Rais wa COP28:"Kupunguza tani 22 za uzalishaji wa gesi ifikapo 2030"

Andrea Tornielli

Juma lililopita Waraka wa Laudate Deum yaani Asifiwe Mungu ulichapishwa, waraka ambao ni wito wa  Papa kujibu shida ya hali ya Tabianchi. Siku ya Jumatano tarehe 11 Oktoba 2023 Baba Mtakatifu alikutana na Dk. Sultan Al Jaber, Waziri wa Viwanda na Teknolojia ya Juu wa Umoja wa Falme za Kiarabu na rais wa COP28, wa tukio muhimu litakalofanyika Dubai kuanzia tarehe 30 Novemba hadi 12 Desemba 2023  na ambalo  Papa Franciko amelitaja kama suluhisho kwa hatua za pamoja kabla ya kuchelewa. Katika mahojiano haya na vyombo vya habari vya Vatican, Al Jaber ameelezea malengo ya COP ijayo na maoni juu ya yaliyomo katika ushauri huo.

Rais, unaweza kueleza kwa ufupi malengo ya COP ijayo huko Dubai?

Tunaongozwa na hatua moja: kuweka ongezeko la joto ndani ya nyuzi 1.5 Celsius. Hatua ya  kwanza ya Sayari  tayari imetuonesha jinsi tulivyo mbali na mwelekeo sahihi. Sasa tunahitaji kupunguza Tani  22 za uzalishaji wa hewa chafuzi ifikapo 2030. Wakati huo huo, kama tunavyoona katika habari kila siku, mabadiliko ya tabianchi tayari yanatuathiri na tunahitaji kukabiliana na mabadiliko haya. Hatimaye, ili kushughulikia mabadiliko ya hali ya tabianchi, ni lazima tuweke watu na sayari katikati ya mchakato wa hali ya tabianchi. Utaratibu huu ni wa lazima. Urais wa COP28 umeandaa Ajenda yake ya Utekelezaji kwa kujumuisha nguzo nne muhimu: kuharakisha mpito wa nishati wenye haki na utaratibu, ufadhili wa hali ya tabianchi unaozingatia watu, asili, maisha na riziki, na kuunga mkono hili kwa ushirikishwaji kamili. Wakati umefika wa kuunganisha ulimwengu na kuchukua hatua kwa pamoja ili kutoa suluhisho zinazowezekana kwa mzozo wa hali ya tabianchi.

Papa Francisko hivi karibuni  alichapisha Waraka wa  kitume Laudate Deum: kilio cha dharura kabla ya kuchelewa sana kudhibiti matokeo ya shida ya hali ya tabianchi. Una maoni gani kuhusu hati hii?

Tunakaribisha wito wa haraka wa Papa wa kuongeza hatua za hali ya tabianchi. Tunashirikisha matumaini yake kwamba "COP28 itasababisha kuongeza kasi ya mpito wa  nishati." COP28 itakuwa COP ya hatua. Inapaswa kuwa. Urais wetu umejitolea kikamilifu kufanya kila tuwezalo kuleta vyama pamoja, kuhakikisha ushirikishwaji, kufikia ahadi na vitendo vilivyo wazi, na kutoa hatua kabambe ya hali ya tabianchi  kwa watu duniani kote. Wakati wa mkutano wangu na Baba Mtakatifu  nilisisitiza shukrani za  Umoja wa Falme za Kiarabu UAE kwa msaada wake usioyumba kwa hatua chanya ya hali ya Tabianchi ili kukuza maendeleo ya binadamu. Tunahitaji kupunguza uzalishaji wa hewa chafuzi kila mwaka kwa  asilimia 43% ifikapo 2030 ili kufanya uwezekano wa kuweka ongezeko la joto ndani ya nyuzi joto 1.5. Ni lazima tujenge haraka mfumo wa nishati usio na mafuta yote ambayo hayajachomwa, ikiwa ni pamoja na makaa ya mawe, huku tukiondoa hewa chafuzi  kwa kina, nishati tunayotumia leo hii. Tunahitaji mpito wa nishati wa haraka, wa haki na usawa ambao haumwachi mtu nyuma, hasa watu milioni 800 ambao hawana ufikiaji wa nishati leo hii. Na itakuwa ni kutowajibika kuvuta spana kwenye mfumo wa sasa wa nishati kabla ya kujenga mpya

Tunahitaji kuzingatia utoaji wa hewa chafuzi bila kujali chanzo na tunahitaji kutambua kuwa kutakuwa na mafuta mengi katika mchanganyiko wa nishati kwa siku zijazo zinazoonekana. Tunahitaji kusawazisha mchanganyiko huo na kupunguza utoaji wa hewa chafu kutoka katika  nishati inayotumika leo. Lazima tupunguze uzalishaji, sio maendeleo. Lengo kuu litakuwa maendeleo yanayoonekana ambayo yasonge mbele kifinyu katika ulimwengu wa kweli, pamoja na matokeo ya mazungumzo yenye matarajio. Kwa hiyo, nimetoa wito kwa makampuni ya mafuta na gesi kufikia uzalishaji wa sifuri wa methane na kuwaka ifikapo mwaka wa 2030 na kuoanisha kutokuwa na upande wa hewa chafuzi  ifikapo 2050. Wakati huo huo, tunahitaji viwanda vyote vya juu vya mkaa ili kuharakisha mpito na kuondokana na uzalishaji. Na tunahitaji serikali kuanzisha sera mahiri ili kuongeza na kufanya suluhisho za kibiashara, zikiwemo teknolojia za kukamata hidrojeni na hewa chafu.

Katika Waraka wa Papa Francisko anatoa muhtasari wa historia ya COP, bila kuficha kukatishwa tamaa kwake kwa sababu ahadi zilizotolewa hazijatekelezwa na uzalishaji unaodhuru unaendelea kuongezeka. Je, COP28 inawezaje kubadilisha hali hii?

COP28 inataka kurekebisha hali hii kwa kutafsiri ahadi katika miradi, mwelekeo katika mabadiliko na makubaliano katika vitendo. Tumezindua Ajenda yetu ya Utekelezaji kwa wito kabambe lakini unaoweza kufikiwa wa kuchukua hatua kwa wote. Papa yuko sahihi kabisa kuhusu ahadi za siku za nyuma kutotimizwa na kwamba hii inakatisha tamaa. Tunahitaji Vyama vyote kutimiza ahadi walizotoa, ikiwa ni pamoja na ufadhili wa pili na kabambe zaidi wa Mfuko wa Hali ya Tabia nchi ya Kijani na dola bilioni 100 za ufadhili wa kila mwaka wa hali ya Tabianchi ulioahidiwa zaidi ya miaka 10 iliyopita. Ufadhili ndio ufunguo unaoweza kufungua mkwamo wa sasa.

Papa Francisko analaumu ukosefu wa mashirika ya kimataifa yanayohudumia nchi zote-sio tu kubwa zaidi na zilizoendelea kiuchumi-kuhakikisha kwamba ahadi zilizotolewa katika COP zote  zinatekelezwa katika mataifa mbalimbali. Anatoa wito wa kuwepo kwa mfumo mpya wa kimataifa wa "chini-juu." Je ni nini kinahitaji kufanywa ili kufanya njia hii kuwa kweli?

Uwazi na uwajibikaji ni muhimu kwa mafanikio ya hatua za tabianchi. Urais wa COP28 ulitoa wito kwa pande zote kusasisha Michango yao iliyodhamiriwa na Kitaifa kabla ya COP28 na kulenga malengo makubwa zaidi iwezekanavyo. Wakati huo huo, tunajaribu kuhusisha kila mtu na kufanya COP28 kuwa COP inayojumuisha zaidi kuwahi kutokea. Kufikia matarajio yetu ya pamoja ya hali ya tabianchi kutahitaji hatua katika kila ngazi ya jamii, na tunachukua hatua kuwezesha vikundi vyote kushiriki. Hizi ni pamoja na kuunga mkono programu kubwa zaidi ya wajumbe wa vijana, mameya 1,000, uanzishaji wa teknolojia ya hali ya  tabianchi 200, miongoni mwa mambo mengine, pamoja na kuhakikisha nafasi na mabanda kwa makundi yote, ikiwa ni pamoja na watu wa imani, watu wa kiasili na wanawake.

Katika  Waraka wa  Laudate Deum, Papa Francisko anasema kuwa mpito wa kiikolojia unaosimamiwa ipasavyo kuelekea vyanzo vinavyoweza kurejeshwa hutengeneza ajira. Je, Umoja wa Falme za Kiarabu, ambao uchumi wake unategemea zaidi nishati ya kisukuku, inapangaje  kukabiliana na mpito huo?

Kwanza, ningependa kurekebisha dhana hii potofu. Umoja wa Falme za Kiarabu ni taifa ambalo limekuwa likipitia mabadiliko ya nishati kwa karibu miaka 20. Uongozi wetu uliona mabadiliko ya nishati kama fursa ya kujenga uthabiti wa kiuchumi na kuchangia changamoto ya kimataifa ambayo inatuathiri sisi sote. Leo hii, zaidi ya 70% ya Pato la Taifa la UAE linatokana na sekta zilizo nje ya sekta ya mafuta, asilimia ambayo huongezeka kila mwaka wakati Emirates inaendelea kubadilika katika sekta nyinginezo.Tunafahamu vyema kuwa mabadiliko hayo yanazalisha ajira kwa sababu tumeyapitia moja kwa moja. Kwa mfano, Masdar ni miongoni mwa makampuni makubwa zaidi ya nishati mbadala duniani na ina lengo la kuongeza kiwango chake cha nishati safi duniani hadi GW 100 ifikapo 2030.

Umoja wa Falme za Kiarabu UAE pia imeorodheshwa ya sita katika ulimwengu wa matumizi ya nishati ya jua kwa kila mtu. UAE imewekeza dola bilioni 50 katika nishati mbadala katika nchi 70 na imejitolea kuwekeza zaidi ya dola bilioni 50 ndani na nje ya nchi katika muongo ujao. Hili ndilo lengo tunalohimiza ulimwengu mzima kulipitisha ili kuharakisha mpito wa nishati wa haki na wenye utaratibu na usipoteze kipimo cha nyuzi joto 1.5. Maendeleo ya UAE yanatokana na kuwa na ushirikiano wa dhati na washirika wenye nia moja duniani kote. Tunachukua jukumu la kuwa mwenyeji wa COP kwa hisia kubwa ya uwajibikaji, hisia ya kina ya unyenyekevu na hisia wazi ya udharura. Na tumedhamiria kuhakikisha kuwa COP28 ni jukwaa linalochochea maendeleo kupitia ushirikiano.