Canada:12 Desemba ni Siku ya Kitaifa ya Maombi katika Mshikamano na Watu Asilia
Na Angella Rwezaula, - Vatican.
Tarehe 12 Disemba ni Sikukuu ya Mama Yetu wa Guadalupe, Mlinzi wa Bara la Amerika, ambapo Kanisa nchini Canada katika muktadha huo linaadhimisha Siku ya Kitaifa ya Kusali kwa ajili ya Mshikamano na Watu wa Kiasili. Kwa Mwaka huu 2023 Kanisa nchini Canada limebainisha kuwa wanachukua fursa ya kukumbuka Hija ya Kitubio ya Baba Mtakatifu nchini Canada iliyofanyika mwezi Julai 2022, na hasa kwa maneno yake na sala yaliyotoa katika Kanisa la Mtakatifu Anna huko Lac, kwamba: “Bwana, kama vile watu katika ufuko wa Bahari ya Galilaya hawakuogopa kukulilia na mahitaji yao, ndivyo sisi tunakuja kwako, Bwana… kwa maumivu yoyote tunayobeba ndani yetu. Tunakuletea uchovu wetu na mapambano yetu, majeraha ya unyanyasaji wa kaka na dada wa kiasili. Katika sehemu hii iliyobarikiwa, ambapo maelewano na amani vinatawala, tunawasilisha kwako kutoelewana kwa uzoefu wetu, madhara ya kutisha ya ukoloni, maumivu yasiyofutika ya familia nyingi, mababu na watoto. Bwana, tusaidie kuponywa majeraha yetu. Tunajua, Bwana, kwamba hili linahitaji juhudi, uangalifu na matendo madhubuti kwa upande wetu; lakini pia tunajua kwamba hatuwezi kufanya hili peke yetu. Tunakutegemea wewe na maombezi ya mama yako na bibi yako. Naam, Bwana, tunajikabidhi kwa maombezi ya mama yako bibi yako, kwa sababu mama na bibi wanasaidia kuponya majeraha ya mioyo yetu.
Kwa kujikumbusha ni nini aliwaeleza watu wa asilia wakati wa ziara yake ya kitume Nchini Canada kuanzia tarehe 24 -30 Julai 2022 Papa alisema “Nilikuwa nikingoja kufika kati yenu. Ni kutoka hapa, kutoka mahali hapa pa kusikitisha, kwamba ningependa kuanza kile kilicho katika nafsi yangu: hija ya toba. Ninakuja katika nchi yenu ya asili kukuwaambia ana kwa ana kwamba nina huzuni, kumwomba Mungu msamaha, uponyaji na upatanisho, kukuwaonesha ukaribu wangu, kuomba pamoja nanyi na kwa ajili yenu.” Ninakumbuka mikutano tuliyokuwa nayo huko Roma miezi minne iliyopita. Wakati huo, jozi mbili za (moccasin, yaani viatu vya kiasili)nilizopewa kwangu kama rehani, ni ishara ya mateso wanayopata watoto wa kiasili, hasa wale ambao kwa bahati mbaya hawakurudi nyumbani kutoka shule za makazi. Nilikuwa nimeombwa kuzirudisha mara nitakapofika Canada; Nimezirudisha na nitafanya hivyo mwishoni mwa maneno haya, ambayo ningependa kupata msukumo kutoka kwa ishara hii. Hii ndiyo sababu hatua ya kwanza ya hija yangu kati yenu inafanyika katika eneo hili ambalo limeona, tangu zamani, uwepo wa watu wa asili. Ni eneo linalozungumza nasi, linalotuwezesha kukumbuka.”
Kumbuka: Baba Mtakatifu alisema kuwa waliishi katika ardhi hii kwa maelfu ya miaka na mitindo ya maisha ambayo iliheshimu ardhi yenyewe, iliyorithiwa kutoka kwa vizazi vilivyopita na kulindwa kwa vijavyo. Umeichukulia kama zawadi kutoka kwa Muumba ya kushirikiwa na wengine na kupendwa kupatana na yote yaliyopo, katika muunganisho wa wazi kati ya viumbe vyote vilivyo hai. Kwa hivyo umejifunza kukuza hisia ya familia na jamii, na kukuza vifungo vyenye nguvu kati ya vizazi, kuheshimu wazee na kutunza watoto wadogo. Ni desturi na mafundisho ngapi mazuri, yaliyokazia uangalifu kwa wengine na kupenda kweli, juu ya ujasiri na heshima, juu ya unyenyekevu na unyoofu, juu ya hekima ya maisha!
Baba Mtakatifu aliendelea kukazia kwamba “lakini, ikiwa hizi ndizo hatua za kwanza kuchukuliwa katika maeneo haya, kumbukumbu hutupeleka kwa zile zinazofuata. Mahali ambapo tunajikuta hufanya kilio cha maumivu ndani yangu, yowe la kukosa hewa ambalo limeambatana nami katika miezi ya hivi karibuni. Nakumbuka mkasa uliowapata wengi wenu, na familia zenu, na jamii zenu; kwa yale uliyoshiriki nami juu ya mateso yaliyovumiliwa katika shule za makazi. Ni kiwewe ambacho, kwa namna fulani, hukumbukwa kila zinapokumbukwa na ninatambua kwamba hata mkutano wetu wa leo unaweza kuamsha kumbukumbu na majeraha, na kwamba wengi wenu wanaweza kujikuta katika matatizo ninapozungumza.”
Kwa hiyo Baba Mtakatifu alisema “inafaa kukumbuka, kwa sababu kusahau husababisha kutojali na, kama ilivyosemwa, "kinyume cha upendo sio chuki, ni kutojali ... kinyume cha maisha sio kifo, bali ni "kutojali maisha au kifo" (E. Wiesel). Kukumbuka matukio mabaya yaliyotokea katika shule za bwenu hutupatia kipigo hutukasirisha, hutuumiza, lakini ni lazima.” Aidha aliongeza kusema “Ni muhimu kukumbuka jinsi sera za uigaji na umilikishaji, ambazo pia zilijumuisha mfumo wa shule za bweni, zilivyokuwa mbaya kwa watu wa nchi hizi. Wakati walowezi wa Ulaya walipofika huko kwa mara ya kwanza, kulikuwa na fursa nzuri ya kukuza mkutano wenye matunda wa tamaduni, mila na kiroho. Lakini kwa sehemu kubwa hii haijafanyika. Na historia zenu zinakujia akilini: jinsi sera za uigaji zimeishia katika kuwatenga watu asilia; jinsi, hata kupitia mfumo wa shule za bweni, lugha zenu, tamaduni zenu zimedhalilishwa na kukandamizwa; na jinsi watoto walivyoteseka kimwili na kimatamshi, kisaikolojia na kiroho; jinsi walivyochukuliwa kutoka kwa nyumba zao walipokuwa watoto na jinsi hii ilionyesha uhusiano usioweza kufutika kati ya wazazi na watoto, babu na babu na wajukuu.”
Baba Mtakatifu aliwa shukuru kwa kuruhusu haya yote kuingia moyoni mwake, kwa kuchukua mizigo mizito waliyobeba ndani, kwa kushiriki kumbukumbu hii ya umwagaji damu pamoja nami. Kwa kuongeza alisema “Leo niko hapa, katika nchi hii ambayo, pamoja na kumbukumbu ya zamani, huhifadhi makovu ya majeraha yaliyo wazi. Niko hapa kwa sababu hatua ya kwanza ya hija hii ya toba kati yenu ni kufanya upya ombi la msamaha na kuwaambia, kwa moyo wangu wote, kwamba nina huzuni kubwa: Ninaomba msamaha kwa njia ambazo, kwa bahati mbaya, Wakristo wengi iliunga mkono mawazo ya ukoloni ya mamlaka ambayo yaliwakandamiza watu wa kiasili. Nina huzuni.” Papa aliomba msamaha, hasa, kwa njia ambazo washiriki wengi wa Kanisa na jumuiya za kidini walivyoshirikiana, hata kwa kutojali, katika miradi hiyo ya uharibifu wa kitamaduni na kulazimishwa kuiga serikali za wakati huo, na kufikia kilele cha mfumo wa shule za Bweni. “Ninaomba na kutumaini kwamba Wakristo na jamii ya nchi hii ikue katika uwezo wa kukaribisha na kuheshimu utambulisho na uzoefu wa watu wa kiasili. Natumaini kuwa njia madhubuti zitapatikana ili kuzijua na kuzithamini, kujifunza kutembea pamoja.”
Kwa upande wake alisema, kuendelea kuhimiza kujitolea kwa Wakatoliki wote kwa watu wa kiasili. “Nimefanya hivyo katika matukio mengine na katika sehemu mbalimbali, kwa njia ya mikutano, rufaa na pia kwa mawaidha ya Kitume. Ninajua kwamba haya yote yanahitaji muda na subira: haya ni michakato ambayo lazima iingie mioyoni, na uwepo wangu hapa na kujitolea kwa Maaskofu wa Kanada ni ushuhuda wa hamu ya kuendelea kwenye njia hii. Kwa njia hiyo Papa Francisko alieleza kuwa, safari hiyo ya Hija ambayo ilikuwa kwa siku chache lakini ambayo ingegusa maeneo ya mbali, hata hivyo isingemruhusu kufuatilia mialiko mingi na kutembelea vituo kama vile Kamloops, Winnipeg, maeneo mbalimbali huko Saskatchewan, Yukon na Northwest Territories. Lakini “hata kama hili haliwezekani, fahamuni kwamba nyote mko katika mawazo na maombi yangu. Tafadhali fahamu kwamba ninajua mateso, kiwewe na changamoto za watu wa kiasili katika mikoa yote ya nchi hii. Maneno yangu yaliyosemwa katika safari hii ya toba yanaelekezwa kwa jamii na watu wote asilia, ambao ninawakumbatia kwa moyo wote.”(Kwa maelezo zaidi unaweza kujisomea kupitia link hii:https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2022/july/documents/20220725-popolazioniindigene-canada.html).
