dëftohen veprat e Hyjit” (Gjn 9,3). Jezusi nuk kërkon faje, por fton të shpresojmë në një Zot, që e nxjerr të mirën edhe nga e keqja (shih Zan 50,20).

Sidomos në Ungjillin sipas Mateut, që e paraqet Jezusin si Mesi, në fjalë e në vepra, Krishti shëron të këqijat e botës: pastron të gërbulurin e përjashtuar nga bashkësia, për shkak të sëmundjes (Mt 8,1-4); shëndosh shërbëtorin e centurionit me forcën e fjalës (Mt 8,5-13); shëron vjehrrën e Simon Pjetrit, në shtrat me ethe (Mt 8,14-15) e së fundi, liron të djallosurit e shëron “gjithë” të sëmurët (Mt 8,16). Ungjilltari komenton shërimet e Jezu Krishtit me një frazë të Isaisë profet: “Ai i mori lëngatat tona e i mbarti sëmundjet tona” (Mt 8,17). Shërimet nuk ndodhin për magji, por i lirojnë njerëzit nga e keqja, gjë që, siç nënvizon shën Pali apostull, ndodh me “një çmim tejet të lartë” (1 Kor 6,20; 7,23).

Jezu Krishti shëron duke i marrë mbi vete sëmundjet, duke bartur mbi shpatullat e veta misterin e së keqes e duke paralajmëruar kështu, veprën shëlbuese të misterit të Pashkëve, pra, të jetës së tij dhuruar në kryq për shpëtimin e botës. Dramës së sëmundjes, Ungjilli nuk i përgjigjet duke na paraqitur ndonjë shërues-taumaturg ndër të shumtët, që qarkullonin në Palestinën e shekullit I, por duke na treguar misterin e Jezu Krishtit, njeri e Zot, plotësisht solidar, në korpin e tij, me njerëzimin e plagosur e pikërisht për këtë, në gjendje ta prekë e ta shërojë.