ር.ሊ.ጳ ፍራንቸስኮስ አባ ማቴዮ ሪቺ ለቻይና ሕዝብ ፍቅር እና ተነሳሽነት የነበራቸው ሰው ነበሩ ማለታቸው ተገለጸ!

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንቸስኮስ ዘወትር ረቡዕ በቫቲካን ሆነው የጠቅላላ የትምህርተ ክርስቶስ አስተምህሮ እንደሚያደርጉ የሚታወቅ ሲሆን በዚህ መሰረት ቅዱስነታቸው በግንቦት 23/2015 ዓ.ም ያደረጉት አስተምህሮ ከእዚህ ቀድመ “ለስብከተ ወንጌል ያለው ፍቅር፡-የምእመናን ሐዋርያዊ ቅንዓት” በሚል ዐብይ እርዕስት ጀምረውት ከነበረው አተምሮ ቀጣይ እና ክፍል 15 አተምሮ እንደ ነበረ የተገለጸ ሲሆን በእዚህ መስረት በእለቱ “የተከበረው ማትዮ ሪቺ” ምስክርነት በሚል ንዑስ አርእስት ባደረጉት የተቅላላ የትምህርተ ክርስቶስ አስተምህሮ አባ ማቴዮ ሪቺ ለቻይና ሕዝብ ፍቅር እና ተነሳሽነት የነበራቸው ሰው ነበሩ ማለታቸው ተገልጿል።

 

በእለቱ የተነበበው የመጽሐፍ ቅዱስ ክፍል የሚከተለው ነበር

እኔ ነጻ ሰው ነኝ፤ የማንም ባሪያ አይደለሁም፤ ነገር ግን ብዙዎችን እመልስ ዘንድ ራሴን ለሰው ሁሉ ባሪያ አደርጋለሁ። አይሁድን እመልስ ዘንድ ከአይሁድ ጋር እንደ አይሁዳዊ ሆንሁ፤ እኔ ራሴ ከሕግ በታች ሳልሆን፣ ከሕግ በታች ያሉትን እመልስ ዘንድ ከሕግ በታች እንዳሉት ሆንሁ። ደካሞችን እመልስ ዘንድ፣ ከደካሞች ጋር እንደ ደካማ ሆንሁ። በሚቻለኝ ሁሉ አንዳንዶችን አድን ዘንድ፣ ከሁሉም ጋር ሁሉን ነገር ሆንሁ። ይህን ሁሉ የማደርገው፣ ከወንጌል በረከት እካፈል ዘንድ፣ ስለ ወንጌል ብዬ ነው (1 ቆሮ. 9፡19-20, 22-23)።

የእዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ ቫቲካን

ክቡርና እና ክቡራት የዝግጅቶቻችን ተከታታዮች ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንቸስኮስ በወቅቱ ያደረጉትን የጠቃላላ የትምህርተ ክርስቶስ አስተምህሮ ሙሉ ይዘቱን እንደሚከተለው አስተናድተነዋል፣ ተከታተሉን።

የተወደዳችሁ ወንድሞቼ እና እህቶቼ እንደምን አረፈዳችሁ!

ዛሬ ሌላ ታላቅ የሐዋርያዊ ቅንዓት ምሳሌ ላቀርብ እወዳለሁ፡ የአባ ማትዮ ሪቺ ታሪክ ማለት ነው።

መጀመሪያውኑ በማርኬ ግዛት በምትገኘው በማቼራታ ከተማ ውስጥ፣ በኢየሱሳዊያን ማሕበር ትምህርት ቤቶች ውስጥ ካጠናና ወደ ኢየሱሳዊ ማኅበር ከገቡ በኋላ፣ በሚስዮናውያን ታሪኮች በመደሰት፣ ልክ እንደሌሎች ወጣት ጓደኞቻቸው፣ ወደ ሩቅ ምስራቅ ሚስዮኖች እንዲልኳቸው ጠየቁ። ከፍራንቸስኮስ ዣቪየር ሙከራ በኋላ ሌሎች ሃያ አምስት የኢየሱሳዊያን ማሕበር አባላት ወደ ቻይና ለመግባት ሞክረው ነበር፣ አልተሳካም። ነገር ግን አባ ማትዩ ሪቺ እና አንድ የእርሳቸው አጋር የቻይናን ቋንቋ እና ልማዶች በጥንቃቄ በማጥናት እራሳቸውን በደንብ አዘጋጁ እና በመጨረሻም በደቡብ የአገሪቱ ክፍል መኖር ችለዋል ። በአራት የተለያዩ ከተሞች አራት ደረጃዎችን በማድረግ ፔኪንግ ለመድረስ አስራ ስምንት አመታት ፈጅቶባቸዋል። በፅናት እና በትዕግስት፣ በማይናወጥ እምነት ተመስጦ፣ አባ ማትዮ ሪቺ ችግሮችን እና አደጋዎችን፣ አለመተማመንን እና ተቃውሞዎችን ማሸነፍ ችሏል።

ሁልጊዜ ከሚያገኟቸው ሰዎች ሁሉ ጋር የውይይት እና የወዳጅነት መንገድን ይከተሉ ነበር፣ ይህ ደግሞ የክርስትና እምነትን ለማወጅ ብዙ በሮችን ከፍቶላቸዋል። በቻይንኛ ቋንቋ የተጻፈው የጀመረው ሥራቸው  በጓደኝነት ላይ ያተኮረ መጽሃፍ ሲሆን ይህም ትልቅ ድምጽ ነበረው። ወደ ቻይና ባህል እና ህይወት ለመግባት በመጀመሪያ እንደ ቡዲስት መነኩሴ ለብሶ ነበር፥ ነገር ግን በጣም ጥሩው መንገድ የሊቃውንትን አኗኗር እና ልብስ መያዙ እንደሆነ ተረዱ። ከኮንፊሽያውያን ጥበባቸው (ኮንፊሺያኒዝም፣ ሩይዝም ወይም ሩ ክላሲዝም በመባልም የሚታወቀው፣ ከጥንታዊቷ ቻይና የመነጨ የአስተሳሰብ እና የባህሪ ስርዓት ነው፣ እናም በተለያየ መልኩ እንደ ባህል፣ ፍልስፍና፣ ሃይማኖት፣ ሰዋዊ ወይም ምክንያታዊ ሃይማኖት፣ የአስተዳደር መንገድ ሕይወት ተብሎ ይገለጻል) እና ከቻይና ማህበረሰብ ባህል ጋር ክርስትናን በአዎንታዊ ውይይት እንዲያቀርብ ጥንታዊ የሆኑ ጽሑፎቻቸውን በጥልቀት አጥንቷል። በቤተክርስቲያኒቷ የመጀመሪያዎቹ መቶ አመታት ዘመናት አባቶች የክርስትና እምነትን ከግሪክ ባህል ጋር በተመሳሳይ መልኩ "ለማዳበር" ችለዋል።

የእርሳቸው ግሩም ሳይንሳዊ እውቀት በጊዜው ይታወቅበት ከነበረው የአለምን ሁሉ ታዋቂ ካርታ ጀምሮ ከተለያዩ አህጉራት ጋር በመነሳት በሰለጠኑ ሰዎች ላይ ፍላጎት እና አድናቆትን ቀስቅሷል ፣ ይህም ለቻይናውያን ለመጀመሪያ ጊዜ ከቻይና ውጭ ያለውን እውነታ ገለጠ ። እነሱ ካሰቡት በላይ በጣም ሰፊ ነገር ነበር የተሠራው። ነገር ግን አባ ማትዩ የሪቺ እና የሚስዮናውያን ተከታዮቹ የሂሳብ እና የስነ ፈለክ ወይም የኮከብ ቆጠራ እውቀት በምዕራቡ እና በምስራቅ ባህል እና ሳይንስ መካከል ፍሬያማ የሆነ ግንኙነት እንዲኖር አስተዋፅዖ አድርጓል ይህም አስደሳች ጊዜውን አልፎ አልፎ በውይይት እና በጓደኝነት ተለይቶ ይታወቃል። በእርግጥም አባ የማቲዮ ሪቺ ሥራ እንደ ታዋቂው "ዶክተር ፓውሎ" (Xu Guangqi) እና "ዶክተር ሊዮን" (ሊ ዚዛኦ) ያሉ ታላላቅ የቻይና ጓደኞቹ ትብብር ባይኖር ኖሮ ፈጽሞ እውን ሊሆን አይችልም ነበር።

ይሁን እንጂ አባ ማትዩ የሪቺ ታዋቂ የሳይንስ ሰው መሆን  የሁሉንም ጥረቶች ጥልቅ ተነሳሽነት መደበቅ የለበትም-ይህም ቅዱስ ወንጌልን ማወጅ ነው። በሳይንሳዊ ውይይት የተገኘው ተአማኒነት የክርስትናን እምነት እና ሥነ ምግባር እውነትነት እንዲያቀርብ ሥልጣን ሰጠው፣ ለዚህም እንደ የሰማይ ጌታ እውነተኛ ትርጉም ባሉ ዋና የቻይና ሥራዎቹ ላይ በጥልቀት ተናግሯል። ከአስተምህሮው በተጨማሪ የሃይማኖታዊ ህይወቱ ፣የበጎነት እና የፀሎት ምስክርነቱ ፣የበጎ አድራጎቱ ፣ ትህትናው እና ለክብር እና ለሀብት ሙሉ ደንታ የሌለው ብዙ ቻይናውያን ደቀመዛሙርቱን እና ጓደኞቹን የካቶሊክ እምነትን እንዲቀበሉ አድርጓቸዋል።

በህይወቱ የመጨረሻ ቀናት፣ ለእርሳቸው ቅርብ የነበሩ ሰዎች  የተሰማቸውን ስሜት ሲጠይቁት፣ “በዚያን ጊዜ እርሳቸው ቅርብ ነው በሚለው ሀሳብ ውስጥ የሚሰማው ደስታ እና ደስታ የበለጠ እንደሆነ እያሰበ ነበር ሲል መልሰው ነበር። እግዚአብሔርን ለማጣጣም ወደሚደረገው ጉዞ፣ ወይም ጓደኞቹን በጣም የሚወደውን ተልዕኮውን በሙሉ ትቶ የሄደውን ሀዘን እና አሁንም በዚህ ተልእኮ ለአምላካችን ለእግዚአብሔር ሊያደርገው የሚችለውን አገልግሎት” ማለት ነው። ይህ በሐዋርያው ጳውሎስ የተመሰከረለት ተመሳሳይ አመለካከት ነው (ፊልጵ. 1፡22-24)፣ የእግዚአብሔር ፍቅር ውህደት እና የሚስዮናውያን ቅንዓት።

አባ ማትዮ ሪቺ እ.አ.አ በ1610 በፔኪንግ በ57 አመታቸው ከእዚህ ዓለም በሞት ተለይተው ወደ ሰማያዊ ቤታቸው የሄዱ ሲሆን በተልእኮው ድካም በተለይም ከጥበቡ እና ምክሩ ተጠቃሚ ለመሆን በማንኛውም ጊዜ የሚፈልጉት ጎብኝዎችን ለመቀበል ባሳዩት የማያቋርጥ ዝግጁነት ምስክርነት ሰጥተው አልፈዋል። በንጉሠ ነገሥቱ በቻይና መሬት ላይ እንዲቀበሩ የተደረጉ የመጀመሪያው የውጭ አገር ሰው ነበሩ።

ከሁለተኛው የቫቲካን ጉባሄ አንፃር፣ የአባ ማቲዮ ሪቺ የሚስዮናዊ መንፈስ እና ዘዴ ሕያው እና ተዛማጅነት ያለው ሞዴል ነው። ለቻይና ሕዝብ ያላቸው ፍቅር፣ በጓደኝነት በተግባር የተለማመዱ፣ ቻይናውያን በአክብሮት የተቀሏቸውበ፣ በካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን እና በቻይና መካከል ላለው እያንዳንዱ ግንኙነት ብቻ ሳይሆን በምዕራቡ ዓለም እና በቻይና ባህል መካከል ዘላቂ መነሳሳት ምንጭ ሆኖ ይቆያል። ሁሉም ሀገር እንደ ወንድም እና እህት ሊኖር ይችላል የሚለውን መስክረው አልፈዋል።