Kampeni ya Tuungane kukomesha ukatili dhidi ya wanawake na wasichana duniani

Na Angella Rwezaula,- Vatican.

UNiTE! Invest to Prevent Violence Against Women & Girls! #No Excuse, maana yake Ungana! Wekeza ili Kuzuia Ukatili Dhidi ya Wanawake na Wasichana!#Hakuna Udhuru, ndiyo kauli mbiu ya Kampeni inayoongoza siku ya kimataifa ya kutokomeza ukatili dhidi ya wanawake kwa mwaka 2023. Ukatili dhidi ya wanawake na wasichana unasalia kuwa moja ya ukiukwaji wa haki za binadamu ambao umeenea sana duniani. Ulimwenguni, inakadiriwa wanawake milioni 736 - karibu mmoja kati ya watatu - wamefanyiwa ukatili wa kimwili na/au wa kingono, unyanyasaji wa kingono usio wa wenzi, au zote mbili, angalau mara moja katika maisha yao. Janga hili limeongezeka katika mazingira tofauti, ikiwa ni pamoja na mahali pa kazi na nafasi za mtandaoni, na limezidishwa na athari za baada ya janga la uviko, migogoro ya kivita , na mabadiliko ya tabianchi.

Mataifa yanafanya kidogo kuhusu tishio hili

Suluhisho liko katika majibu thabiti, pamoja na uwekezaji katika kuzuia. Hata hivyo, cha kutisha, takwimu  kuhusu kiasi gani mataifa yanajitolea kukabiliana na unyanyasaji dhidi ya wanawake na wasichana bado ni chache sana. Kwa mfano, ni asilimia 5 tu ya misaada ya serikali inalenga katika kukabiliana na unyanyasaji dhidi ya wanawake na wasichana, na chini ya 0.2% inaelekezwa katika kuzuia. Tunahitaji uwekezaji zaidi katika mashirika ya wanawake, sheria bora, mashtaka ya wahalifu, huduma zaidi kwa walionusurika, na mafunzo kwa maafisa wa kutekeleza sheria.

Kwa njia hiyo, Jiunge na siku zetu 16 za harakati kukomesha ukatili

Siku ya Kimataifa ya Kutokomeza Ukatili Dhidi ya Wanawake  kila mwaka inafanya na kuadhimisha uzinduzi wa kampeni iitwayo  UNiTE kuanzaia tarehe  25 Novemba hadi 10 Desemba  ambapo ni  mpango wa siku 16 wa uharakati unaohitimishwa katika siku ya kuadhimisha Siku ya Kimataifa ya Haki za Kibinadamu ifanyikayo kila ifikapo tarehe 10 Desemba ya kila mwaka. Kampeni hii kwa  mwaka 2023 ya Wekeza Kuzuia Ukatili dhidi ya Wanawake na Wasichana inawataka  wananchi waoneshe jinsi wanavyojali kukomesha unyanyasaji dhidi ya wanawake na wasichana na kutoa wito kwa serikali duniani kote kushiriki jinsi inavyowekeza katika kuzuia unyanyasaji wa kijinsia.

Hakuna udhuru

Jiunge na  Harakati ya  kimataifa lenye kauli mbiu ya #NoExcuse yaani  hakuna udhuru inayotaka uwekezaji wa haraka wa kuzuia ukatili dhidi ya wanawake na wasichana. Kuhunguza kwa kina mapendekezo ya kampeni -takwimu, uzuiaji, uwekezaji-na kujiungeana harakati za kimataifa ukitumia kauli mbiu ya #NoExcuse ya kuondoa ukatili dhidi ya wanawake na wasichana.

Kwa nini ni lazima tuondoe ukatili dhidi ya wanawake?

Ukatili dhidi ya wanawake na wasichana (VAWG) bado haujaripotiwa kwa kiasi kikubwa kutokana na kutokujali, ukimya, unyanyapaa na aibu inayouzunguka. Kwa ujumla, unajidhihirisha katika aina za kimwili, kijinsia na kisaikolojia, zinazojumuisha: ukatili wa mpenzi wa karibu (kupigwa, unyanyasaji wa kisaikolojia, ubakaji wa ndoa, mauaji ya wanawake); unyanyasaji wa kijinsia na unyanyasaji (ubakaji, vitendo vya ngono vya kulazimishwa, ushawishi wa ngono usiohitajika, unyanyasaji wa kijinsia wa watoto, ndoa za kulazimishwa, unyanyasaji wa mitaani, kuvizia, unyanyasaji wa mtandao); biashara mbaya ya binadamu (utumwa, unyonyaji wa kingono); ukeketaji wa wanawake; na ndoa ya utotoni.

Azimio la kutokomeza ukatili dhidi ya wanawake 1993

Ili kufafanua zaidi, Azimio la Kutokomeza Ukatili Dhidi ya Wanawake lililotolewa na Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa mnamo mwaka 1993, linafafanua unyanyasaji dhidi ya wanawake kuwa ni “kitendo chochote cha ukatili wa kijinsia ambacho kinasababisha, au kinachoweza kusababisha, kimwili, kingono au madhara ya kisaikolojia au mateso kwa wanawake, kutia ndani vitisho vya vitendo kama hivyo, kulazimishwa au kunyimwa uhuru kiholela, iwe vikitokea hadharani au katika maisha ya faragha.” Matokeo mabaya ya kisaikolojia, ngono na afya ya uzazi ya VAWG huathiri wanawake katika hatua zote za maisha yao. Kwa mfano, hasara za awali za elimu sio tu kwamba zinawakilisha kikwazo cha msingi kwa elimu ya wote na haki ya elimu kwa wasichana; chini ya mstari pia wanalaumiwa kwa kuzuia upatikanaji wa elimu ya juu na hata kutafsiri katika fursa finyu kwa wanawake katika soko la ajira.

Ukatili na unyanyasaji unaweza kutokea kwa mtu yeyote

Ingawa unyanyasaji wa kijinsia unaweza kutokea kwa mtu yeyote, mahali popote, baadhi ya wanawake na wasichana wako hatarini zaidi,  kwa mfano, wasichana wadogo na wanawake watu wazima, wanawake wanaojitambulisha kama wasagaji, wenye jinsia mbili, waliobadili jinsia au watu wa jinsia tofauti, wahamiaji na wakimbizi, wanawake wa kiasili na makabila madogo, au wanawake na wasichana wanaoishi na VVU na ulemavu, na wale wanaoishi katika majanga ya kibinadamu. Ukatili dhidi ya wanawake unaendelea kuwa kikwazo katika kufikia usawa, maendeleo, amani pamoja na utimilifu wa haki za binadamu za wanawake na wasichana. Yote kwa yote, ahadi ya Malengo ya Maendeleo Endelevu (SDGs) - kutomuacha mtu nyuma, hayawezi kutimizwa bila kukomesha ukatili dhidi ya wanawake na wasichana.

Je unajua nini zaidi?

Zaidi ya wanawake au wasichana watano huuawa kila saa na mtu katika familia zao. Takriban mwanamke mmoja kati ya watatu amewahi kufanyiwa ukatili wa kimwili na/au kingono angalau mara moja katika maisha yao. Asilimia 86 ya wanawake na wasichana wanaishi katika nchi zisizo na ulinzi wa kisheria dhidi ya unyanyasaji wa kijinsia.

Je, umepitia dhuluma na unahitaji usaidizi?

Iwapo umehisi tishio, si salama au unahitaji usaidizi, tafadhali usisite hata kidogo kuwaarifu vyombo husika katika kila nchi wanao utaratibu wao ambao unatofautiana na sehemu nyingine. Wanawake au wasichana wengi, wamepoteza maisha kwa sababu ya kuficha au kuogopa. Linda maisha yako ili yapate usalama.