Jubileuszowy projekt: „Sztuka współczesna w więzieniu: wyzwanie nadziei”

Beata Zajączkowska – Watykan

Jubileuszowy projekt zaprezentował kard. José Tolentino de Mendonça, prefekt Dykasterii ds. Kultury i Edukacji, który wskazał, że inspiruje się on papieską bullą, w której Franciszek ogłasza Jubileusz 2025. „Papież przypomina tam, że mamy być znakami nadziei dla więźniów i podejmować inicjatywy przywracające im nadzieję” – podkreślił. Zauważył, że projekt ma być realizowany w wielu zakładach karnych na świecie, pomagając wspierać osadzonych w procesie resocjalizacji i powrotu do życia w społeczeństwie. „Musimy patrzeć na więzienia nie tylko jako miejsce odbywania kary, ale również rehabilitacji. Doświadczenie artystyczne może w tym pomóc. Sztuka może pomóc połączyć zerwane więzy egzystencji” – podkreślił kard. Tolentino. Wskazał, że jubileuszowy projekt stanowi pewną kontynuację Pawilonu Stolicy Apostolskiej na Biennale w Wenecji, który poświęcony był tematowi praw człowieka.

Wspólne tkanie nadziei

Prefekt Dykasterii ds. ds. Kultury i Edukacji podkreślił, że „ważne jest, abyśmy wszyscy wierzyli, że przemiana – nasza i świata – jest możliwa. Transformacja – nasza i całego świata – jest możliwa. Nawet jeśli jest to żmudne i bolesne, jest to możliwe. Kiedy patrzymy i pozwalamy patrzeć na siebie jak na braci, zdarza się ten wielki cud, który jest wspólnym tkaniem nadziei”. Projekt realizowany jest we współpracy z włoskim ministerstwem sprawiedliwości i policją penitencjarną, które na konferencji prezentował Giovanni Russo. Wyraził on zadowolenie z jubileuszowego projektu, który realizowany będzie m.in. w rzymskim więzieniu Regina Coeli.

Sztuka w więzieniu

Marinella Senatore, która jest autorką pierwszej instalacji, która zostanie wystawiona w więzieniu Rebibbia, podkreśliła, że powstała ona przy współpracy osadzonych, którzy, jak dodała, byli bardzo zaangażowani, ciekawi i otwarci. Zauważyła, że we wszystkich planowanych projektach chodzi o to, by były ona przykładem sztuki partycypacyjnej. Jej instalacja nosi tytuł „Ja obejmuję tłumy” i nawiązuje do barokowych instalacji świetlnych wciąż popularnych na południu Włoch. Dzieło ma 6 metrów wysokości i 3 metry średnicy. Składa się z wielu elementów świetlnych i wstążek z frazami w różnych językach i dialektach, które zostały wybrane z tysięcy tekstów napisanych specjalnie na tę okazję przez osadzonych i osadzone. Mówią one w różnej formie o nadziei i wprowadzają w temat jubileuszu. Instalacja będzie wystawiona na wewnętrznym dziedzińcu więzienia Rebibbia nieopodal miejsca, gdzie osadzeni spotykają się z rodzinami. Z kolei w więzieniu Regina Coeli powstanie projekt realizowany przez znanego chińskiego malarza YanPei-Minga.

Okno wystawowe

Kard. Tolentino zapowiedział też otwarcie w połowie lutego specjalnego projektu przy alei prowadzącej do Watykanu. Nosi on tytuł: „Conciliazione 5” i będzie swoistym oknem otwartym 24 godziny na dobę, w którym będą prezentowane różne dzieła sztuki nowoczesnej. „Chcemy znaleźć takie formy, by przekaz był natychmiastowy, a jednocześnie zatrzymać spojrzenie pielgrzymów zmierzających do Drzwi Świętych i pobudzić ich refleksję” – podkreśliła Cristiana Perrella, która jest kuratorką tej wystawy. Wskazała, że twórcom projektu: „Sztuka współczesna w więzieniu: wyzwanie nadziei” chodzi o to, by dać głos tym, którzy go nie mają i są zapomniani przez społeczeństwo. „Często myślimy tylko o karze, a zapominamy o człowieczeństwie osadzonych. Chcemy ich przywrócić do świadomości społecznej i prawdziwie budować nadzieję” – podkreśliła. Marinella Senatore dodała, że prezentowana sztuka musi być połączona z zaangażowaniem społecznym. Okno wystawowe „Conciliazione 5” zostanie zainaugurowane przy okazji Jubileuszu Artystów, który odbędzie się w lutym.