Ujumbe wa 56 wa Amani Duniani 2023:'Hakuna anayeweza kujikoa mwenyewe'

Na Angella Rwezaula; – Vatican.

Alhamisi tarehe 22 Desemba 2022, Baba Mtakatifu Francisko ametoa Ujumbe wa 56 wa Siku ya Amani duniani 2023 unaoongozwa na kauli mbiu:“ Hakuna anayeweza kuokolewa peke yake. Kupambana  pamoja na Covid-19, kuanza pamoja kwenye njia za amani. Baba Mtakatifu katika ujumbe huo ameanza na kifungu cha Barua ya Mtakatifu Paulo kwa Watesalonike kisemacho: “Lakini, ndugu, kwa habari ya nyakati na majira, hamna haja niwaandikie. Maana ninyi wenyewe mnajua yakini ya kuwa siku ya Bwana yaja kama vile mwivi ajavyo usiku” (1Thes 5,1-2). Kwa maneno haya, Mtume Paulo alihimiza jumuiya ya Wathesalonike kubaki imara, mioyo na miguu yao ikiwa imara na macho yao yakiwa yameelekezwa katika ulimwengu unaowazunguka na matukio ya historia, hata walipokuwa wakingojea kurudi kwa Bwana.

Wakati matukio yenye mikasa inapoonekana kutawala maisha yetu, na kuhisi tumetumbukizwa katika giza na shida ngumu ya ukosefu wa haki na mateso, sisi pia tunaitwa kuweka mioyo yetu wazi kwa tumaini na kumtumaini Mungu, anayejifanya kuwapo, hutusindikiza kwa wororo wake na  hututegemeza katika uchovu wetu na, zaidi ya yote, hutuongoza njia yetu. Kwa sababu hiyo, Mtakatifu Paulo anahimiza kila mara jumuiya kuwa  makini katika  kutafuta wema, haki na ukweli: “Basi tusilale usingizi kama wengine, bali tukeshe na kuwa na kiasi” (1 The 5:6). Maneno yake  Baba Mtakatifu anabainisha kuwa ni mwaliko wa kukaa makini  kwa kujiondoa katika woga, huzuni au kujisalimisha, au kuajiachia na kukengeushwa au kukatishwa tamaa. Badala yake, tunapaswa kuwa kama walinzi wanaokesha na kuwa tayari kutazama nuru ya kwanza ya mapambazuko, hata saa yenye giza zaidi.

Katika kipengele cha Pili Baba Mtakatifu Francisko anazungumzia juu ya janga la uviko kwamba  Covid-19 ilituingiza kwenye usiku wa giza. ulivuruga maisha yetu ya kila siku, ilivuruga mipango na taratibu zetu, na kuvuruga utulivu wa dhahiri wa hata jamii tajiri zaidi. Ilitokeza mfadhaiko na mateso na kusababisha vifo vya idadi kubwa ya kaka na dada zetu. Huku kukiwa na kimbunga cha changamoto zisizotarajiwa na kukabiliwa na hali ya kutatanisha hata kwa mtazamo wa kisayansi, wahudumu wa afya duniani walihamasishwa ili kupunguza mateso makubwa na kutafuta tiba zinazowezekana. Wakati huo huo, mamlaka za kisiasa zililazimika kuchukua hatua kuandaa na kudhibiti juhudi za kukabiliana na dharura. Kwa kuongezea mbali na vipengele vyake vya kimwili, Covid-19 ilisababisha hali halisi kwa  ujumla kwa watu binafsi na familia nyingi; muda mrefu wa kutengwa na vikwazo mbalimbali vya uhuru vilichangia hali hii mbaya, na madhara makubwa ya muda mrefu.

Baba Mtakatifu amebainisha kuwa wala hatuwezi kupuuza migawanyiko katika mpangilio wetu wa kijamii na kiuchumi ambao janga hili lilifichua, na mizozo na ukosefu wa usawa ambao ulileta mbele. Ilitishia usalama wa kazi ya watu wengi na kuzidisha shida inayoongezeka ya upweke katika jamii zetu, hasa kwa upande wa maskini na wale wanaohitaji. Kwa maana hiyo fikiria mamilioni ya wafanyakazi wasio rasmi katika sehemu nyingi za ulimwengu walioachwa bila kazi na bila msaada wowote wakati wa karantini. Ni mara chache tu watu binafsi na jamii walipata maendeleo katika hali zinazozalisha hisia kama hizo za kukata tamaa na uchungu, ambazo hudhoofisha juhudi za kuhakikisha amani huku ikiibua migogoro ya kijamii, kuchanganyikiwa na aina mbalimbali za vurugu. Hakika, janga hilo lilionekana kukasirisha hata sehemu zenye amani zaidi za ulimwengu wetu, na kufichua idadi yoyote ya aina za udhaifu.

Baba Mtakatifu Francisko katika ujumbe huo amekazia katika kipengele cha tatu anazidi kukazia kwamba miaka mitatu baadaye, ni wakati muafaka wa kujihoji, kujifunza, kukua na kuruhusu sisi wenyewe kubadilishwa kama watu binafsi na kama jumuiya; na hivyo huu ni wakati wa baraka wa kujiandaa kwa ajili ya “siku ya Bwana”. Tayari tumeona mara kadhaa kwamba hatutoki tukiwa  sawa kutoka nyakati za shida: kwa sababu tunaibuka  tukiwa bora au mbaya zaidi. Leo  hii tunaulizwa: je tumejifunza nini kutokana na janga hili? Ni njia gani mpya tunapaswa kufuata ili kutupilia mbali minyororo ya mazoea yetu ya zamani, kujitayarisha vyema zaidi, kuthubutu mambo mapya? Ni ishara gani za maisha na matumaini tunaweza kuona, ili kutusaidia kusonga mbele na kujaribu kufanya ulimwengu wetu kuwa mahali pazuri zaidi? Kwa hakika, Baba Mtakatifu amebainisha kuwa baada ya kukumbana moja kwa moja na udhaifu wa maisha yetu wenyewe na ulimwengu unaotuzunguka, tunaweza kusema kwamba somo kuu tulilojifunza kutoka kwa Uviko -19 lilikuwa utambuzi kwamba sote tunahitajiana. Kwamba hazina yetu kuu na iliyo dhaifu zaidi ni ubinadamu wetu wa pamoja kama kaka na dada, watoto wa Mungu. Na kwamba hakuna hata mmoja wetu anayeweza kuokolewa peke yake. Kwa hivyo, tunahitaji kwa haraka kuungana pamoja katika kutafuta na kukuza maadili ya ulimwengu ambayo yanaweza kuongoza ukuaji wa udugu huu wa kibinadamu.

Kwa kuendelea katika ujumbe huo, Baba Mtakatifu amebainisha kwamba pia tulijifunza kwamba imani tuliyoweka katika maendeleo, teknolojia na madhara ya utandawazi haikuwa tu ya kupita kiasi, bali iligeuka kuwa kama ulevi wa kibinafsi na wa ibada ya sanamu, na kuhatarisha ahadi yenyewe ya haki, maelewano na amani ambayo tulitafuta kwa bidii. Katika ulimwengu wetu unaoendelea kwa kasi, matatizo yaliyoenea ya ukosefu wa usawa, ukosefu wa haki, umaskini na kutengwa yanaendelea kuchochea machafuko na migogoro, na kuzalisha vurugu na hata vita. Janga hilo liliweka haya yote wazi, lakini pia lilikuwa na matokeo yake  chanya.  Haya ni pamoja na kurudi kwa unyenyekevu kwa nidhamu, kufikiria kwa upya matumizi fulani ya kupita kiasi, na hisia mpya ya mshikamano ambayo imetufanya tuwe waangalifu zaidi kwa  ajili ya mateso ya wengine na kuitikia zaidi mahitaji yao.Tunaweza pia kufikiria juu ya juhudi, ambazo katika baadhi ya matukio zilithibitisha kuwa za kishujaa kweli kweli, zilizofanywa na wale watu wote ambao walifanya kazi bila kuchoka kusaidia kila mtu kuibuka kutoka katika janga na msukosuko wake kadri wawezavyo.

Baba Mtakatifu Francisko katika ujumbe huo wa siku ya 56 ya Amani duniani, iadhimishwayo kila tarehe Mosi Januari amakazia kusema kuwamba  uzoefu huu umetufanya sisi sote kufahamu zaidi hitaji la kila mtu, ikiwa ni pamoja na watu na mataifa, kurejesha neno la “pamoja” mahali pa msingi. Je ni kwani ni pamoja, katika udugu na mshikamano, tunajenga amani, ili kuhakikisha haki na kuibuka kutoka katika majanga makubwa zaidi. Hakika, majibu bora zaidi kwa janga hilo yalitoka katika vikundi vya kijamii, taasisi za umma na za kibinafsi, na mashirika ya kimataifa ambayo yaliweka kando masilahi yao maalum na kuunganisha nguvu ili kukabiliana na changamoto. Ni amani  tu inayotokana na upendo wa kidugu unaoweza kutusaidia kushinda matatizo ya kibinafsi, ya kijamii na ya kimataifa.

Baba Mtakatifu Francisko katika kipengele cha Nne akiendeleza suala la janga amebainisha kwamba hata hivyo, wakati huo huo tulipothubutu kutumaini kwamba masaa ya giza zaidi ya janga la Uviko-19 yalikuwa yameisha, janga jipya la kutisha liliwapata wanadamu. Tulishuhudia mashambulizi ya janga jingine yaani vita vingine, kwa kiasi fulani kama ile ya Uviko-19, lakini inayoendeshwa na maamuzi ya kibinadamu. Vita vya Ukraine vinavuna wahanga wasio na hatia na kueneza ukosefu wa usalama, sio tu kati ya wale walioathiriwa moja kwa moja, lakini kwa njia iliyoenea na isiyobagua kila mtu, pia kwa wale ambao, hata maelfu ya kilomita za mbali, wanakabiliwa na athari zake za dhamana, na hivyo tunahitaji kufikiria uhaba wa nafaka na bei ya mafuta. Kwa wazi, hii sio enzi baada ya Uviko ambayo tulitumaini au kutarajia. Vita hivi, pamoja na mizozo mingine ulimwenguni, inawakilisha kurudi nyuma kwa wanadamu wote na sio tu kwa pande zinazohusika moja kwa moja. Ingawa chanjo ya Uviko-19 imepatikana, suluhisho zinazofaa bado hazijapatikana kwa  ajili ya vita. Kwa hakika, virusi vya vita ni vigumu zaidi kushinda kuliko virusi vinavyoathiri miili yetu, kwa sababu haitoki nje yetu, bali inatoka ndani ya moyo wa mwanadamu ulioharibiwa na dhambi (Mk  7:17-23).

Ni nini basi tunachoombwa?  Baba Mtakatifu anauliza katika kipengele cha tano na kujibu. Kwanza kabisa, kuruhusu mioyo yetu ibadilishwe na uzoefu wetu wa shida, wa kumwacha Mungu, wakati huu wa historia, kubadilisha vigezo vyetu vya kawaida vya kutazama ulimwengu unaotuzunguka. Hatuwezi tena kufikiria tu kutengeneza nafasi kwa ajili ya maslahi yetu ya kibinafsi au ya kitaifa; badala yake, ni lazima tufikirie kwa manufaa ya wote, tukitambua kwamba sisi ni wa jumuiya kubwa zaidi, na kufungua akili na mioyo yetu kwa udugu wa kibinadamu wa ulimwengu wote. Hatuwezi kuendelea kuzingatia tu kujihifadhi; badala yake, wakati umefika kwa sisi sote kujitahidi kuponya jamii yetu na sayari yetu, kuweka misingi ya ulimwengu wa haki na amani zaidi, na kujitolea kwa dhati kufuata mema ambayo ni ya kawaida. Ili kufanya hivyo, na kuishi maisha bora baada ya dharura ya Covid-19, hatuwezi kupuuza ukweli mmoja wa kimsingi, ambao ni kwamba machafuko mengi ya kiadili, kijamii, kisiasa na kiuchumi tunayopitia yote yameunganishwa, na kile tunachoona kuwa kimetengwa, matatizo ni kweli sababu na madhara ya mtu mwingine.

Kwa hivyo, Papa anasema kuwa tumeitwa kukabiliana na changamoto za ulimwengu wetu kwa roho ya uwajibikaji na huruma. Lazima tuangalie upya suala la kuhakikisha afya ya umma kwa wote. Ni lazima tuendeleze vitendo vinavyoimarisha amani na kukomesha migogoro na vita vinavyoendelea kuzaa umaskini na vifo. Tunahitaji kwa haraka kuungana katika kutunza nyumba yetu ya pamoja na katika kutekeleza hatua zilizo wazi na madhubuti za kukabiliana na mabadiliko ya tabianchi. Tunahitaji kupigana na virusi vya ukosefu wa usawa na kuhakikisha chakula na kazi yenye heshima kwa wote, kusaidia wale ambao wanakosa hata mshahara wa chini na kujikuta katika shida kubwa. Kashfa ya watu wote kufa njaa bado ni jeraha wazi. Tunahitaji pia kuunda sera zinazofaa za kukaribisha na kuwaunganisha wahamiaji na wale ambao jamii zetu huwatupa.

Katika hili, Papa anasisitiza kuwa ni kwa kuitikia hali hizi kwa ukarimu, kwa kujitolea kwa moyo wa upendo wa Mungu usio na kikomo na wa huruma tu, ndipo tutaweza kujenga ulimwengu mpya na kuchangia upanuzi wa ufalme wake, ambao ni ufalme wa upendo, haki na amani. Katika kushirikisha tafakari hizi,  ni matumaini ya Baba Mtakatifu Francisko kwamba katika Mwaka Mpya ujao tunaweza kutembea pamoja, tukithamini mafunzo  ambayo historia inatufundisha. Anawatakia heri Wakuu wa Nchi na Serikali, Wakuu wa Mashirika ya Kimataifa, na viongozi wa dini mbalimbali. Kwa wanaume na wanawake wote wenye mapenzi mema, ni imani yake na maombi kwamba, kama mafundi wa amani, wafanye kazi siku baada ya siku kwa kuufanya mwaka huu kuwa mzuri! Bikira Maria Msafi, Mama wa Yesu na Malkia wa Amani, atuombee sisi na dunia nzima.