ՍՐԲՈՒՀԻ ՔՈՐՈՆԱ ԱՂՕԹԵԱՅ ՎԱՍՆ ՄԵՐ

Սուրբ Վիքթորը եւ Սրբուհի Քորոնան, ովքեր յայտնի են նաեւ Վիքթոր եւ Սթեֆանի անուններով, երկու Քրիստոնեայ մարտիրոսներ են: Ըստ բազմաթիւ աղբիւրների վկայութեան նրանք նահատակուել են Հռոմի երբեմնի նահանգ Սուրիայում՝ Մարկոս Աւրելիոսի գահակալութեան օրօք (Ք.Ծ. 170թ.): Սրբերի կեանքը ուսումնասիրող այլ տեղեկատուական աղբիւրների համաձայն նահատակութեան վայր է նշւում Դամասկոսը, մինչդեռ՝ ղպտի աղբիւրները պնդում են, որ դէպքը տեղի է ունեցել Անտիոքում: Որոշ արեւմտեան աղբիւրներ էլ որպէս նահատակութեան վայր յիշատակում են Ալեքսանդրիան կամ Սիցիլիան: Տարակարծութիւններ կան նաեւ նրանց նահատակութեան թուականի վերաբերեալ: Նրանք կարող էին նահատակուել Անտօնինուսի կամ Դիոկղետիանոսի գահակալութեան տարիներին, իսկ Հռոմէական Վկայաբանութիւնը հաստատում է, որ նրանք իրենց մահկանացուն կնքել են 3-րդ դարում:

Մօտաւորապէս Ք.Ծ. 165 թուականին, Հռոմի Կայսր Մարկոս Աւրելիոսի կառավարման տարիներին, երբ հալածանքների էին ենթարկւում բոլոր քրիստոնեաները՝ Քորոնան ընդամէնը տասնհինգ տարեկան էր եւ ընդունեց Քրիստոնէութիւն:

Աւանդութիւնը հաղորդում է, որ Վիքթորը հռոմէացի զինուոր էր, ով ծառայում էր Հռոմէական Սուրիայի Դամասկոս քաղաքում՝ Անտօնինոս Պիոս Կայսեր գահակալութեան ժամանակ: Զինուորին ենթարկել են խոշտանգումների, մինչեւ իսկ՝ հանել նրա աչքերը: Վիքթորը գլխատուել է Դամասկոսում՝ Ք.Ծ. 160 թուականին:

Պատմւում է, որ այն ժամանակ, երբ Վիքթորը խոշտանգումների էր ենթարկւում՝ նրա զինակից ընկերներից մէկի տասնվեցամեայ կինը, ում անունը Քորոնա կամ Սթեֆանի (Սթեֆանիա կամ Սթեֆանա՝ յունարէն «stéphanos» բառից, որ թարգմանաբար նշանակում է «թագ», որը լատիներէն «Corōna» անուան յունարէն տարբերակն է) էր՝ մխիթարում եւ քաջալերում էր զինուորին, ինչի պատճառով, Քորոնան նոյնպէս ձերբակալուեց եւ հարցաքննուեց: Դարձեալ ըստ աւանդութեան, որի արժանահաւատ լինելը կասկածներ է առաջացնում, Քորոնայի ոտքերը կապել են երկու արմաւենիների մինչեւ գետին ճկուած գագաթների միջեւ եւ, երբ ծառները բաց են թողել՝ նա երկու մասի է բաժանուել: Մէկ այլ աղբիւրի համաձայն՝ Վիքթորը եւ Քորոնան ամուսիններ են եղել:

Հիւսիսային Իտալիայի Վենետօ նահանգի Բելլունօ շրջանի Անզու քաղաքում (որն այսօր համարւում է Եւրոպայում Քորոնա ժահրի տարածման օջախ) գտնուող տաճարում դեռեւս 9-րդ դարից պահպանւում են Սուրբ Վիքթորի եւ Սրբուհի Քորոնայի մասունքները:

Սրբուհի Քորոնային առանձնայատուկ կերպով երկրպագում են Աւստրիայում եւ Բաւարիայում՝ որպէս համաճարակներից պաշտպանող սուրբ:

Սուրբ Վիքթորի եւ Սրբուհի Քորոնայի յիշատակութեան օրն է մայիսի 14-ը (Ուղղափառ Եկեղեցւոյ օրացոյցի համաձայն՝ նոյեմբերի 11-ը):

Համայն աշխարհն այսօր պայքարում է COVID-19-ի համավարակի դէմ, ուստի՝ շատերն իրենց համար բացայայտում են մինչ օրս քիչ ճանաչում ունեցող, 2-րդ դարի Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ սրբերից մէկին՝ Սրբուհի Քորոնային եւ դիմում նրա բարեխօսութեանը: Յուսանք, որ Սրբուհի Քորոնան՝ ժանտախտներից եւ ամէն տեսակ համաճարակներից պաշտպանող սուրբը, յանձնառութիւն ունի օգնութեան ձեռք մեկնելու մեզ փորձութեան այս ժամին:

Թւում է, թէ դժբախտ պատահականութեամբ Սրբուհին նոյն անունն է կրում, ինչ եւ Քորոնա ժահրը, որի ալիքն այսօր անցնում է ամբողջ աշխարհով: Սակայն, սա ամենեւին էլ պատահականութիւն չէ, քանի որ նրա բարեխօսութեանն էին դիմում դրամական միջոցների, մոլի խաղերի եւ գանձերի որոնման հետ կապուած սնոտիապաշտական խնդրանքներով, Սրբուհին միշտ պատկերւում է գլխին թագ, որը հին ժամանակներում դրամական միաւորների համընդհանուր խորհրդանշանն էր: Եւ, ինչպէս պատկերուած է մանրադիտակային լուսանկարներում, որոնք այս օրերին յայտնւում են լրաթերթերի եւ լուրերի առաջին էջերին՝ մահացու այս ախտը պսակաձեւ է, ինչից էլ ստացել է Քորոնա անունը:

1943 եւ 1981 թուականներին երկու սրբերի մասունքները ենթարկուեցին տարբեր փորձաքննութիւնների, որոնցից պարզ դարձաւ, որ, իսկապէս, ոսկորները պատկանում են տղամարդու եւ կնոջ: 1981 թուականին իրականացուած հետազօտութեան ժամանակ յայտնաբերում են մայրի ծառի ծաղկափոշի, որը Միջերկրական ծովի աւազանին բնորոշ բոյս է: Հնէաբանները հաւաստիացնում են, որ այս ծաղկափոշին կարող էր տարածուած լինել Սուրիայում եւ Կիպրոսում:

Գերյ. Հայր Գառնիկ Ծ. Վրդ. Յովսէփեան

Փանիկի Սուրբ Աստուածածին Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ Ժողովրդապետ,

Հայաստանի Հայ Կաթողիկէ Երիտասարդաց միութեան նախագահ