AFRIKA COVAX:dozi za kwanza za chanjo ya COVID-19,Ivory Coast na Ghana
Na Sr. Angela Rwezaula – Vatican.
Wakati harakati za kusambazwa chanjo ya COVAX zinaendelea, tarehe Mosi Machi 2021, kampeni za kwanza za chanjo ya COVID-19, barani Afrika zimeanza kwa njia ya COVAX nchini Ghana na Ivory Coast. Kampeni hizi ni kati ya zile za kwanza kutumia dozi zinazotolewa na Soko la Juu (AMC) la Kituo cha Gavi, COVAX. Kituo hiki (AMC) ni utaratibu wa ufadhili wa Kituo cha COVAX kwa kutoa chanjo kwa ufadhili wa nchi zenye kipato cha chini. Kampeni nchini Ghana na Ivory, nchi zote kwa pamoja zilipokea chanjo hizo wiki iliyopita ambapo tarehe 24 Februari nchini Ghana walipokea dozi 600.000, na baada ya siku mbili nchini Ivory Coast wakapokea dozi 504.000. Nchi zote mbili zimepokea chanjo aina ya AstraZeneca/Oxford na iliyozalishwa na Taasisi ya Serum nchini India (SII). Chanjo hiyo, iitwayo COVISHIELD, imekubaliwa na kuwekwa kwenye orodha ya Matumizi ya Dharura (EUL) na Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) mnamo tarehe 15 Februari 2021.
COVAX, ambayo ni hatua ya ulimwengu ya kuharakisha maendeleo na upatikanaji wa chanjo za COVID, inaongozwa na Muungano wa Ubunifu wa Maandalizi ya Janga (CEPI), Umoja wa Chanjo GAVI na Shirika la Afya Ulimwenguni(WHO) kwa kushirikiana na UNICEF, Benki ya Dunia, wazalishaji, mashirika ya kiraia na wengine. Uwasilishaji unaonesha mwanzo wa kile ambacho ni nini itakuwa uzinduzi mkubwa zaidi, wa haraka na mgumu zaidi wa chanjo ulimwenguni katika historia. Kwa ujumla, COVAX inakusudia kutoa angalau dozi bilioni 2 za chanjo dhidi ya COVID-19, ifikapo mwisho wa 2021, ambapo ni pamoja na bilioni 1.3 kwa uchumi wa chini (zenye kipato cha kati) unaostahiki msaada kupitia COVAX AMC.
Uthibitisho wa kazi za kwanza za kukabidhi, ambazo zinajumuisha washiriki wengi wa Kituo cha COVAX, zimechapishwa tarehe 2 Machi 2021. Dozi za COVAX hadi sasa zimetolewa na SII kwenda India, Ghana na Ivory Coast, wakati Pfizer- BioNTech imetoa dozi kwenda Jamhuri ya watu wa Korea. Uwasilishaji zaidi kutoka kwa wazalishaji hawa wawili unatarajiwa katika siku zijazo, na dozi milioni 11 kwa jumla zinatarajiwa kutolewa katika siku saba zijazo. Kwa kuongeza, AstraZeneca itaanza kusafirisha wiki hii.
Naye Bwana Nana Akufo-Addo, Rais wa Jamhuri ya Ghana amesema COVID-19 imebadilisha ulimwengu. Imegharimu maisha, imeathiri mifumo ya afya na maisha yaliyoharibiwa. Lakini, kupitia changamoto hizi, wameona ubora wa ubinadamu unaoneeshwa kupitia nguvu za ushirikiano kwa pande nyingi. Ghana inakaribisha kwa furaha kuwasili kwa dozi za kwanza za chanjo dhidi ya COVID-19 kupitia mpango wa COVAX AMC kama njia ya kumaliza awamu hii kali ya janga. Ili kuongeza faida ya chanjo ya afya ya umma, dozi za kwanza zitapewa kipaumbele kwa wahudumu wa afya na wale watu muhimu, na vikundi vingine vilivyo hatarini. Hatua hii muhimu itaruhusu Ghana kurudi kazini, na kujenga uchumi wao hata zaidi kuliko hapo awali.
Naye Dk. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Mkurugenzi Mkuu wa WHO amesema: “Hii ndio siku ambayo wengi wetu tumeiota na kufanya kazi kwa zaidi ya miezi 12. Inafurahisha kuona matunda ya kazi hiyo. Lakini mafanikio bado yanakuja. Huu ni mwanzo tu wa kile ambachp COVAX imeundwa kufikia. Bado tuna mengi ya kufanya ili kutimiza lengo letu la kuanza chanjo katika maeneo yote ya nchi ndani ya siku 100 za kwanza za mwaka. Na hivyo zimebaki siku 40 tu. Kwa mujibu wa José Manuel Barroso, rais wa Gavi, Muungano wa chanjo amesema : “Chanjo inapoanza huko Ivory coast baada ya mwaka mmoja kuzuka kwa COVID-19, na kuainishwa kama janga la ulimwengu, nina imani thabiti, na uhakika kwamba kupitia COVAX na mshikamano wa kimataifa tutaweza kufikia zaidi katika sehemu zote zilizo na hatari zaidi. Ufikiaji sawa wa chanjo ya kuokoa maisha ni njia ya uhakika ya kuokoa maisha na kujenga uchumi. Ningependa kuwashukuru wafadhili wote na pia uongozi wa kundi la mataifa ya G7. Sera ya chanjo ndiyo sera bora leo kiuchumi”.
Kwa upande wa mkurugenzi mkuu wa UNICEF, Bi Henrietta Fore, amesema “ Mwaka uliopita umekuwa giza kwa familia ulimwenguni kote, lakini maendeleo ya haraka ya chanjo dhidi ya COVID-19 yametoa mwangaza wa matumaini mwishoni giza nene. Leo, Kituo cha COVAX kinaanza kutekeleza ahadi yake ya kuhakikisha kuwa taa huangaza kwa kila mtu. Jitihada hii isiyo na kifani ya ulimwengu imehamasisha jumuiya ya kimataifa kutambua chanjo zinazofaa, kukusanya pesa za kuzinunua na kuweka msingi wa kampeni kubwa zaidi ya chanjo duniani”. Kwa kuongezea amesema “ Sasa, chanjo hizi zinawafikia haraka watu katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati, ambao wengi wao wangebaki nyuma bila urahisishi huo. Hii inaonesha kile tunachoweza kutimiza wakati sisi wote kama sekta binafsi, Umoja wa Mataifa na mashirika ya maendeleo, serikali, wafadhili na washirika wengine tunafanya kazi moja.”
