Kisha Sinodale nuk është piramidë, por shtëpi për "thirrje me dinjitet të barabartë"
R. SH. - Vatikan
Në një kishë sinodale, pjesëmarrja nuk mund të jetë individuale, por e të gjithëve, siç na e kujton Koncili II i Vatikanit, dhe pikërisht në çaste dramatike, si këto që po përjetojmë ditët e fundit, "njerëzimi ka nevojë për dëshminë e fortë dhe bindëse të një Kishe, që duhet të jetë shenjë dhe mjet i paqes ndërmjet popujve”. I nderuari Dario Vitali, koordinator i specialistëve teologjikë në Sinod, ndërhyn në Kongregacionin e 12-të të Përgjithshëm për të ilustruar Instrumentum laboris/B3: "Pjesëmarrja, detyrat e përgjegjësisë dhe të autoritetit. Cilat janë proceset, strukturat dhe institucione në një kishë sinodale misionare?"
Populli i Zotit
Lumen gentium i jep "fizionomi të saktë" temave dhe pjesëmarrjes aty ku flitet për Popullin e Zotit, edhe para hierarkisë që, shpjegon Vitali, bën që "piramida kishtare e ndërtuar ndër shekuj" të shembet, duke treguar se "pjesa më e madhe e përkatësisë në Kishë nuk është të jesh papë, ose ipeshkëv, ose prift, ose rregulltar, por bir i Zotit". "Të pohosh dinjitetin e barabartë të të gjithëve nuk do të thotë të mohosh dallimet: Kisha është korpi i Krishtit, i gjallë dhe i bukur për shkak të shumëllojshmërisë së dhuratave, karizmave, shërbesave, thirrjeve". Ky është parim i shprehur nga Koncili, i cili thyen kështu "marrëdhënien asimetrike autoritet-bindje, që strukturonte Kishën piramidale", duke përmbysur marrëdhëniet ndërmjet dy subjekteve e duke vënë "meshtarinë e përbashkët përpara meshtarisë ministeriale", duke njohur edhe larminë, gjë që i bën ata të pakalueshëm me njëri-tjetrin”. Kështu, Populli i Zotit kthehet "më në fund, në subjekt aktiv i jetës kishtare". Sinodaliteti dhe koncepti i communio apo bashkësisë identifikohen - shton Vitali - "me kusht që ne ta kuptojmë Kishën si popullin e Zotit në shtegtim", pasi pikërisht brenda Kishës sinodale "gjejnë qytetari të gjitha përmasat e communio: bashkësia trinitare, bashkësia fidelium, bashkësia Ecclesiarum, e ajo sanctorum”. Barinjtë janë në "shërbimin e kësaj Kishe", "në një bashkësi hierarkike të rregulluar nga shërbimi i unitetit të ipeshkvit të Romës".
Procesi sinodal, në dalje dhe në hyrje
Moduli B.3 - shpjegon Vitali - do të tregojë rrugën për të "filluar përtëritjen e proceseve, të strukturave dhe institucioneve në një Kishë sinodale misionare, në pritje progresive të kuadrit eklesiologjik të hartuar nga Koncili II i Vatikanit". Pikërisht me marrëdhëniet ndërmjet "Popullit të Zotit, Kolegjit të Ipeshkvijve dhe Ipeshkvit të Romës", themelohet Kisha Sinodale si "Kishë e të dëgjuarit", e cila njeh dhe garanton funksionet përkatëse të subjekteve të ndryshme të trupit kishtar. “Në procesin sinodal Populli i Zotit, Kolegji i Ipeshkvijve dhe Ipeshkvi i Romës ushtrojnë funksionet e tyre specifike kishtare, duke përbërë sinodalitetin, kolegjialitetin dhe parësinë në një unitet dinamik”. Procesi sinodal finalizohet kur ipeshkvi i Romës, me prerogativën e tij, thërret Kishën në veprim sinodal, duke e mbledhur, duke caktuar temën, duke hapur procesin, duke e shoqëruar dhe duke e përfunduar. Procesi i hyrjes fillon nga thirrja, "që përfshin të gjithë Kishën dhe të gjithë në Kishë, duke filluar nga Kishat e veçanta" e që i thërret ipeshkvijtë në "përgjegjësinë e hapjes së procesit sinodal", secili në Kishën e vet. Ipeshkvi, që do të fillojë "këshillimin e vërtetë të Popullit të Zotit", merr pjesë kështu në procesin sinodal, duke kryer një "detyrë të nevojshme dhe të pazëvendësueshme". Që këtej del dëshmia se nuk ka "kontradiktë ndërmjet përmasës sinodale dhe përmasës hierarkike të Kishës: njëra garanton tjetrën dhe anasjelltas".
Sinodaliteti, për të nisur reformat institucionale
Në garantimin e sensus fidei të Popullit të Zotit nga njëra anë dhe të aftësisë dalluese të Barinjve, nga ana tjetër, procesi sinodal është "vend i zgjedhur për ushtrimin e sinodalitetit dhe kolegjialitetit". Aty "dallimi i Konferencave Ipeshkvnore dhe i Asambleve Sinodale "nuk është akt "thjesht baritor", përkundrazi, kujton Vitali, siç e tregoi Papa Françesku me rastin e 50-të vjetorit të Sinodit, është "shprehje e kolegjialitetit ipeshkvnor brenda një Kishe tërësisht sinodale". Sinodi është vend dhe hapësirë e privilegjuar ‘për të ushtruar sinodalitetin’, gjë që thekson rolin e të gjitha subjekteve me karakteristika të veçanta si përkufizimi i procesit të sinodit, "ushtrimi më i plotë i sinodalitetit në Kishën Katolike". "Pa Sinodin - përfundon Vitalit - ushtrimi i sinodalitetit do të përfundonte duke u shpërbërë në një mijë rryma dhe do të krijonte një moçal të vërtetë, duke ngadalësuar, nëse jo duke e penguar, Popullin e Zoti të ecë së bashku" Ushtrimi i vërtetë i sinodalitetit do të na lejojë të mendojmë "për reformat e nevojshme institucionale, për proceset vendimmarrëse që i përfshijnë të gjithë, për një ushtrim autoriteti, vërtet të përshtatshëm dhe për rritjen e një Populli të Zotit plot pjekuri e dëshirë për pjesëmarrje".
