Անարատ Յղութեան Հայ Քոյրերու միաբանութեան Մեծաւորուհի՝ Մայր Սաճոնեանի վարդանանցի ուղերձը։
Ստորեւ կը ներկայացնենք Անարատ Յղութեան Հայ Քոյրերու միաբանութեան Մեծաւորուհի Մայր Արուսեակ Սաճոնեանի վարդանանցի ուղերձը, զոր ան ներկայացուց 13 Փետրուար 2021-ի երեկոյեան Անարատ Յղութեան Հայ Քոյրերու միաբանութեան մայրավանքէն ներս տեղի ունեցած Վարդանանցի տօնի հանդիսութեան աւարտին
Գերաշնորհ Սրբազան Հայր
Գերյարգելի Հայր Նարեկ
Առաքինազարդ Քոյրեր,
Սիրելի ներկաներ,
Վարդանանց Պատգամ՝ Վասն կրօնից և հայրենեաց.
՛՛Այս հաւատքէն ոչ ոք կրնայ խախտել մեզ, ոչ հրեշտակները, ոչ մարդիկ, ոչ սուրը և ոչ ալ հուրը, ոչ ջուրը և ոչ ալ որեւէ հարուած . . .
Այս եղաւ պատասխանը հայ ամբողջ եկեղեցականութեան, իշխաններուն ու զօրականներուն երբ Պարսիկ թագաւորը կը պարտադրէր որ ուրանային Քրիստոս և ընդունէին զրադաշտական կրօնքը:
Մենք այսօր, որ հպարտօրէն մենք մեզ կը կոչենք արժանի հետեւորդները Վարդաններու և Ղեւոնդներու, և ամէն տարի, բացառիկ հանդիպութիւններով կը կատարենք Վարդանանց և Ղեւոնդեանց յիշատակութիւնները, արդեօք կը դաւանի՞նք այն հաւատքը որուն համար իրենց կեանքը զոհեցին Վարդանանց քաջ հերոսները: Վարդանանք զոհուեցան հայու ինքնութիւնը և հաւատքը պահպանելու համար. Մենք պատրա՞ստ ենք, չըսեմ մեր կեանքը, այլ մեր հանգիստը զոհելու որպէսզի պահենք և պահպանենք մեր հայութիւնը և մեր կրօնքը: Վարդանանցէն հարիւր յիսուն տարի առաջ միայն հայերը ազգովին քրիստոնեայ դարձած էին, իսկ մենք 1720 տարուայ քրիստոնեայ ազգի զաւակներն ենք:
Վարդանանց յիշատակութիւնը բացառիկ առիթ մըն է խթանելու մեզ նոր միջոցներ որոնելու պայքարելու համար ներկայ դարու Յազկերտներու դէմ որոնք ոչ այնքան ոյժով, այլ արժէքներու խաթարումով, կործանարար անտարբերութեան կը մատնեն մեզ, և անզգալաբար, կը տարուինք յարաբերապաշտութեան – relativismօ - հոսանքէն:
ճիշդ է որ աշխարհը փոխուած է, կեանքի պայմանները դժուարացած են. Նոր գիւտերը և հաղորդակցութեան նոր միջոցները մօտեցուցած են հեռաւորութիւնները առանց սակայն մօտեցնելու մարդոց սրտերն ու հոգիները: Այսօր, սփիւռքահայութիւնը ենթարկուած է տարբեր ազգերու և ժողովուրդներու մշակոյթներուն յարմարուելու վտանգին. Նոր սերունդը կ՛ուզէ յարմարիլ իր շրջապատին, կը վախնայ զանազանուելէ և տարբեր ըլլալէ, և դժբախտաբար ծնողներ, շատ անգամներ, տարուած իրենց աշխատանքով և զանազան գործերով, թոյլ կու տան որ իրենց զաւակները հետեւին շրջապատի պահանջներուն :
Մենք կը պարտինք Վարդաններու և Ղեւոնդներու մեր հաւատքը և մեր ինքնութիւնը և Վարդանանց յիշատակութիւնը պէտք է ստիպէ մեզ նորոգելու մեր ուխտը ըլլալու արժանի յաջորդները մեր հերոսներուն, հաւատարմութեամբ մեր ազգային հոգեւոր և բարոյական արժէքներուն, ինչպէս նաև մեր լեզուին և մշակոյթին :
Եթէ Վարդանանք կարենային այսօր իրենց շիրիմներէն դուրս գալ, ի՞նչ պիտի փսփսային արդեօք մեզմէ իւրաքանչիւրի ականջին. Իսկ մենք, ի՞նչպիսի ուշադրութեամբ և պատրաստակամութեամբ պիտի ուզէինք լսել իրենց ձայնին որ պիտի բացագանչէր. ՛՛Ով աշխարհի բոլոր հայեր, և մանաւանդ նոր սերունդներ պահէք ամուր հաւատքը սուրբ, սիրէք երկիր մեր հայրենի :
Անոնք անվարան պիտի ըսէին մեզի, կռուեցէք և պայքարեցէք, պահելու և պահպանելու համար մեր դարաւոր կրօնքն ու ազգային ինքնութիւնը :
Վարդանանք՝ 1570 տարիէ, մեր ազգային կեանքին մէջ, մեր անփոփոխ հաւատքի գրաւականն են: Անոնք՝ կրօնական ամուր սկզբունքներով, քրիստոնէական արժէքներու հիմքը դրած են մեր կեանքէն ներս: Դարերու ընթացքին, հալածանքներու ճնշումէն, և յատկապէս 1915-ի օսմանեան
կայսրութեան հայ ցեղի բնաջնջումի ահաւոր ծրագրէն՝ վերապրած է հայը: Ամէն օր, ամէն ժամ, հարկ է կրկնենք Եղիշէի խօսքը ուղղուած Վարդանանց կտրիճներուն. ՛՛Մահ ոչ իմացեալ մահ է. մահ իմացեալ՝ անմահութիւն:՛՛ Վարդանանք՝ իրենց մահով, նուաճեցին թշնամու դաւանափոխութեան ծրագիրը. Մեր կտրիճներն ալ այսօր, իրենց մահով կը նուաճեն ոսոխի բռնապետութիւնը:
Փառք մեր Վարդանանց զօրավարներուն, փառք մեր Ապրիլեան զոհերուն, փառք մեր յաւերժ վերածնեալ ժողովուրդին և յատկապէս փառք մեր Արցախի քաջարի հերոսներուն:
30 տարի, մեր հայրենական Արցախը վերակենդանացնելէ ետք, կրկին ահաւոր պարտութիւն կրեցինք. խլեցին մեզմէ մեր հողերը և սրբութիւնները. Կարիքն ունինք վահաններու, մեր դատը պաշտպանելու և Արցախի անկախութիւնը ապահովելու համար: Վարդանանց ճակատամարտէն ետք, մեր ժողովուրդը համախմբուեցաւ և այդպէս կրցաւ ստիպել Պարսից արքան ճանչնալու մեր իրաւունքը ազատօրէն մեր կրօնքը դաւանելու և մեր ինքնութիւնը պահելու: Հրամայական է որ մենք՝ մէկդի դնելով մեր բոլոր տարբերութիւնները, ազգովին միանանք, հայրենիք և սփիւռք, և պայքարինք մինչև որ մեր նպատակին հասնինք:
Մեր աննման Սեւակի խօսքերով . ՛՛Քիչ ենք, բայց հայ ենք. Քիչ ենք բայց մեզ հայ են ասում՛՛. Կանք, պիտի լինենք, ու դեռ շատանանք, եթէ պահենք և ապրինք մեր սուրբ հաւատը, հպարտութեամբ դաւանենք մեր հայկական ինքնութիւնը և պատկանելիութիւնը և այս զոյգ գանձերը փոխանցենք նոր սերունդին ի գին ամէն տեսակ դժուարութիւններու և մարտահրաւէրներու:
Այս է ժառանգը Վարդանանց և Ղեւոնդեանց և իրենց շառաւիղներուն հետեւող մեր բիւրաւոր նահատակներուն:
Այս է իսկական խորհուրդը Վարդանանց, որ գրել տուած է մեր Շնորհալիին.
՛՛Հեղին զարիւնս իւրեանց ի նորոգումն եկեղեցւոյ:՛՛
Անոնք իրենց արիւնը տուին եկեղեցին նորոգելու համար;
Մենք ալ պատրաստ ըլլանք ամէն բան զոհելու մեր հաւատքն ու ինքնութիւնը պահպանելու համար:
