Papa watu wazima wajifunze kutoka kwa watoto kuhusu utunzaji wa nyumba yetu

Na Angella Rwezaula, - Vatican.

Katika kitabu cha chenye kichwa “Ensiklika ya Watoto. Kuelimisha upya ulimwengu wa watu wazima”kilichoandikwa na Padre Enzo Fortunato na Aldo Cagnoli, kitawakiliswa Dominika tarehe 29 Oktoba 2023 jijini Roma. Kitabu hicho kinatazama watoto ambao wanakabiliana na mada ya Ikolojia na umuhimu ambao unajikita katika utunzaji wa Sayari na kazi ya Uumbaji. Kwa njia hiyo Kitabu hicho katika  sehemu ya kwanza inazungumzia watu wazima (na hivyo kutumia maneno ya  watu wazima) kwa  maneno manne msingi ambayo ni: uirithi, kuunganisha, kushirikishana na kutoa. Kitabu hicho kinataka kuhamasisha watu wazima na ili kuelewa wao ni kwa jinsi gani jinsi ilivyo muhimu kuelimisha watoto kutunza na kuheshimu sayari, iliyofafanuliwa katika Waraka wa Kipapa inaohusu mazingira kama “nyumba yetu ya pamoja.” Sehemu ya pili ni (maneno kwa watoto wadogo) ambayo inalenga moja kwa moja kwa watoto kupitia historia iliyooneshwa ambayo imegawanywa katika sura nne. Historia ya uongofu ambayo inafundisha jinsi asili ni mali ya thamani kwa kila mtu na kwamba upendo na msamaha ni nguvu zaidi kuliko chuki na kisasi.

Dibaji ya Papa Francisko

Zaidi ya miaka hamsini imepita tangu Mkutano mkuu wa kwanza wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mazingira ya Binadamu ulipokutana mjini Stockholm tarehe 5 Juni 1972. Mkutano huo ulikuwa mwanzo wa safari iliyopelekea jumuiya ya kimataifa kujadili mada ya kutunza nyumba yetu ya pamoja. Hivi ndivyo tarehe hiyo, Juni 5, leo hii imekuwa Siku ya Mazingira Duniani. Sisahau wakati mwaka  2014, nilipoalikwa na Bunge la Ulaya, nilikutana na Waziri wa Mazingira, Ségolène Royal. Na mwisho nilizungumza juu ya kile nilichokuwa nikiandika juu ya mazingira na mpango wa kazi ya pamoja na wanasayansi na wataalimungu. Tafadhali ichapishe kabla ya Mkutano wa Tabia nchi  wa Paris: haya yalikuwa maneno ya waziri. Na kiukweli 2015 ulikuwa mwaka wa Waraka wa Laudato si'. Lakini baada ya Paris kwa bahati mbaya mambo hayakwenda kama nilivyotarajia, na hii inaendelea kunitia wasiwasi. Nilirudi kwenye mada mnamo 2020 nilipochapisha Querida Amazonia. Siku zote nimefikiri kwamba mgogoro wa kiikolojia ni upande mwingine wa mgogoro wa kijamii, kiutamaduni na kiroho wa kisasa. “Ikiwa mgogoro wa kiikolojia ni kuibuka au udhihirisho wa mgogoro wa kimaadili, kiutamaduni na kiroho wa kisasa, hatuwezi kujidanganya wenyewe katika kuponya uhusiano wetu na asili na mazingira bila kuponya mahusiano yote ya kimsingi ya kibinadamu”(Laudato si', 119).

Ikolojia na udugu vinakwenda kwenye njia moja: ikiwa tunataka kutatua kwa ufanisi tatizo la kutunza sayari yetu ni lazima kwanza tufanye uongofu wa moyo. Katika suala hili, napenda kukumbuka nukuu kutoka kwa Konrad Adenauer mnamo 1952: “Mustakabali wa nchi za Magharibi hautishiwi sana na mvutano wa kisiasa, kama hatari ya kuongezeka, usawa wa mawazo na hisia; kwa kifupi, na mfumo mzima wa maisha, kutoka katika kutoroka majukumu, na kujijali mtu binafsi tu.” Hali ya mabadiliko ya tabianchi inatukumbusha kwa uthabiti wajibu wetu: inawagusa watu maskini zaidi na walio dhaifu zaidi, wale ambao wamechangia kwa uchache sana katika mabadiliko  yake. Kwanza ni suala la haki na kisha mshikamano. Mabadiliko ya tabianchi pia huturudisha kwenye kuegemeza hatua zetu kwenye ushirikiano unaowajibika kwa upande wa kila mtu: ulimwengu wetu sasa unategemeana sana na hauwezi kumudu kugawanywa katika vikundi vya nchi zinazoendeleza maslahi yao kwa njia ya pekee au isiyo endelevu. “Leo ni muhimu kwa jumuiya nzima ya kimataifa kuweka utekelezaji wa ushirikiano, mshikamano na vitendo vya kuona mbali kama kipaumbele.”(Ujumbe kwa Rais wa COP26, 29 Oktoba 2021) kutambua tena “ukuu, uharaka na uzuri wa changamoto inayojidhihirisha kwetu” (Laudato si' , 15).

Changamoto kubwa, ya dharura na nzuri, ambayo inahitaji uthabiti na wenye nguvu. Changamoto “kubwa” na inayodai, kwa sababu inahitaji mabadiliko ya mwelekeo, mabadiliko ya kuamua katika mtindo wa sasa wa matumizi na uzalishaji, mara nyingi sana katika utamaduni wa kutojali na kupoteza, uharibifu wa mazingira na uharibifu wa watu. Hivi karibuni tulishuhudia operesheni ya ajabu ya uokoaji wa watoto wanne wa Colombia waliopotea msituni, baada ya siku arobaini ya kutafuta.  Walikuwa salama, shukrani kwa nguvu zao, kwa “uwezo wao kwa ajili ya maisha” kwamba sisi watu wazima mara nyingi hatuwazingatii na shukrani salama kwa mafundisho ya thamani ya bibi zao , mama zao, kwamba urithi wa lazima kati ya vizazi ambayo inapaswa kukuzwa na kuhifadhiwa kwa ufahamu zaidi. Pamoja na mambo mengine, hatua ya uokoaji iliyofanywa na Jeshi, na nimefurahishwa na ukweli kwamba katika kesi hii vikosi vya kijeshi vilitumika katika vitendo vingine zaidi ya vita.

Lakini miujiza hutokea ambapo uhusiano huu wa mababu kati ya vizazi bado upo, na hasa, na hata muhimu zaidi, kwamba kati ya mababu na wajukuu, katika kesi hii katika utamaduni mwingine zaidi ya Magharibi. Kwa hiyo ni lazima kuharakisha mabadiliko haya ya mwelekeo kwa kupendelea utamaduni wa matunzo kama vile kutunza watoto ambao unaweka hadhi ya binadamu na manufaa ya wote katika kituo hicho na unaochochewa na ushirikiano huo kati ya binadamu na mazingira ambao ni lazima kioo cha upendo wa ubunifu wa Mungu, ambao tunatoka na kuelekea tunakoelekea.” (Benedikto XVI, Caritas in veritate, 50).

Makabidhiano ya mfano kutoka kwa watu wazima hadi kwa watoto pia ni muhimu. Ni muhimu kutunza makao yetu ya kawaida, sayari yetu hii iliyodhulumiwa, kwa uwajibikaji wetu sote ambao ni wenye kulemea zaidi au kidogo. Ni mabadiliko haya ya kimawazo pekee, huku watoto wakifundisha na kuongeza ufahamu miongoni mwa watu wazima, yanaweza kuleta matumaini ya kweli ya mabadiliko. Watoto huhifadhi hisia ya uzuri ambayo bado haijakamilika. Waache wazungumze nasi. Na kama vile wanavyosikiliza babu na nyanya zao, sisi hujaribu kuwasikiliza. “Tusiviibie vizazi vipya matumaini ya maisha bora ya baadaye.” Wanangu wapendwa, ninawakumbatia, na kujua kwamba Papa wenu na “babu” wenu atafanya kila kitu ili muweze kuishi katika ulimwengu mzuri na mwema. Mtakatifu Francisko awasindikize katika safari hii, mfano mzuri na wa  kutia moyo. Yeye ambaye alikuwa makini kusikiliza Habari Njema.