Kard.Cantalamessa katika tafakari ya II ya Majilio:Mlango wa matumaini unasukuma yote
Na Angella Rwezaula; – Vatican.
Katika tafakari yake ya Pili ya Kipindi cha Majilio, Mhubiri Mkuu wa Nyumba ya Kipapa, Kardinali Raniero Cantalamessa, Ijumaa tarehe 9 Desemba 2022 akiwepo pia Papa Francisko kwenye ukumbi wa Paulo VI, mjini Vatican amejikita na mada ya Mlango wa matumaini. Amefungua tafakari na kifungu cha zaburi kisemacho: “Inueni vichwa vyenu, enyi malango, Inukeni, enyi malango ya milele, Mfalme wa utukufu apate kuingia.” (Zab 24: 7). Kardinali amesema kutumia mstari huo wa zaburi kama mwongozo wa tafakari za Majilio, maana yake ni milango kufunguliwa ile ya fadhila za kimungu ambayo ni imani, tumaini na mapendo. Hekalu la Yerusalemu katika Matendo ya Mitume tunasoma kwamba lilikuwa na mlango unaoitwa “Mlango Mzuri”(Mdo 3: 2). Hekalu la Mungu ambalo ni mioyo yetu pia lina “mlango mzuri”, na ni mlango wa tumaini. Huu ndio mlango ambao amesema Kardinali kwamba tunataka kujaribu kumfungulia Kristo anayekuja. Kusubiri tumaini lenye baraka. Ni nini lengo sahihi la “tumaini lenye baraka”, ambalo tunatangaza kuwa, “tunalingojea” katika kila Misa? Ili kutambua mambo mapya kabisa yaliyoletwa na Kristo katika muktadha huo tunahitaji kuweka ufunuo wa Injili dhidi ya nguvu ya imani za kale kuhusu mbingu.
Katika suala hilo, hata Agano la Kale halikuwa na jibu la kutoa. Inajulikana kuwa tu kuelekea mwisho wake mtu anaweza kupata taarifa ya wazi juu ya maisha baada ya kifo. Kabla ya wakati huo, imani ya Israeli haikuwa tofauti na ile ya mataifa jirani, hasa yale ya Mesopotamia. Kifo kinamaliza uzima milele; sisi sote tunaishia, wazuri na wabaya, katika aina ya “kaburi la kawaida” ambalo mahali pengine linaitwa Arallu na katika Biblia Sheol. Hakuna tofauti na imani kuu katika ulimwengu wa Wagiriki na Warumi wa Agano Jipya. Panaitwa mahali hapo pa kusikitisha au pa vivuli. Jambo kubwa linalowatofautisha Israeli na mataifa mengine yote ni kwamba, licha ya kila kitu, waliendelea kuamini wema na upendo wa Mungu wake. Haikuhusisha kifo, kama Wababeli walivyofanya, kwa wivu wa uungu ambao unahifadhi kutokufa kwake peke yake, lakini badala yake ulihusisha na dhambi ya mwanadamu (Mw 3), au kwa asili ya mtu mwenyewe ya kufa.
Wakati fulani, mtu huyo wa Biblia hakunyamaza, ni kweli, mbele ya majaaliwa ambayo yalionekana kutotofautisha kati ya wenye haki na wenye dhambi. Hata hivyo, Israeli haijawahi kuasi. Katika baadhi ya sala za kibiblia, inaonekana kuwa imefikia hatua ya kutamani na kuona uwezekano wa kuwa na uhusiano na Mungu zaidi ya kifo: “kung’olewa kutoka kuzimu” ( Zab 49:16 ), “kuwa na Mungu sikuzote” ( Zab 49:16 ; 73, 23 ) na “kutosheka na shangwe mbele zake” (Zab 16, 11 ). Yesu ghafla alileta uhakika wa kuishi hadi adhuhuri yake na - lililo muhimu zaidi - alitoa uthibitisho usioweza kukanushwa kwa kufufuka kutoka kwa wafu. Baada yake, kwa mwamini, kifo sio kutua tena, lakini safari! Zawadi nzuri zaidi na urithi wa thamani zaidi ambao Malkia Elizabeth wa Pili wa Uingereza aliachia taifa lake na ulimwengu, baada ya miaka 70 ya utawala, ilikuwa tumaini lake la Kikristo katika ufufuko wa wafu. Katika ibada ya mazishi, ikifuatiwa moja kwa moja na karibu wote wenye nguvu duniani na, kwenye televisheni, na mamia ya mamilioni ya watu, maneno yafuatayo ya Paulo yalitangazwa, kwa mapenzi yake ya wazi, katika somo la kwanza:
Mauti imemezwa kwa ushindi. Ku wapi, Ewe mauti, ushindi wako? U wapi, Ewe mauti, uchungu wako? Uchungu wa kifo ni dhambi, na nguvu ya dhambi ni sheria. Lakini ashukuriwe Mungu atupaye ushindi, kwa njia ya Bwana wetu Yesu Kristo. ( 1Kor 15:54-57 ). Na katika Injili, bado kuna mapenzi yake, ya maneno ya Yesu: Nyumbani mwa Baba yangu mna makao mengi... Nami nikienda na kuwaandalia mahali, nitarudi tena niwachukue kwangu, ili nilipo mimi nanyi mwepo. ( Yoh 14:2-3 ). Matumaini, fadhila hai. Kwa hakika kwa sababu bado tumezama katika wakati na nafasi, tunakosa aina muhimu ili kujiwakilisha katika kile ambacho huu "uzima wa milele" pamoja na Mungu unajumuisha. Ni kama kujaribu kueleza nuru ni nini kwa mtu aliyezaliwa kipofu. Mtakatifu Paulo anasema kwa urahisi: Hupandwa bila heshima; unainuliwa kwa utukufu. Hupandwa dhaifu; unainuliwa kwa nguvu. Hupandwa mwili wa asili; hufufuliwa mwili wa kiroho(1Kor 15:43-44).
Mtakatifu Augustino alionesha kiini cha tatizo: Je, ni matumizi gani ya kuishi vizuri, ikiwa haipewi kuishi daima? Kabla yake, Yesu alisema: “Ina faida gani kwa mtu kupata ulimwengu wote ikiwa atapoteza maisha yake?” (Lk 9:25 ). Hapa ndipo mwitikio wa tumaini la kitaalimungu linapofaa na jinsi unavyotofautiana. Inatuhakikishia kwamba Mungu alituumba kwa ajili ya uhai, si kifo; kwamba Yesu alikuja kutufunulia uzima wa milele na kutupa dhamana kwa ufufuko wake. Jambo moja lazima lisisitizwe ili lisianguke katika hatari ya kutokuelewana. Kuishi “daima” sio kinyume na kuishi “vizuri”. Tumaini la uzima wa milele ndilo linalofanya maisha ya sasa pia kuwa mazuri, au angalau yakubalike. Kila mtu katika maisha haya ana sehemu yake ya msalaba, waamini na wasioamini. Lakini ni jambo moja kuteseka pasipo kujua kwa kusudi gani, na jingine kuteseka tukijua kwamba “mateso ya wakati huu wa sasa hayafanani na utukufu ujao utakaofunuliwa ndani yetu” (Warumi 8:18).
Tumaini la kimungua lina nafasi muhimu ya kutekeleza kuhusiana na uinjilishaji. Mojawapo ya mambo yaliyoamua katika kuenea kwa haraka kwa imani, katika siku za kwanza za Ukristo, lilikuwa ni tangazo la Kikristo la maisha baada ya kifo ambayo yalikuwa kamili zaidi na yenye furaha zaidi kuliko yale ya kidunia. Njia moja ya kufanya tumaini liwe tendaji na la kuambukiza ni ile iliyotungwa na Mtakatifu Paulo anaposema kwamba “upendo hutumainia yote” (1Kor 13:7). Hii ni kweli si tu kwa mtu binafsi, bali pia kwa Kanisa kwa ujumla. Kanisa hutumaini kila kitu, huamini kila kitu, hustahimili kila kitu. Haliwezi kujiwekea kikomo katika kukemea uwezekano wa uovu uliopo duniani na katika jamii. Ni lazima kwa hakika tusipuuze hofu ya adhabu na jehanamu na kuacha kuwaonya watu juu ya uwezekano wa madhara ambayo kitendo au hali fulani inahusisha, kama vile majeraha yanayosababishwa na mazingira. Uzoefu, hata hivyo, unaonesha kwamba zaidi hupatikana vyema, kwa kusisitiza juu ya uwezekano wa mema; kwa maneno ya kiinjili, kwa kuhubiri rehema. Labda ulimwengu wa kisasa haujawahi kujionesha kuwa una mwelekeo mzuri kuelekea Kanisa na kupendezwa sana na ujumbe wake, kama ilivyokuwa miaka ya Mtaguso wa Vatican. Na sababu kubwa ni kwamba Baraza lilitoa matumaini.
Kardinali Cantalamessa amesisitiza kwamba ni lazima tuanze tena harakati za matumaini zilizoanzishwa na Mtaguso. Umilele ni kipimo kikubwa sana; unaturuhusu kuwa na matumaini kwa kila mtu, sio kumwacha mtu yeyote bila tumaini. Mtume aliwapa Wakristo wa Roma amri ya kuwa na matumaini tele. Yeye aliandika kuwa “Mungu wa tumaini awajaze ninyi furaha yote na amani katika kuamini, mpate kuzidi sana kuwa na tumaini, katika nguvu za Roho Mtakatifu” (Rm 15:13). Kanisa haliwezi kutotoa kwa ulimwengu zawadi bora kuliko kuupatia tumaini; sio matumaini ya kibinadamu, ya muda mfupi, ya kiuchumi au ya kisiasa, ambayo hayana uwezo maalum juu yake, lakini tumaini safi na rahisi, ambalo pia, bila kujua, lina umilele kama upeo wake na kama mdhamini Yesu Kristo na ufufuko wake. Baadaye litakuwa tumaini hili la kitaalimungu ambalo litaunga mkono matumaini mengine yote halali ya binadamu. Yeyote ambaye amemwona daktari akimtembelea mgonjwa sana anajua kwamba kitulizo kikubwa zaidi awezacho kutoa, zaidi ya dawa zote, ni kumwambia: “Daktari anatumaini; ana matumaini mazuri kwako! ”.
Mungu haahidi kuondoa sababu za udhaifu na uchovu, lakini anatoa tumaini. Hali inabaki yenyewe kama ilivyokuwa, lakini tumaini hutoa nguvu ya kuinuka juu yake. Katika Kitabu cha Ufunuo tunasoma kwamba “Joka hilo lilipoona kwamba limetupwa chini duniani, likamfuatia yule mwanamke aliyekuwa amemzaa mtoto wa kiume. Lakini yule mwanamke akapewa mabawa mawili ya tai mkubwa, ili aruke mahali pake nyikani (Ufu 12:13-14)”. Picha ya mbawa za tai imebamanishwa wazi na maandishi ya Nabii Isaya. Kwa hiyo inasemekana kwamba mbawa kuu za matumaini zimetolewa kwa Kanisa zima, ili kwamba pamoja nao liweze, kila wakati, kuepuka mashambulizi ya uovu, kushinda matatizo kwa shauku. Kardinali Cantalamessa amebainisha kwamba pamoja na uinjilishaji, tumaini hutusaidia katika safari yetu ya kibinafsi ya utakaso. Inakuwa, kwa wale wanaoitumia, kanuni ya maendeleo ya kiroho. Inakuruhusu kugundua kila wakati uwezekano wa wema, kila wakati kitu ambacho kinaweza kufanywa.
Kwa kuongezea Kardinali amebainisha kuwa haituruhusu kutulia katika uvuguvugu na kutojali. Unapojaribiwa kujisema: ‘Hakuna kitu zaidi cha kufanywa’, matumaini huja mbele na kukuambia: ‘Sali’! Unajibu: ‘Lakini nilisha sali tayari!’ na yeye: ‘Sali tena!’. Na hata wakati hali inapaswa kuwa ngumu sana na kama inaonekana kwamba hakuna kitu zaidi cha kufanywa, tumaini bado linakuelekeza kwa kazi: kuvumilia hadi mwisho na usipoteze uvumilivu, ukiungana na Kristo msalabani. Mtume Paulo anapendekeza ‘kuzidisha tumaini’, lakini mara moja anaongeza jinsi inavyowezekana: “kwa uwezo wa Roho Mtakatifu”. Si kwa juhudi zetu. Noeli kwa maana hiyo inaweza kuwa tukio jepesi la matumaini. Mshairi mkuu wa kisasa wa fadhila za kitaalimungu, Charles Péguy, aliandika kwamba: Imani, tumaini na upendo ni dada watatu, watu wazima wawili na msichana mdogo. Wanaposhuka barabarani wakiwa wameshikana mikono: wale wakubwa wawili, yaani Imani na Upendo na msichana mdogo Tumaini yuko katikati. Kila mtu, akiwaona, anafikiri kwamba ni wale wawili wakubwa wanaovuta mdogo katikati na kumbe wanakosea! Ni yeye anayevuta kila kitu. Kwa sababu ikiwa tumaini linashindwa, kila kitu huacha. Ikiwa tunataka kumpatia msichana huyo mdogo jina linalofaa, tunaweza kumwita tu Maria, yule ambaye mshairi mwingine mkuu wa fadhila za kitaalimungu, Dante Alighieri aliandika “kwa wanadamu wanaokufa ni matumaini ya chemchemi hai,” amehitimisha.
