ቅድስት መንበር የኒውክሌር ጦር መሳሪያ ማስፈታትን ለማራመድ አዲስ ጥረት እንዲጀመር አሳሰበች።

የዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ ቫቲካን

ቅድስት መንበር አሁን ያለውን “የቁልቁለት ጉዞ እያደረገ የሚገኘውን የጦር መሳሪያ ቁጥጥር እና ትጥቅ ማስፈታት ፖሊሲዎች” በመቃወም “የኑክሌር ጦርነት ስጋት እንደገና እውን በሆነበት በዚህ ወቅት በኒውክሌር ጦር መሳሪያ ላይ የሚደረገውን እድገት ለመገደብ ወይም ከተቻለ ከእነ አካቴው ለማስወገድ አዲስ ጥረቶች እንዲደረጉ አሳስቧል።

እ.ኤ.አ. በጥቅምት 17 በኒውዮርክ በተካሄደው የተባበሩት መንግስታት ድርጅት 78ኛ ጠቅላላ ጉባኤ (UNGA) መጀመሪያ ላይ ንግግር ሲያደርጉ፣ ትጥቅ መፍታት እና አለማቀፋዊ የደህንነት ጉዳዮችን በሚመለከት፣ ሊቀ ጳጳስ ጋብሪኤሌ ጆርዳኖ ካቺያ የአለም ማህበረሰብ ጠቃሚ ስምምነቶችን በመተው ወደ ተሳሳተ አቅጣጫ በመሄዱ በምሬት ተናግሯል። በጦር መሣሪያ ቁጥጥር፣ ትጥቅ መፍታት እና ግልጽነት ላይ፣ “ዓለም አቀፍ ትጥቅ ማስፈታት ሂደት በጊዜ ገደብ ውስጥ ቀርቷል” ሲሉ የጉዳዩን አሳሳቢነት ገልጿል።

የኑክሌር ጦር መሳሪያ አለመስፋፋት ላይ የተደረገ ስምምነት

እ.ኤ.አ. ከ 2010 ጀምሮ ፣ የ 1970 አስደናቂ የኑክሌር ጦር መሳሪያ አለመስፋፋት ስምምነትን ለመገምገም የሚደረጉ ወቅታዊ ንግግሮች ተቋርጠዋል ፣አለም አቀፍ ውጥረቶች እየጨመሩ መጡ።

እ.ኤ.አ. የ2015 የግምገማ ኮንፈረንስ ውድቀትን ተከትሎ እ.አ.አ የ2022 የግምገማ ኮንፈረንስ ያለስምምነት እንደገና ተጠናቀቀ።

ይህ ኢራንን ጨምሮ ከአንዳንድ መንግስታት ጋር የኒውክሌር ጦር መሳሪያ የማግኘት ፍላጎታቸውን በመጨመር ለአለም አቀፉ የስርጭት ስርዓት ከፍተኛ ስጋት ይፈጥራል።

በክልሎች መካከል ዋልታ ረገጥ የሆነ ፍጥጫ መጨመር እና አለመተማመን

ሊቀ ጳጳስ ካሲያ በሰጡት መግለጫ እ.አ.አ በ2026 በሚካሄደው 11ኛው የ NPT (የኑክሌር ጦር መሳሪያ ላለማስፋፋት የተደረገ ስምምነት ) ግምገማ ጉባኤ የዝግጅት ኮሚሽን የመጀመሪያ ስብሰባ ላይ በጨመረው የዋልታ ረገጥ ስሜቶች እና አለመተማመን ደረጃ የቅድስት መንበርን ቅሬታ ገልጸዋል።

በተባበሩት መንግስታት የቫቲካን ቋሚ ታዛቢ “ተለዋዋጭነት በጣም በሚያስፈልግበት ወቅት፣ የዋናው ጽሕፈት ቤት አንድ ውሳኔ ላይ አለመድረሱ እና ስምምነት አለመኖር እ.አ.አ በ2026 ለሚከናወነው ስብሰባ ጎጂ ይሆናል” ብሏል።

ስለዚህ ሁሉም የግዛት ፓርቲዎች “አሁን ያለውን የቁልቁለት ጉዞ ለመቀልበስ ጥረት እንዳይያደርጉ” እና “የኑክሌር ጦር መሣሪያዎችን ሙሉ በሙሉ ወደ መጥፋት የሚያደርሱ የጦር መሣሪያ ቅነሳ ዘዴዎችን እንደገና ለማደስ ራሳቸውን እንዲሰጡ” የቅድስት መንበር ጥሪን በድጋሚ አሳስቧል።

የጋራ መግባባት ላይ አለመድረስ

በተባበሩት መንግሥታት የቅድስት መነበር ቋሚ ታዛቢ አክለው እንደገለጹት ከሆነ ትጥቅ የማስፈታት ኮንፈረንስ (የባለብዙ ወገን የኑክሌር ትጥቅ ማስፈታት ድርጅት፣ ) የሥራ መርሃ ግብር ለማውጣት ባለመቻሉ እና “የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የጦር መሣሪያ ማስፈታት ኮሚሽን ‘ለማሳካት የቀረቡትን ምክሮች ላይ መግባባት ላይ መድረስ ባለመቻሉ ተጸጽቷል። የኒውክሌር ጦር መሳሪያ መፍታት አላማ እና የኑክሌር ጦር መሳሪያ አለመስፋፋት''

በአባል ሀገራት ቻርተር ስር በተለይም የኑክሌር ጦር መሳሪያ ያላቸው “ሰላም ላይ የሚደርሱ አደጋዎችን ለመጠበቅ እና ለማስወገድ ውጤታማ የጋራ እርምጃዎችን ለመውሰድ” ያለውን ሃላፊነት አስታውሰዋል።

የቅድስት መበር ተወካይ አክለው እንደ ገለጹት ከሆነ ይህ ኃላፊነት የኒውክሌር ጦር መሣሪያን እስከ ማጥፋት ድረስ መዘርጋት እንዳለበት አጽንኦት ሰጥተዋል "ከአስከፊ ሰብአዊ እና አካባቢያዊ ውጤታቸው አንጻር" እና "በተቻለ መጠን" ሁሉንም ባለድርሻ አካላት ጨምሮ በውይይት መምራት አለበት፣ የኒውክሌር መሣርያ ያላቸው መንግስታት፣ የኑክሌር ጦር መሳሪያዎች የሌላቸው ሀገሮች ወታደራዊ እና የግል ክፍሎች እንዲሁም የሃይማኖት ማህበረሰቦች፣ የሲቪል ማህበራት እና ዓለም አቀፍ ድርጅቶች ያካተተ ስብሰባ ማድረግ እንደሚገባ ገልጿል።

የኒውክሌር ጦር መሳሪያዎችን እና የኑክሌር ሙከራን አደጋ ላይ የሚጥሉ ንግግሮችን ማውገዝ

ሊቀ ጳጳስ ካቺያ የቅድስት መንበር የኑክሌር ጦር መሣሪያ አጠቃቀምን አደጋ ላይ የሚጥሉ ንግግሮችን በማያሻማ መልኩ በማውገዝ እንዲህ ያሉ ዛቻዎች “ውጥረቶችን እንደሚጨምሩ እና ሆን ተብሎም ሆነ ባለማወቅ የመጠቀም አደጋን ከፍ እንደሚያደርግ በማስታወስ የሰውን ልጅ በአደጋ ደረጃ ላይ እንደሚያደርሰው አስታውሰዋል።

በተጨማሪም ቫቲካን የኒውክሌር ጦር መሣርያ ሙካራ ማደርግ እንደ ምታወግዝ የገለጹ ሲሆን “ይህም በምድር ላይ ለተለያዩ የህይወት ዓይነቶች ከባድ አደጋ ሊያስከትል ይችላል” በማለት የነዚህ ፈተናዎች ተጎጂዎችን ለመርዳት የሚደረገውን ጥረት እንደ ሚያደንቁ ገልጸዋል።

ሊቀ ጳጳስ ካቺያ ጣልቃ ንግግራቸውን ሲያጠቃልሉ “የጨለማው ደመና እየጨመረ የሚሄደው ግጭት እና የሚያባብሱ ንግግሮች ቢኖሩም ለተስፋ ሰፊ ቦታ አለ” ብለዋል።

በዚህ ረገድ ቅድስት መንበር የኑክሌር ጦር መሣሪያ ክልከላ (TPNW) ሁለተኛውን የመንግስታቱ ድርጅት ስብሰባ በጉጉት ትጠብቃለች ብለዋል። እንዲሁም የNPT የስራ ቡድን የግምገማ ሂደቱን የበለጠ በማጠናከር ላይ ያደረገውን ውይይት በደስታ እንደ ሚቀበሉ ገልጸዋል።