Điểm sách - Đạo đức môi trường

Văn Cương, SJ - Vatican News

Tác phẩm: Đạo đức môi trường

Tác giả: Kimberly K. Smith

Chuyển ngữ: Nhóm Majorica – Dòng Tên Việt Nam

Đạo đức môi trường đề cập đến mối tương quan của bạn với thế giới tự nhiên có ý nghĩa gì với bạn: tự nhiên có vai trò thế nào trong việc góp phần vào viễn tượng về một cuộc sống tốt đẹp của bạn; bạn có những nghĩa vụ nào đối với hữu thể nhân sinh và các hữu thể tự nhiên liên hệ đến các tài nguyên tự nhiên; và liệu bạn có nhận thức bản thân như là một người quản lý của trái đất này chăng. Quyển sách này nhằm giúp chúng ta thông suốt những câu hỏi trên.

Quyển sách được viết ra cho những khoá học về đạo đức môi trường vốn không thể thiếu trong các chương trình khoa học và các nghiên cứu liên quan đến môi trường.

Nội dung

Chúng ta cùng đi vào câu chuyện nền tảng của cuốn sách, từ đây tác giả sẽ cùng bạn giải gỡ những câu hỏi liên quan đến vấn đề đạo đức môi trường:

Bà Judy sở hữu mảnh đất rộng khoảng 28 hecta tại một vùng thôn quê và bà đặt tên cho nó là “Spring Lakes”. Khu đất có hai hồ nước khiêm tốn, luôn được cung cấp nước bởi những con suối nhỏ. Ở đó cũng có hai gò đất dành cho việc mai táng. Bà Judy sinh sống trên khu đất của mình đồng thời cũng cho người ta thuê nhiều ngôi nhà nhỏ bình dân từ khu đất ấy.

Trong khi quản lý khu đất 28 hecta, bà Judy phải ra nhiều quyết định như: Có nên cho phép săn hươu và bẫy chuột xạ hương trong khu vực này không? Phải chăng là một ý tưởng hay nếu cắt bỏ những cây sồi bị bệnh ở phía Bắc ngọn núi? Bà có nên phát quang cỏ dại và tảo ở các hồ nước để có chỗ bơi lội không? Và nếu làm như thế, bà có nên dùng hoá chất, máy nạo vét định kỳ, hay dùng một vài giải pháp khác không? Bà có nên cho phép câu cá trong các ao hồ, nếu làm thế, thì sẽ phải áp dụng các khoản luật nào? Bà co snene đưa ra biện pháp nhằm ngăn chặn loài ngỗng Canada làm tổ và làm vấy bẩn bãi cỏ quanh các ao hồ, hay không cần cố gắng gìn giữ bãi cỏ xanh mát – giống như trong các công viên – chung quanh ao hồ nữa? Và giả như bà loại bỏ các cây sồi bị bệnh thì các ngộn đồi đó sẽ xáo trộn những gì?

Tất cả những quyết định này đòi hỏi bà Judy thực hiện việc đưa ra các đánh giá về gía trị môi trường: các đánh giá về cách thức va mức độ chúng ta nên đánh giá những đặc điểm khác nhau về môi trường tự nhiên: các cá thể thực vật và động vật, các loài, hệ sinh thái và tất cả các tác động đa dạng của chúng.

Thưa quý thính giả,

Việc tiến hành những quyết định liên quan đến các giá trị môi trường bao gồm phần nào những điều luật hoặc những nguyên tắc luân lý mà chúng ta muốn sống theo, nghĩa là, chúng ta phải có bổn phận nào với những người khác cũng như với thế giới tự nhiên. Đó là một vấn đề trọng tâm trong lĩnh vực đạo đức môi trường. Tuy vậy, đạo đức môi trường bao hàm nhiều điều hơn là chỉ tuân thủ những quy tắc. Nó cũng bao hàm việc suy tư một cách sáng tạo và thận trọng về việc làm thế nào để mối tương quan của bạn với tự nhiên góp phần xây dựng một cuộc sống ý nghĩa và đáng sống. Điều đó có nghĩa là, đạo đức môi trường đề cập đến cách sống một cuộc sống tốt đẹp trong mối tương quanv ới tự nhiên và trong mối tương quan với các hữu thể nhân sinh khác – những người cũng đang lệ thuộc vào thế giới tự nhiên.

Thưa quý thính giả,

Không phải ai trong chúng ta đều may mắn sở hữu khu đất lên đến 28 hecta, nhưng giống như bà Judy, tất cả chúng ta đã và đang phải đối diện với nhiều vấn đề về các giá trị môi trường. Chúng ta phải thực hiện những quyết định về cách thức tuân theo những quy định liên quan đến môi trường hoặc cách thức xử lý rác thải nhựa. Chúng ta phải quyết định trồng loại cây nào trong vườn nhà mình, hoặc có thể sử dụng thuốc diệt cỏ không. Đồng thời, chúng ta cũng phải quyết định có nên ủng hộ cho các ứng viên chính trị và những lý do tìm cách áp đặt hoặc thay đổi luật môi trường.

Quyển sách này nói về những gì chúng ta phải nghĩ đến khi đưa ra những quyết định đó. Cụ thể hơn, quyển sách nói đến cách thức mà một tài liệu học thuật về đạo đức môi trường có thể giúp bạn thực hiện những quyết định đó.

Mục lục

Quyển sách này không có ý đề cập hết mọi chủ đề trong lĩnh vực đạo đức môi trường một cách chi tiết. Thay vào đó, tác giả chọn ra một số chủ đề trọng yếu và đem đến một cái nhìn tổng thể về các bàn luận học thuật diễn ra giữa các nhà đạo đức học liên quan đến chủ đề đó.

Chương 2 bàn về bản chất của việ ctra vấn đạo đức và tại sao chúng ta cần đến một nền đạo đức nhằm giải quyết rõ ràng mối tương quan của chúng ta với thế giới tự nhiên.

Chương 3 giới thiệu những khái niệm khác nhau về công bằng vốn có thể giúp chúng ta suy nghĩ về chính sách môi trường.

Chương 4 và 5 suy xét, ngoài những người mà chúng ta cùng chung sống, những đối tượng nào nữa mà chúng ta phải có các trách nhiệm công bình: liệu chúng ta có phải có trách nhiệm với các động vật, thực vật, các loài, hệ sinh thái không? Các thế hệ tương lai thì sao?

Chương 6 khám phá ý nghĩa và giá trị của các quyền sở hữu tài sản và cách thức quản lý có thể góp phần tạo nên một cuộc sống tốt đẹp và đáng lựa chọn.

Chương 7 đề cập đến một vấn đề trọng tâm khác trong chính sách môi trường: Đâu là những giá trị và ý nghãi chúng ta nhận ra nơi các cảnh quan? Điều gì khiến cảnh quan đáng được bảo tồn?

Chương 8 xem xét những cách thức người ta có thể tạo ra không gian choi việc quản lý môi trường trong cuộc sống của chính mình.

Tác phẩm “Đạo đức môi trường” dày 276 trang trên khổ giấy 13.5x20.5 cm.

Quyển sách ngắn gọn này đơn thuần chỉ là một bước khởi đầu, một nỗ lực nhằm đưa đến cho bạn một nền tảng để khám phá và phản tỉnh sâu xa hơn nữa. Mỗi phần kết thúc với một số gợi ý các bài đọc thêm trong lĩnh vực đạo đức môi trường. Tuy nhiên, việc phát triển đạo đức môi trường hơn lúc nào hết là một vấn đề của việc bắt tay vào hành động và của việc phát triển những thói quen của sự chu đáo, tập trung và cẩn thận trong tương giao của bạn với thế giới tự nhiên.