Papież: prawdziwą wiedzę o rzeczywistości zdobywamy w miłości

„Czy życie może pozostać żywe? Owo pytanie warto sobie zadać, zwłaszcza w tym miejscu, gdzie zgłębia się informatykę i bionikę. Bowiem sprawa dostrzeżona przez Guardiniego uwidacznia się w naszych czasach. Pomyślmy o kryzysie ekologicznym, w którym przyroda zaledwie reaguje na instrumentalne wykorzystywanie jej przez nas. Pomyślmy o braku ograniczeń, o logice «jeśli coś jest możliwe, to jest to również dozwolone». Pomyślmy też o pragnieniu postawienia w centrum wszystkiego nie osoby i jej relacji, ale jednostki skoncentrowanej na własnych potrzebach, zachłannej wobec zysku oraz żarłocznie wykorzystującej rzeczywistość. I pomyślmy o wynikającej z tego erozji więzi wspólnotowych, która prowadzi do stanu, gdzie samotność i lęk zdają się przekształcać z warunków egzystencjalnych w warunki społeczne. Ileż to odizolowanych jednostek, bardzo «społecznościowych» i mało społecznych, ucieka się, jak w błędnym kole, do pociech technologicznych jako wypełniaczy doświadczanej pustki – zauważał Franciszek. – Mówiąc to, nie chcę wywoływać pesymizmu – byłoby to sprzeczne z wiarą, jaką z radością wyznaję – ale chcę zastanowić się nad ową «pychą bycia i posiadania», którą już u zarania kultury europejskiej Homer postrzegał jako zagrożenie, a którą paradygmat technokratyczny, doprowadza do ostateczności, posługując się algorytmami mogącymi stanowić dalsze ryzyko destabilizacji tego, co ludzkie.“

„To prawda: wielcy intelektualiści są w istocie pokorni. A tajemnica życia objawia się osobom, które umieją wnikać w małe sprawy. W owym kontekście pięknie powiedziała nam Dorottya: «Odkrywając coraz drobniejsze detale, zanurzamy się w złożoności dzieła Bożego». Tak rozumiana kultura stanowi rzeczywiście ochronę tego, co ludzkie. Zanurza w kontemplacji i kształtuje osoby, które nie pozostają zdane na łaskę czy niełaskę obowiązującej w danej chwili mody, ale trwają mocno zakorzenione w rzeczywistości rzeczy. I które, jako pokorni uczniowie wiedzy, czują, że muszą być otwarte oraz komunikatywne, a nigdy sztywne i nastawione bojowo – mówił Papież. – Kto kocha kulturę, nigdy tak naprawdę nie czuje, iż osiągnął swój cel i to wystarczy, ale nosi w sobie pewien zdrowy niepokój. Poszukuje, stawia pytania, ryzykuje oraz bada; potrafi odrzucić własne pewniki, by z pokorą wejść w tajemnicę życia (…), która otwiera na inne kultury i wzbudza potrzebę dzielenia się wiedzą. Taki jest duch uniwersytetu i dziękuję, że tak go przeżywacie, jak powiedział nam o tym profesor Major, opowiadając o pięknie współpracy z innymi instytucjami edukacyjnymi, poprzez wspólne programy badawcze, a także przyjmując studentów z innych regionów świata, na przykład z Bliskiego Wschodu, a zwłaszcza z udręczonej Syrii. To właśnie otwierając się na innych, poznaje się lepiej samych siebie.“