Papa:woga unarudisha nyuma roho,dawa ni ukaribu na watu!

Na Angella Rwezaula; – Vatican.

Papa Francisko akiwa katika mazungumzo na msaikolojia Salvo Noé kwa ajili ya kitabu  chenye kichwa “Hofu kama zawadi” ambacho kitatolewa tarehe 25 Januari 2023 anarejea mawazo,hofu na mihemko yake katika miaka hii ya Upapa,kuanzia kuchaguliwa kwake hadi kwenye Baraza la uchanguzi. Baadaye anaweka nuru ya mada kama vile kupokea wahamiaji na watu wa jinsia moja,taaluma,mafunzo katika seminari na kuzuia unyanyasaji. Hatimaye anafichua:“Mimi pia wakati mwingine naogopa kufanya makosa,l akini woga kupita kiasi sio wa kikristo.” Wakati fulani ndiyo, ninapolazimika kufanya uamuzi, hujiambia: Je ikiwa nitafanya hivi...?’. Ni hofu kidogo ya kufanya makosa, sivyo?! "Na hofu katika kesi hii inanisaidia, kwa sababu inaniongoza kuwa makini kupima maamuzi ya kufanywa, jinsi ya kufanya hivyo na kila kitu kingine. Sio hofu inayoniangamiza, hapana hapana... Ni hisia inayonifanya niwe makini: woga ni kama mama anayekuonya”. Vipengele vipya vya ubinadamu wa Papa, ambavyo ulimwengu umefahamu kwa upana katika takriban miaka kumi hii ya upapa, vinajitokeza katika mazungumzo marefu ya Papa Francisko na Salvo Noé, mwanasaikolojia na mtaalamu wa saikolojia, kwa ajili ya kitabu chenye kichwa ‘Hofu kama zawadi’.

Mazungumzo ya amani

Kwa maana hiyo Bwana Salvo Noé alikutana na Baba Mtakatifu Francisko  katika nyumba ya Mtakatifu  Marta, mjini Vatican ambako alichagua kuishi na ambapo, nje ya mlango wa nyumba yake, kuna  kibao chenye  ishara maneno  yaliyoandikwa kwamba ni Haramu kulalamika,  ambayo ni kutoka katika jina la kitabu kilichouzwa zaidi  hapo awali cha msaikolojia huyo huyo. “Katika moja ya mikutano mingi mwandishi huyo ameandika  katika utangulizi wa mahojiano  kwamba alikuwa na hamu na  Baba Mtakatifu ya kuandika kitabu juu ya hofu, “nikimuuliza kama angependa kunipa mchango wake. Kama kawaida, jibu lilikuwa chanya na kwa hivyo, mnamo Januari alasiri, nikiwa na kinasa sauti, niliuliza maswali machache ambayo Papa alijibu kwa sauti yake ya kawaida ya utulivu na ya kutuliza. Yeye pia aliniuliza maswali kadhaa juu ya hofu na kwa hivyo yetu ikawa mazungumzo yaliyojaa mawazo”. Mazungumzo na Papa ambayo yanafungua kitabu, kitakachotolewa tarehe 25 Januari 2023 , yanachunguza mawazo, hisia na shauku za yule ambaye amekuwa kiongozi wa Kanisa la Ulimwengu tangu tarehe 13 Machi 2013 (kuanzia kwenye hofu ya awali ambayo baadaye ikawa  utulivu katika siku ya uchaguzi) na kuchambua maswala umuhimu wa karibu ya kikanisa, kama vile malezi katika seminari, upotovu wa unafiki, ulimwengu, uchapakazi, mapokezi ya mashoga na wahamiaji, kuzuia unyanyasaji wa makasisi labda kuanzisha kozi za kisaikolojia katika semina.

Unyanyasaji, saikolojia na semina

Kwa usahihi juu ya hoja hii ya mwishoni Papa Francis alisisitiza tena,  kama alivyokuwa  tayari amesisitiza katika matukio mengine  kwamba wakati wa kufanya mchakato wa ufundi, ni muhimu kutathmini kikamilifu njia ya maisha, kipengele cha kisaikolojia, mahusiano ya “Ni bora kupoteza wito kuliko kuhatarisha na mgombea asiye salama,” alisisitiza Papa.  Kwa Papa, pendekezo la kuleta saikolojia katika seminari ni la manufaa sana kwani alisema: “Kila kitu ambacho kimetokea, unyanyasaji wa kijinsia wa watoto wadogo na makasisi umetia nuru kwa kiasi kikubwa tatizo hilo ... Tunahitaji kutambua kabla ya kutwaweka daraja la  upadre ikiwa kuna mielekeo na matumizi mabaya. “Na hii inaweza kufanywa na mtaalamu kama wewe ambaye pia amesoma kwa hili. Ikiachwa bila kutambuliwa, matatizo haya yanaweza kuleta madhara makubwa”. “Seminari sio kimbilio la mapungufu mengi ambayo tunaweza kuwa nayo, wala kimbilio la mapungufu ya kisaikolojia aliendelea , Papa Francisko. “Njia lazima ielekeze kwenye uundaji wa mapadre waliokomaa na watu waliowekwa wakfu, wataalamu wa ubinadamu na ukaribu, na sio maafisa wa patakatifu. Watu wanahitaji kukutana na mashuhuda wa imani ambao wanaweza kukabiliana nao na kupokea msaada na ukaribu mzuri wa kibinadamu.”

Watu wa jinsia moja

Mazungumzo hayo pia yalilenga mada ya watu wanaofanya mapenzi ya jinsia moja, ambapo Papa alisema “Mungu ni Baba na hamkatai hata mmoja wa watoto wake.  Na mtindo wa Mungu ni ukaribu, huruma na upole. Kutohukumu na kutengwa. Mungu hukaribia kila mmoja wa watoto wake kwa upendo, kila mmoja wao. Moyo wake uko wazi kwa wote. Yeye ni Baba. Upendo haugawanyi, lakini unaunganisha”.

Wahamiaji walikuwa na hofu

Katika suala la mapokezi, Papa pia anakumbuka suala analopenda sana la wahamiaji ambao  alisema mara nyingi hutumiwa kama njia ya kuwatisha watu, kuwafanya waamini kwamba matatizo yetu yanatokana na hili. Badala yake, matatizo yetu yanatokana na ukosefu wa maadili ya juu, kutoka kwa njia isiyo ya kawaida ya kuishi katika nyumba zetu na katika miji yetu, kutoka kwa utupu wa imani ambao unatutenganisha na hauturuhusu udugu”.

Mtindo wa kirafiki wa mazingira

Sambamba na hilo, Papa Francisko analisisitizia mwaliko wa kufuata mtindo wa maisha unaoheshimu mazingira ili kulinda urithi wa uumbaji na kulinda maisha ya wale wanaoishi katika sayari. Dunia yetu imeugua, kwani inanyanyaswa na kuporwa na ni matokeo ya njia ya maisha iliyotawaliwa na ubinafsi na utamaduni wa ubadhirifu na ambayo imetuletea njia mbadala kama vile  kuendeleza katika njia ambayo wamesafiri hadi sasa au kuchukua njia mpya. Kwa maana hiyo “ Tunahitaji uongofu wa kiikolojia, mabadiliko ya kweli, na mwanadamu anachukua jukumu la kujitolea kutunza nyumba yetu ya pamoja”.

Hofu kupita kiasi, mtazamo wa kupinga Ukristo

Kwa kirefu  Papa Francisko na Noé walitafakari juu ya dhana ya hofu, ambayo ni mada kuu ya kitabu. Kwa hiyo alisema “Woga kupita kiasi ni tabia inayotuumiza, hutudhoofisha, hutupunguza, hutudumaza. Kiasi kwamba mtu aliyetawaliwa  na hofu hatembei, hajui nini cha kufanya: anaogopa, anajizingatia mwenyewe akisubiri kitu kibaya kitokee. Kwa hiyo hofu inasababisha mtazamo unaolemaza”, Papa alibainisha . “Hofu ya kupita kiasi, kiukweli, sio mtazamo wa Kikristo, lakini ni mtazamo, ambao tunaweza kusema, wa nafsi iliyofungwa, bila uhuru, ambaye hana uhuru wa kutazama mbele, kuunda kitu, na kutenda mema”.

Unafiki katika Kanisa ni chukizo

Hata unafiki si wa Kikristo, Papa aliongeza.“Ni hofu ya ukweli na Kanisa halijawa nje nayo.. Mnafiki anaogopa ukweli. Mtu anapendelea kujifanya kuliko kujifanya mwenyewe. Ni sawa na kucheza kamari nafsi yake. Kujifanya kunaharibu ujasiri wa kusema ukweli  na kuwa uwazi na hivyo kukwepa kirahisi wajibu wa kuusema kila mara, kila mahali na licha ya kila jambo.” “Kuna hali nyingi ambapo hii hutokea: kujificha mahali pa kazi, ambapo unajaribu kuonekana kirafiki na wenzako wakati ushindani unasababisha kuwapiga nyuma; katika siasa si ajabu ukakuta wanafiki wanaopata mgawanyiko kati ya umma na watu, na  kibinafsi. Hata hivyo, Papa alisisitiza, unafiki katika Kanisa ni wa kuchukiza sana. Kwa bahati mbaya upo na kuna Wakristo na watumishi wengi wanafiki. Hatupaswi kamwe kusahau maneno ya Bwana: “'Maneno yenu na yawe ndiyo, ndiyo, hapana, hapana'. Zaidi hutoka kwa yule mwovu”.

Uchaguzi mkuu

Kutokana na tafakari walisonga mbele kwenye kumbukumbu na kumbukumbu ya marejeo  ya uchaguzi, kwa njia ile ya kukaribisha na rahisi ya Papa ya kujionesha kwa ulimwengu, kama Nuhu anavyosema, ambayo imeshinda mioyo ya wengi. “Sikutarajia kuchaguliwa, lakini sikuwahi kupoteza amani yangu. Nilikuwa nimeleta mkoba mdogo, nikiwa nimeshawishika kurudi Buenos Aires  katika Siku Kuu ya Matawi. Nilikuwa nimeacha mahubiri yangu nimeandaa tayari. Badala yake nilibaki Roma,” alieleza Jorge Mario Bergoglio. Alimkumbuka Kadinali Claudio Hummes, kwa pendekezo lake la kutowasahau maskini, na pia uhakikisho: “Usijali, hata Roho Mtakatifu" mbele ya usemi wa kushangaza kwa Papa ambaye amemaliza kuchaguliwa muda huo.  “Nilijisikia amani na utulivu, hata katika uchaguzi wa maamuzi, kwa mfano sikutaka kuvaa chochote, tu nguo nyeupe. Hata viatu sikutaka kuvaa. Tayari nilikuwa na viatu na nilitaka kuwa wa kawaida tu. Kisha nikatoka na kusema habari za jioni”.

Kuchagua kuishi Mtakatifu Marta

Akichagua kuishikatika nyumba ya  Mtakatifu  Marta, ambapo Papa analia katika chumba cha kulia cha pamoja na kushiriki meza na watu wengine, Noé anauliza ikiwa uamuzi huuouliathiriwa na aina fulani ya hofu. “Ndiyo”, alijibu Papa Francisko,  kwamba “Nilichagua kuishi nyumba ya Mtakatifu  Marta, badala ya kuishi katika ghorofa ya kihistoria ya kipapa katika Jumba la Kitume, kwa sababu, kama inavyoeleweka, ninahitaji kukutana na watu, kuzungumza na hapa ninahisi kuwa huru zaidi. Hapo nilihisi kulindwa sana  na  hiyo iliniogopesha. Kila mmoja wetu lazima hajifahamu ili kupata suluhisho bora kwa  sababu ya usumbufu wetu. Nilipopelekwa kwenye Jumba la kitume mara tu nilipochaguliwa, niliona chumba kikubwa cha kulala, bafu kubwa na zana zake. Vyumba vikubwa lakini viingilio vidogo, ambapo ni washiriki wachache tu wanaoweza kuingia”. Kwa hivyo niliwaza: la hasha kama siwezi kwenda matembezi nje ya Vatican  lakini angalau ninataka kuona watu. Ndiyo sababu nilichagua Nyumba ya Mtakatifu Marta. Nilitaka kuvunja tabia hiyo ya Papa aliyejitenga. Hapa ninakunywa kahawa kutoka katika mashine, kula kwenye canteen na wengine, ninafanya misa kila siku na kuwa na utani na Walinzi wa Uswizi. Siku zote kuna Walinzi wa Uswizi ninaposhuka. Siku moja nilimletea vitafunwa, hakutaka kukubali, akaniambia ana maagizo kutoka kwa kamanda. Nikajibu: ‘Mimi ndiye kamanda!’”.

Ukaribu ndio dawa halisi dhidi ya  woga

Kwa upande mwingine, “ukaribu na watu, kuweza kukabiliana, kufanya mambo pamoja ndiyo dawa halisi ya hofu”, Papa Francisko anabainisha. “Mara nyingi, kutengwa, kujisikia vibaya, kuwa na matatizo na kutopata msaada, kunaweza kusababisha matatizo ambayo yanageuka kuwa usumbufu wa kiakili. Kazi yangu imejaa watu wanaojisikia  na upweke na  wako mbali sana na nyumbani kwao,  upweke ni uovu halisi wa maisha yetu katika jamii". Wote tunakuta wameunganishwa na simu za mkononi, lakini zimetenganishwa na ukweli wa hali halisi".

Ulimwengu na upotovu katika Kanisa

Hatimaye, Papa Francisko katika mahojiano hayo alihakikishia kuhusu siku zijazo kwamba: “Yesu yuko upande wetu daima”. Anawahimiza waamini “kuishi kwa upendo, kujua jinsi ya kujikabidhi kwa Baba”. Na kwa mara nyingine tena anazindua wito kwa mapadre wote kuonesha huruma, ujasiri na milango wazi. “Leo upotovu mkubwa zaidi katika Kanisa ni ule wa makuhani wanaopanda na ulimwengu. Ulimwengu unaoongoza kwenye ubatili, kiburi, na ugumu. Ulimwengu unaua, kama nilivyowahi kusema, kuhani kidunia ni mpagani aliyefunzwa. Waamini wanahitaji kuona kwamba tunafanana nao, kwamba tuna hofu sawa na nia sawa ya kuishi katika neema ya Mungu. Kuleta waamini na wasioamini karibu na kuzungumza kwa moyo wazi. Lazima sote tufanye hivyo”.