Tìm kiếm

Điểm sách - Hướng đến một Hội Thánh Công Giáo đích thật

Một trong những thách thức đối với Hội thánh Công giáo Rôma với tư cách là sự hiệp thông các Hội thánh trên toàn thế giới đó là làm thế nào để cân bằng địa phương và phổ quát, hiệp đoàn và quyền tối thượng, các Hội thánh thuộc vùng, miền và quyền bính của Rôma. Sự xuất hiện của các nền thần học bối cảnh địa phương làm tăng thêm căng thẳng ấy.

Vatican News

Tác phẩm: Hướng đến một Hội Thánh Công Giáo đích thật - Khoa Giáo hội học cho thiên niên kỷ thứ ba

Tác giả: Thomas P. Rausch, S.J.

Nguyên tác: Towards a Truly Catholic Church - An ecclesiology for the Third Millenium

Chuyển ngữ: Lm. Đaminh Nguyễn Đức Thông, CSsR

Kính thưa quý độc giả,

Cha Thomas P. Rausch, linh mục Dòng Tên, sinh năm 1941, hiện đang là giáo sư thần học Công giáo tại Đại học T. Marie Chilton và viện đại học Loyola Marimount tại Los Angeles. Ngài đã cho xuất bản 22 quyển sách và hơn 280 bài viết.

Độc giả Việt Nam không xa lạ gì với tác giả nổi tiếng thế giới này, vì một số sách của ngài đã được dịch sang tiếng Việt, trong đó có quyển Dẫn vào thần học, Đức Giêsu là Ai,Đạo Công giáo Thiên niên kỷ thứ ba. Trong quyển Hướng đến một Hội thánh Công giáo đích thật, ngài đã cho thấy rất rõ thế nào là Hội thánh Công giáo; Hội thánh này hiệp thông với các Hội thánh và các cộng đoàn Hội thánh ra sao; thời kỳ tục hóa này có tác động thế nào đối với Hội thánh Công giáo toàn cầu; làm thế nào để dung hòa những căng thẳng giữa Hội thánh Công giáo đích thật với các Hội thánh khác, giữa hiệp đoàn tính của các giám mục và quyền tối thượng của Đức Giáo Hoàng, giữa thừa tác vụ của Hội thánh Công giáo với thừa tác vụ của các Hội thánh khác; và những điều kiện để trở thành Hội thánh Công giáo đích thật của thiên niên kỷ thứ ba này

Nội dung (Chương 9 - Một Hội thánh Công giáo đích thật)

Hội thánh hôm nay đang sống trong một thế giới rất khác với thế giới thuộc thế kỷ vừa qua. Các mạng truyền thông không ngừng gia tăng, đang hợp nhất các dân tộc trên toàn thế giới, thống nhất các nền kinh tế, các thị trường tài chính, và các hệ thông tin vẫn đang góp phần cho hiện tượng được gọi là toàn cầu hóa. Đồng thời, một số thần học gia cũng thấy hiện tượng tương tự đang tác động trên Hội thánh, cùng với việc một Hội thánh có tính hoàn vũ đã xuất hiện rồi.

Trong chương này, tác giả muốn đào sâu một số gợi ý về việc toàn cầu hóa đối với “ecclesia catholica”, một hội thánh hoàn vũ là một hội thánh Công giáo đích thật.

Tích cực và tiêu cực về toàn cầu hóa

Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II kêu gọi chú ý tới cả những ám chỉ tích cực và tiêu cực của việc toàn cầu hóa về kinh tế. Cách tích cực, toàn cầu hóa đem theo mình tính hiệu quả, việc gia tăng sản xuất, và các mối liên hệ giữa các quốc gia có thể đem lại sự đoàn kết hơn nơi các dân tộc. “Tuy nhiên, nếu toàn cầu hóa bị các qui luật thị trường được áp dụng chỉ để những người có uy thế chấp nhận, thì hậu quả chắc chắn chỉ có thể là tiêu cực thôi”.

Sự đe dọa người ta cảm nhận được từ việc toàn cầu hóa đối với các căn tính văn hóa và tôn giáo đều đưa tới một sự hồi sinh của chủ nghĩa quốc gia và chủ nghĩa chính thống về tôn giáo – Hồi giáo, Hindu, Do Thái và Công giáo – và như thế, cũng đưa tới sự chia rẽ lớn hơn. Kết quả là sự thù địch và đương đầu giữa các dân tộc. Ngày nay tại nhiều quốc gia, Kitô hữu bị quấy rối, ngăn chặn không cho loan báo Tin mừng hay làm cho người ta trở lại hay là nạn nhân của cuộc bạo động phe phái

Hội thánh và toàn cầu hóa

Toàn cầu hóa có ý nghĩa gì đối với Hội thánh? Theo một số cách thì toàn cầu hóa phản ánh một hiện tượng tương tự, việc xuất hiện một Hội thánh toàn cầu. Walter Buhlmann tiên đoán phong trào này của Hội thánh hướng đến Bán cầu phía Nam, với trung tâm hấp lực của nó trong Thế giới Thứ ba. Nhưng nếu Hội thánh Thứ ba này xuất hiện trong các quốc gia mới độc lập thuộc Thế giới Thứ ba, thì đó là một Hội thánh đang đương đầu với những thách thức mênh mông do khoảng cách giữa người giàu và người nghèo, do sự tham nhũng khắp nơi, do các chế độ đàn áp và do sự Bạo động có tổ chức kèm theo, tạo nên.

Sự đa dạng của Hội thánh toàn cầu, với những cách diễn tả mới về Hội thánh xuất hiện tại Phi châu, Á châu và châu Mỹ Latinh, đã trở nên ngày một rõ ràng hơn. Vì các Hội thánh này sẽ bắt nguồn từ các nền văn hóa rất khác nhau, nên địa vị xã hội của các Hội thánh ấy sẽ nâng cao các nền thần học về bối cảnh, thường khác với nền thần học truyền thống phương tây về khái niệm và quan tâm. Nhưng chính sự đa dạng này cũng đem theo mình hàng loạt thách thức riêng của nó.

Hội thánh Công giáo Rôma

Đối với Hội thánh Công giáo Rôma nói riêng, việc thống nhất các khoa thần học và các cách tiếp cận những vấn đề mục vụ khác nhau sẽ làm bật lên những căng thẳng giữa các Hội thánh địa phương hay vùng miền với Rôma. Nhưng, việc toàn cầu hóa muốn nói rằng Hội thánh của Đức Kitô ít nhất cũng có tiềm năng trở thành một Hội thánh hoàn vũ đích thật, một ecclesia catholica ấp ủ một sự đa dạng khó tin của con người. Đồng thời, một số cộng đoàn, vì sợ thay đổi và sợ đánh mất căn tính riêng, sẽ chống lại yêu cầu phải có một Hội thánh công giáo đích thật hay chống lại cả ý tưởng về một sự hợp nhất hữu hình.

Thách thức đối với Hội thánh Công giáo

Một trong những thách thức đối với Hội thánh Công giáo Rôma với tư cách là sự hiệp thông các Hội thánh trên toàn thế giới đó là làm thế nào để cân bằng địa phương và phổ quát, hiệp đoàn và quyền tối thượng, các Hội thánh thuộc vùng, miền và quyền bính của Rôma. Sự xuất hiện của các nền thần học bối cảnh địa phương làm tăng thêm căng thẳng ấy.

Thách thức đối với Hội thánh Công giáo hiện vẫn là: Hội thánh phải làm thế nào để có thể duy trì sự quân bình giữa những cách diễn tả có tính toàn cầu và địa phương về Hội thánh? Hội thánh có thể nâng đỡ và khích lệ việc xuất hiện các cách diễn tả đích thật về Hội thánh trong các nền văn hóa khác nhau thế nào, để khi chấp nhận những khác biệt về luật, phụng vụ và cách diễn tả thần học, vẫn không phải hy sinh sự hiệp thông của Hội thánh Công giáo với tư cách là một Hội thánh của toàn thế giới. [Theo quan niệm của Avery Dulles, đặc tính toàn cầu của Hội thánh và sự nhanh chóng mà những phương tiện truyền thông xã hội mạnh mẽ ủng hộ Đức Giáo Hoàng, có thể hoạt động cách quyết định, trong khi ông lại nghi ngờ rằng không ít thành viên của các Hội thánh khác “đang mong ước Rôma cung cấp những vị lãnh đạo hiệu quả cho oikoumene (toàn thế giới có người cư ngụ). Những người khác phản đối bảo rằng mọi cuộc đối thoại bàn về quyền tối thượng đều kêu gọi một cuộc cải cách nghiêm trọng, gồm cả một Đức Giáo Hoàng tản quyền và những cấu trúc quản trị trực tiếp mạnh mẽ hơn để cung cấp một sự hiệp đoàn hiệu quả nếu thừa tác vụ này được các Hội thánh khác đón nhận.]

Robert Schreider cho rằng một khái niệm canh tân về Công giáo tính có thể cung cấp chìa khóa để đáp ứng những thách thức của một Hội thánh toàn cầu”. Hai khía cạnh truyền thống của Công giáo tính, việc trải rộng khắp thế giới và sự viên mãn về đức tin, cần phải được hiểu sâu hơn. Việc trải rộng khắp thế giới có những ám chỉ quan trọng đối với những vấn đề về hội nhập văn hóa và sự căng thẳng giữa các Hội thánh địa phương và Rôma ta đã bàn tới. Nếu các nền văn hóa đa dạng ít ra cũng là những máng chuyển đức tin dù bất toàn, thì một Hội thánh toàn cầu phải tôn trọng các nền thần học địa phương, không phải phương tây và các cách diễn tả đa dạng về văn hóa hơn.

Mục lục

Chương 1: Lumen Gentium

Chương 2: Gaudium et Spes

Chương 3: Các ẩn dụ và mô hình về Hội thánh

Chương 4: Sự hiệp thông trong thân mình Đức Kitô

Chương 5: Thừa tác vụ tông đồ của Hội thánh

Chương 6: Việc bảo vệ truyền thống tông đồ

Chương 7: Những đặc điểm của Hội Thánh

Chương 8: Đón nhận và hiệp thông

Chương 9: Một Hội thánh Công giáo đích thật

Chương 10: Các thách thức đối với các Hội thánh Kitô giáo khác

Chương 11: Những thách thức Hội thánh Công giáo Rôma đang phải đương đầu

Tác phẩm “Hướng đến một Hội Thánh Công Giáo đích thật” với sự rõ ràng, dễ tiếp cận và sâu sắc đặc biệt, Cha Rausch giúp ta hiểu được những điều chủ yếu nhất của đức tin Kitô giáo trong một Hội thánh và thế giới được đánh dấu bằng sự phân cực và mâu thuẫn này”. Ước mong rằng, quyển sách này sẽ đem lại nhiều lợi ích cho những người đang tha thiết với đức tin, với Hội thánh Công giáo và sự hợp nhất của Hội thánh.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này. Nếu bạn muốn nhận các bản tin qua email, vui lòng đăng ký newsletter bằng cách nhấp vào đây.

06 tháng ba 2023, 13:17