Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի ելոյթը ՄԱԿի 75ամեակին առիթով։

ԵՐԵՒԱՆ, «Լրագիր».- Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ՄԱԿի 75րդ տարեդարձին առիթով հանդէս եկաւ ելոյթով մը, որուն տեսանիւթը ինչպէս միւս երկիրներու առաջնորդներունը, հրապարակուած է ՄԱԿի պաշտօնական էջին վրայ։

Ստորեւ՝ ուղերձը.

«Միաւորուած Ազգերի Կազմակերպութեան 75րդ տարեդարձը մենք նշում ենք մարդկութեան համար շատ առումներով դժուար ժամանակներում, ինչն իր ազդեցութիւնն է թողնում միջազգային յարաբերութիւնների եւ այն ընդհանուր ինստիտուտների (հիմնրկներու-Խմբ.) գործունէութեան վրայ, որոնք ուղղորդում են միջազգային համագործակցութիւնը՝ հիմքեր ստեղծելով մեր ընդհանուր նպատակների իրականացման համար:

«Պետութիւնների ինքնիշխանութիւնը, անկախ դրանց չափից եւ հզօրութիւնից, աւելի լաւ է պահպանւում, եւ ազգային շահերն աւելի լաւ են սպասարկւում ներկայիս համակարգում, երբ կայ յարգանք միջազգային իրաւունքի, այդ թւում՝ ՄԱԿի կանոնադրութեան նկատմամբ:

«ՄԱԿը կոչուած է փարատելու միջազգային յարաբերութիւններում մշտապէս առկայ երկուութիւնը, որն արտայայտւում է պետութիւնների բնական եսասիրութեան եւ համագործակցութեան հաւասարապէս բնական անհրաժեշտութեան մէջ: Ան ապացուցեց իր կենսունակութիւնը` այս երկու թուացեալ անհամատեղելի հասկացութիւնները փոխակերպելով ինքնիշխան պետութիւնների արդիւնաւէտ գլոբալ (համերկրային-Խմբ.) համակարգի` միաւորելով դրանք ընդհանուր արժէքներով եւ սկզբունքներով, կիսելով ապագայի ընդհանուր տեսլականը եւ ունենալով համագործակցութեան ընդհանուր ինստիտուտներ կառուցելու վճռականութիւն:

«Արդիւնաւէտօրէն իրականացնելով ժողովուրդների ինքնորոշման սկզբունքը՝ ՄԱԿը ծննդեան վկայականներ է տուել կամ օգնել է վերականգնել աւելի քան 100 ազգերի ինքնիշխանութիւնը: Շատ ժողովուրդներ, ինչպէս երբեք մարդկութեան պատմութեան մէջ, հնարաւորութիւն ստացան իրենց մասնակցութիւնը բերել համաշխարհային գործերին եւ իրացնել իրենց զարգացման ներուժը՝ ընթանալով բարգաւաճման ուղով:

«Ոմանք կարող են ենթադրել, որ այս գործընթացն աւարտվել է Սառը պատերազմի աւարտով: Բայց դա միայն պատրանք է: Ինքնորոշման իրաւունքի մերժումը կարող է միմիայն յանգեցնել բռնաճնշման եւ նոր բռնութիւնների: Դա խորապէս կը հակասէր Միաւորուած Ազգերի Կազմակերպութեան հիմնարար արժէքներին եւ միջազգային աշխարհակարգի պատմական էւոլիւցիային: Վերջին երկու տասնամեակների ընթացքում մի շարք պետութիւնների ի յայտ գալն այդ միտման լավագոյն վկայութիւնն է:

«ՄԱԿի համակարգի համար մէկ այլ հիմնարար արժէք է միջազգային յարաբերութիւններում սպառնալիքի կամ ուժի կիրառման արգելումը, որը գլոբալ խաղաղութեան եւ անվտանգութեան պահպանման հենասիւնն է եւ կայուն զարգացման գլխաւոր նախապայմանը:

«Գլոբալ մարտահրաւէրները երբեմն սասանում են միջազգային համերաշխութեան եւ անհատական շահի միջեւ առկայ հաւասարակշռութիւնը, երկմտութիւն եւ նոյնիսկ հիասթափութիւն են առաջացնում միջազգային հաստատութիւնների նկատմամբ, ինչի մասին են նաեւ վկայում Covid-19 համաճարակով պայմանաւորւկած իրավիճակը եւ դրա ծանր սոցիալ-տնտեսական հետեւանքները:

«ՄԱԿի համար առանցքային նշանակութիւն ունեցող արդիւնաւէտ բազմակողմանիութիւնը կարեւոր դերակատարութիւն ունի գլոբալ եւ տարածաշրջանային մարտահրաւէրների լուծման գործում:

Բազմակողմանիութիւնը զուտ թուաբանութիւն չէ` երկուսից աւելի կողմերի ներգրաւուածութեան հաշուարկի համար: Այն սկզբունք է, փոխադարձ յարգանքի, փոխվստահութեան գաղափարախօսութիւն եւ համաձայնութեան մշակոյթ:

«Նմանապես, ՄԱԿը սոսկ իր 193 անդամների հանրագումարը չէ: Այն աւելին է, քան ազգային շահերը ներկայացնելու ընդհանուր հարթակ: Այն նաեւ շրջանակ է՝ ընդհանուր հետաքրքրութիւններ ձեւաւորելու, միմեանց լսելու եւ իւրաքանչիւրի ձայնին ականջալուր լինելու համար:

ՄԱԿը նաեւ մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան եւ դրանց կիրառման համընդհանուր գործիք է: Հնարաւոր չէ անվտանգութիւն կառուցել առանց մարդու իրաւունքների նկատմամբ յարգանքի:

«Տիկնայք եւ պարոնայք,

«Այսօր, ինչպէս եւ 75 տարի առաջ, ՄԱԿի հիմնական խնդիրն է ապահովել խաղաղութիւն եւ խթանել համերաշխութիւնն ու համագործակցութիւնը՝ յանուն կայուն զարգացման նպատակների:

Այս դժուար ժամանակներում, աշխարհի չորս ծագերում, այդ թվում՝ մեր տարածաշրջանում, անխոհեմ ռեւիզիոնիստները փորձում են օգտուել միջազգային կարգի նշմարուող թուլութիւնից՝ իրական վտանգ ներկայացնելով միջազգային խաղաղութեան եւ անվտանգութեան համար: Պատմական իրողութիւնների սոցիալական ինժեներիան եւ նոյնիսկ այլոց քաղաքակրթական ժառանգութեան իւրացումը դառնում են սովորական երեւոյթ:

«Դա եւս մէկ ազդանշան է առ այն, որ մենք պէտք է վերականգնենք արդիւնաւէտ բազմակողմանիութիւնը` միջազգային հանրութեանը տալով հզօր ինստիտուցիոնալ ողնաշար, որպէսզի այն առաւել դիմացկուն դառնայ համամոլորակային մարտահրաւէրների նկատմամբ:

Ինչպես ժամանակին գրել է Ժան Ժաք Ռուսոն. «Մեր իսկ սահմանած օրէնքին ենթարկուելն ազատութիւն է»:

«Շնորհաւորելով բոլորիս տարեդարձի կապակցութեամբ, ցանկանում եմ վերահաստատել Հայաստանի յանձնառութիւնը՝ միանալու միջազգային հանրութեան ջանքերին, որոնք միտուած են աւելի լաւ աշխարհակարգի հաստատմանը՝ հիմնուած միջազգային իրաւունքի, ազատութեան եւ արդարութեան համընդհանուր արժէքների վրայ»։

Քաղուած «Ասպարէզ» էն