Balozi,Banach huko Hungaria:Ni furaha na shauku kubwa ya kumsubiri Papa

Na Angella Rwezaula, - Vatican.

Kanisa la kijani, makini na utunzaji wa kazi ya Uumbaji na uwezo wa kukaribisha, kwa sababu watu wa Hungaria wana moyo mkubwa. Hii inaweza kuonekana katika msaada uliotolewa kwa wakimbizi wa Kiukreni, tangu siku za kwanza za vita, lakini pia katika tahadhari kwa watu wazee. Nchi imebadilika kwa hakika ikilinganishwa na miaka thelathini iliyopita, wakati Papa Yohane Paulo II alipotembelea Hungaria, lakini pia fahari ya jumuiya ya Kikatoliki ni sawa. Hivi ndivyo alivyojieleza Balozi wa Vatican katika nchi hiyo ya Ulaya Askofu mkuu Michael Banach ambaye ameshikilia wadhifa huo tangu 2022 katika mkesha wa ziara ya kitume ya Baba Mtakatifu Francisko mjini Budapest.

 Askofu Mkuu Banach, Hungaria imebadilikaje tangu mwisho wa karne iliyopita, wakati nchi hiyo           ilipomkaribisha Papa Yohane Paulo II mara mbili?

Ningeanzia kwenye ulinganifu kati ya ziara mbili za Yohane Paulo II na ziara mbili za Papa Francisko. Wakatoliki wengi huzungumza kwa fahari juu yake huko Hungaria, wakisisitiza jinsi nchi hii imekaribisha Papa wawili mara mbili. Kuna hisia kubwa katika watu wa Hungaria kuhusu hili. Ni nini kimebadilika katika miongo hii? Ziara ya kwanza ya Yohane Paulo II ilifanyika mara baada ya kuanguka kwa Ukuta wa Berlin, ilikuwa wakati ambapo uhuru mpya uligunduliwa. Wakati huo kulikuwa na shauku nyingi, matumaini mengi ya siku zijazo. Kwa miaka mingi, hata hivyo, ukweli umeonesha ugumu wake na Papa Francisko anawasili katika nchi ambayo hakika imebadilika ikilinganishwa na miaka thelathini iliyopita. Hungaria imeendelea zaidi, kutokana na mageuzi ya kiuchumi. Hata hivyo, kuna moja ya kudumu: kumkaribisha kutakuwa na jumuiya ya kujivunia kuwa Katoliki, katika ushirika na Papa.

Tangu vita vya Ukraine vimeanza, Papa atakaribia zaidi kuliko hapo awali, kutokana  na  mtazamo wa kijiografia, hadi Kyiv. Ukaribu, ule wa watu wa Ukraine, ambao Papa Francisko ameuelezea mara nyingi katika miezi ya hivi karibuni. Mzozo wa Ukraine umeoneshaje utume Kanisa la Hungaria?

Hungaria inashirikishana mpaka na Ukraine, ingawa sio kubwa sana. Bila shaka kuna kipengele cha umbali kijiografia. Ninaamini kwamba vita vimekuwa na ushawishi chanya kwa Kanisa, ambalo hapa Hungaria limefanya mema kwa kuwakaribisha wakimbizi wa Ukraine. Hii ilitokea kutoka siku za kwanza za vita: Caritas, majimbo yaliyokuwepo kwenye mpaka, kwenye reli, na kila mahali. Walikuwepo kukidhi mahitaji ya watu hawa kila siku, kuanzia chakula hadi blanketi na mengine mengi. Kurekodi haya yote ilikuwa nzuri sana, lakini hatupaswi kushangaa kwa sababu hii ni desturi ya Kanisa la Hungaria. Ninamfikiria Mtakatifu Elizabeth wa Hungaria, mtakatifu mkuu wa upendo. Ukarimu, na upendo huko moyoni mwa Watu wa Hungaria.

Kuna uhusiano gani kati ya Hungaria  na Vatican katika historia?

Tunazungumza juu ya uhusiano ambao unarudi nyuma, kwa maana fulani, kwa mfalme wa kwanza, Mtakatifu Stefano, ambaye alikubali Ukristo. Alijitolea kuikabidhi nchi kwa Bikira Maria, akiwaalika watu kumwita (Magna Domina), Mama Mkuu. Tayari kutoka wakati huo mawazo, ya Kikristo yaliingia katika damu ya watu wa Hungaria, na pia katika nyaraka za kisheria, ikiwa ni pamoja na katiba mbalimbali. Ninataka nimkumbuke mtangulizi wangu, Askofu Mkuu Angelo Rotta, Balozi wa Vatican huko Budapest kuanzia 1930 hadi 1945. Wakati wa vita vya dunia, alifanya mengi kuokoa Wayahudi wengi na akatajwa kuwa Mwenye Haki wa Mataifa. Kumbukumbu yake bado iko hai na hiki ni kiungo kingine kati ya Vatican na Hungaria. Katika siku za hivi karibuni, baada ya kurejeshwa kwa mahusiano ya kidiplomasia, ziara mbili za Papa  Yohane Paulo wa Pili na sasa safari hii ya kitume ya Baba Mtakatifu Francisko yanajitokeza, matukio yanayoshuhudia uhusiano mzuri wa kidiplomasia uliopo.

Papa ameomba mara kadhaa katika miaka hii kumi ya upapa kupambana na utamaduni wa kutupa. Kwa kurejea kwa wakimbizi, lakini pia kwa wazee, wagonjwa. Je, Kanisa la Hungaria linajibuje ombi hilo?

Ninapenda kujibu swali lako nikianza na ukweli kwamba Kanisa hapa ni ‘kijani’. Katika shule za Kikatoliki Waraka wa Laudato si' unasomwa, na sijawahi kukutana na umakini huu katika maeneo mengine. Jiji la Budapest, ambalo linasherehekea kumbukumbu ya miaka 150 mwaka huu, linajivunia kuwa jiji la kijani kibichi. Kwa kweli, changamoto hazikosekani, lakini tunaweza kuona utunzaji ambao wenyeji na wawakilishi wao wa kisiasa wanachukulia suala la mazingira kwa uzito. Kanisa pia hufanya hivi. Utamaduni wa taka basi unapigwa vita kwa kuwatunza wazee, kuna nyumba nyingi za kupumzika. Haya yote hutokea si tu katika ngazi ya taasisi, lakini kwa kiwango cha kibinafsi. Inapendeza sana kuona heshima hii kwa yule mwingine katika Hungaria, heshima ambayo nilipata mara tu nilipowasili nchini.