Fjala e Zotit e dielës së 12-të gjatë vitit kishtar ‘A’

R.SH. - Vatikan

Ja përsëri në takimin tonë javor me Fjalën e Zotit të së dielës, kësaj here meditojmë së bashku leximet biblike të liturgjisë së Fjalës Hyjnore të dielës së 12-të gjatë vitit kishtar, ciklit të parë, sipas kalendarit të liturgjisë kishtare.

Liturgjia e Fjalës së Zotit e dielës së 12-të gjatë vitit kishtar ‘A’

Pas festave e solemniteteve të ndryshme që kremtuam të dielave të mëparshme, deri te Korpi i Krishtit, me këtë të diele tё XII të kohës së zakonshme a tё kohёs gjatё vitit liturgjik kishtar, rimarrim reflektimet mbi tekstet biblike qё na ofron Fjala e Zotit e liturgjisё së dielës, e siç dihet këtë vit ndjekim Ungjillin e Mateut. 

Kështu, me këtë të diel rifillojmë leximin e Ungjillit sipas Mateut, pikërisht nga kapitulli i dhjetë, i cili përmban fjalimin e Jezusit mbi misionin e dishepujve në botë. Është një ligjërim që u drejtohet, pavarësisht nga koha në të cilën është shqiptuar dhe shkruar, të gjithë atyre që janë thirrur në shërbim të Jezu Krishtit dhe mbretërisë së tij; një fjalim që pasqyron përvojën e dymbëdhjetë apostujve të dërguar në mision në mesin e bijve të Izraelit dhe përvojën e misionarëve të Kishës së Mateut në dekadat para vitit 80 pas Krishtit.

Jezusi i dërgon dishepujt “ndër delet e humbura të shtëpisë së Izraelit” dhe  atyre ua beson për të shpallur mesazhin e Lajmit të Mirë, veprimin që duhet bërë dhe stilin e sjelljes (krh. Mt 10,5-15). Më pas paralajmëron persekutimet që të dërguarit do të duhet të durojnë në mision (krh. Mt 10,16-23) dhe me autoritet e mprehtësi profetike u thotë: “Dishepull nuk është më i madh se mësuesi i tij, as shërbëtori nuk është më i madh se zotëria i tij; mjafton që dishepulli të bëhet si mësuesi i tij dhe shërbëtori si zotëria e tij. Nëse të zotin e shtëpisë e quanin Beelzebul, aq më tepër do të bëhet me ata të familjes së tij! (Mt 10,24-25). Kjo do të thotë, atë që jetoi Jezusi, do të përjetohet edhe nga të dërguarit (misionarët) e tij.

Po Jezusi, në pjesën e Ungjillit, na fton të mos druajmë, po të lirohemi nga çdo frikë. Jezusi pati zgjedhur të Dymbëdhjetët, e një ditë i nisi për të çuar Fjalën e Tij në mbarë botën. E para se t’i dërgonte, i përgatiti, i mësoi. Mësimet e tij janë mbledhur nga Mateu ungjilltar në 'fjalimin apostolik', të quajtur kështu sepse u drejtohet Apostujve, e quhet edhe 'fjalimi misionar', sepse i përgatiste për mision. Këtë të diel kemi një fragment, marr nga pjesa qendrore e fjalimit që Jezusi ua drejtoi apostujve ndërsa i dërgonte në mision (krh Mt 10,5-42): janë fjalë frymëzuese dhe rregullore që vlejnë për të krishterët e çdo kohe, që janë të thirrur ta dëshmojnë e t'ua kumtojnë Ungjillin të gjithë njerëzve.

Jeremia profet, në Leximin e Parë, denoncon ata që e kritikojnë, ndërsa e paralajmëron popullin nga e keqja që do ta gjejë: pushtimi i Jeruzalemit e syrgjynosja e tij në Babiloni. Vetëm besimi në Zotin i dha forcë profetit për të vazhduar misionin e tij, pavarësisht nga përqeshjet e njerëzve, prandaj i paraprin skenës së Jezusit, që në Ungjillin sipas Mateut, u thotë dishepujve të vet të mos kenë frikë. Edhe nëse persekutohen për shkak të kumtimit të Krishtit, siguria u vjen nga e vërteta që shpallin: Jezusi vdiq dhe u ngjall.  

Edhe Kisha lind nga gjaku i martirëve. Feja e të krishterëve bazohet në paradoksin e madh: edhe kur konsiderohen asgjë nga bota, askush nuk humbet para syve të Zotit, sepse Krishti premton: “Kushdo pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor”.

                                                      Liturgjia e Fjalës

Leximi parë: Jer 20,10-13.

Lexim prej Librit të Jeremisë profet

Tha Jeremia: I dëgjoja shpifjet e shumëve, tmerr gjithkund përreth: ‘Paditeni! Le ta padisim!’ Të gjithë dashamirësit e mi vërenin rënien time: ‘Ndoshta do të lejojë të gënjehet! Do të ngadhënjejmë mbi të, atëherë do të hakmerremi!’ Por me mua është Zoti si trimi i trimave, prandaj ata që më përndjekin, do të rrëzohen e s’do të ngadhënjejnë: turpi do t’i mbulojë se s’do t’ia dalin qëllimit, turp e përhershme që kurrë s’do të shlyhet! O Zoti i Ushtrive, ti, o sprovuesi i të drejtit, që ia sheh veshka e zemër, bëj ta shoh hakmarrjen tënde mbi ta, sepse në dorën tënde e lashë çështjen time! Këndojini Zotit, lëvdojeni Zotin, që e çliroi shpirtin e të varfrit nga dora e keqbërësve.  Fjala e Zotit!

Psalmi 69

Ref: Më dëgjo, o Zot, në dashurinë tënde të madhe. 
—————————————————
E ndëshkova veten me agjërim, 
por kjo m’u kthye në çnderim; 
për petk vesha grathoren, 
përrallë e lodër u bëra për ta. 
Kundër meje flasin ata që rrinë në derë, 
pijanecët po më vënë në bisht të lahutës. 
——————————————————

E pra, unë ty të lutem, o Zot, 
në kohën e përshtatshme, o Hyj, 
më vështro pashë dashurinë tënde, 
pashë të vërtetën e shpëtimit tënd! 
Më dëgjo, o Zot, se bamirës është përdëllimi yt, 
shiko mbi mua sipas mëshirës sate të madhe, 
———————————————————

Le të shikojnë të përvuajturit e le të gëzohen; 
kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet. 
Sepse Zoti i dëgjon skamnorët, 
s’i përbuz të vetët që janë të robëruar. 
Le ta lavdërojnë qielli e toka, 
detet dhe gjithçka lëviz në to. 
—————————————————

Leximi dytë: Rom 5, 12-15

Lexim prej Letrës së shën Palit apostull drejtuar Romakëve

Vëllezër, me anë të një njeriu mëkati hyri në botë e, me anë të mëkatit, vdekja, dhe kështu vdekja kaloi në të gjithë njerëzit, sepse të gjithë njerëzit mëkatuan… ‑ në të vërtetë, edhe para Ligjit mëkati ishte në botë dhe, megjithëse nuk mund të mbahej për mëkat pasi ende nuk kishte Ligj, prapë vdekja mbretëronte që prej Adamit e deri te Moisiu edhe mbi ata që nuk mëkatuan me mëkat të njëjtë si ai i Adamit, i cili është prototipi i Atij që do të vinte. Por me dhuratën e hirit nuk ngjau si me mëkatin. Sepse, në qoftë se me mëkatin e një njeriu të vetëm, vdiqën të gjithë njerëzit, shumë më tepër u ndikua mbi të gjithë njerëzit hiri i Hyjit dhe dhurata e dhënë për hir të një Njeriu të vetëm ‑ Jezu Krishtit. Fjala e Zotit.

Aleluja! 
Shpirti I së Vërtetës do të dëshmojë për mua, Por edhe ju do të dëshmoni për mua, thotë Krishti. 
Aleluja!

Ungjilli Mt 10, 26-33.

Leximi i Ungjillit shenjt sipas Mateut

Në atë kohë, Jezusi u tha nxënëseve të vet: Mos ua kini, pra, frikën! Sepse nuk ka gjë të mbuluar që nuk do të zbulohet, as të fshehtë që s’do të dihet. Çka ju them në errësirë, thuajeni në dritë, e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet! Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund ta 
vrasin shpirtin. Kini frikë më tepër nga Ai, që mund t’jua humbë në ferr shpirtin edhe trupin. A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. E ju? Madje edhe të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të numëruara! Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë!” 
“Kushdo, pra, pranon para njerëzve se është imi, edhe unë do të pranoj para Atit tim që është në qiell, se jam i tij. E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor.” Fjala e Zotit!

Homelia nga dom Dritan Ndoci:

E DIELA XII GJATË VITIT: MOS UA KINI FRIKËN NJERËZVE!

(Jer 20, 10-13; Ps 69 (68); Rom 5, 12-15; Mt 10, 26-33)

Në leximet e sotme flitet për forcën shpirtërore që besimtari është i ftuar ta ketë në jetë. Në leximin e parë është Jeremia profet ai që, përballë atyre që po thurnin plane shumë dashakeqe ndaj tij, thoshte plot guxim: «Por me mua është Zoti si trimi i trimave, prandaj ata që më përndjekin, do të rrëzohen e s’do të ngallënjejnë.» Janë fjalë që tregojnë se nga ku e merrte kurajon ky njeri i cili dukej sikur ishte i vetëm përballë një turme që, me plot ligësi, ishte vërsulur kundër tij. E profeti e përfundon me këto fjalë plot shpresë monologun e tij: «Këndoni Zotit, lëvdojeni Zotin, që e liroi shpirtin e të varfrit nga dora e keqbërësve!»

Psalmisti, në psalmin që dëgjuam sot, përshkruan një situatë shumë të ngjashme ankthi e poshtërimi nga ana e keqbërësve, por e gjen forcën që t’i ngrejë sytë e shpirtit të vet drejt Hyjit e zemra e tij e gjen ngushëllimin e kërkuar. Prandaj thotë me plot ëmbëlsi: «Kërkojeni Hyjin e zemra do t’ju kërthndezet!»

Jezusi, në pjesën e sotme ungjillore i porosit disa herë nxënësit e Tij që të mos kenë frikë e kjo porosi e Jezusit (mos kini frikë) përsëritet shumë herë në Ungjill.

Por duhet të shpjegojmë diçka me shumë rëndësi: tjetër gjë është frika e tjetër gjë është maturia, kujdesi. Kujdesi është i nevojshëm në jetën e përditshme. Të kesh frikë se mundet të të kafshojë një qen, nuk quhet panik, por maturi. Nuk është kjo ajo lloj frike për të cilën Jezusi thotë që të mos e kemi. Jezusi në Ungjillin e sotëm është duke i përgatitur nxënësit e Tij për një mision konkret: dëshiron t’u japë zemër para se t’i dërgojë nëpër botë që ta shpallin Fjalën e tij. Prandaj u thotë: «Çka ju them në errësirë, thoni në dritë e çka dëgjoni të thënë në vesh, predikojeni nga pullazet!» Pra dëshiron që apostujt të mos ndalen nga asgjë në predikimin e Ungjillit. Duhet të bëhen të fortë përballë kundërshtisë së botës. Nuk duhet të përshtaten gjithnjë me parimet e botës, sepse ka momente kur risia e Ungjillit duhet shpallur patjetër, kur vihet re se shoqëria po shkon larg Hyjit. Është e vërtetë se nuk do ta kenë të lehtë të përballen me kundër­shtimin e botës, por nuk duhet të ndalen nga frika.

E, të mos kesh frikë, nuk do të thotë as të mos dridhesh e përpë­litesh pak (e nganjëherë edhe shumë) brenda teje. Një shkrimtar francez i thoshte vetes: «A je duke u dridhur, o skelet i vjetër? Do të dridheshe edhe më shumë sikur ta dije se ku jam duke të çuar.» Pra, kur Jezusi thotë të mos kemi frikë, thotë thjesht që të mos e lejojmë veten të komandohemi nga frika, por ta komandojmë ne atë.

Përballja më e rëndë me frikën është atëherë kur dikush të kërcënon me jetë: por as atëherë nuk duhet ta fshehim besimin tonë: «Mos i druani ata që vrasin trupin e nuk mund të vrasin shpirtin! Kini më tepër frikë nga Ai që mund t’jua humbë në Ferr shpirtin edhe trupin!» Martirët e lavdishëm patjetër i kanë pasur ndër mend këto fjalë të Krishtit përballë tmerreve të ekzekutuesve të tyre: «Ju mund të na vrisni, por jo të na shkatërroni.», u thoshte në shekullin e dytë Shën Justini atyre që po e vrisnin e, edhe sot, në shumë anë të botës janë të shumtë të krishterët që e shfaqin një bindje të tillë feje, duke treguar se kanë frikë më fort Hyjin se sa njerëzit.

«Kini më tepër frikë nga Ai që mund t’jua humbë në Ferr shpirtin edhe trupin.», thotë Jezusi. Kjo do të thotë se qenka një lloj tjetër frike ajo që na u dashka ta përvetësojmë. Ata që janë krezmuar, duhet ta kujtojnë se, gjatë katekizmit, katekistët e tyre duhet t’u kenë folur për shtatë dhuratat e Shpirtit Shenjt. E shtatta dhuratë është ajo e Frikës së Hyjit, e cila nuk duhet kuptuar si “tmerri” përballë Hyjit. Fjala frikë këtu duhet kuptuar si respekt, si druatje se mos e fyejmë dashurinë e Tij të pamasë. Është e ngjashme me frikën që kemi përballë një miku të mirë. Jo se kemi ndonjë frikë se miku do të na bëjë ndonjë të keqe, nëse bëjmë diçka që nuk i pëlqen atij, por kemi frikë se mos e lëndojmë me sjelljen tonë. Prandaj i shmangim rastet kur mund ta fyejmë atë. Kjo lloj frike ndaj Hyjit, pra, është frika më e madhe në të cilën duhet ta kalisim shpirtin tonë e jo frika ndaj njerëzve.

Shpeshherë, nga frika se si mund të na shohin njerëzit, tkurremi e rezervohemi. Nuk kemi guximin të vazhdojmë ta tregojmë haptas se besojmë te fjala e Krishtit. Shpeshherë, përballë një shoqërie që duket sikur e ka humbur respektin ndaj Hyjit, ndaj Kishës si dhe ndjenjën e kërkimit të vullnesës së Hyjit, mund të tundohemi ta ulim nivelin e kërkesës ungjillore e t’i përshtatemi botës. Kemi dëshirë të dukemi pak si “të modës”, por kjo është e gabuar. Bota, pikërisht ngaqë mendon ashtu, ka edhe më tepër nevojë për Krishtin. Kuptohet se, siç thoshte Shën Leonardo Murialdo, «duhet ta bëjmë mirë të mirën», që do të thotë se lypset një farë takti e një farë gjykimi i shëndoshë që na mundëson ta kuptojmë kur është më e përshtatshme të “ndërhyjmë” e kur jo, por kjo nuk do të thotë që të heshtim gjithnjë. Ka raste kur duhet të mos kemi frikë se do të krijojmë “armiq”.

Pastaj ka edhe diçka tjetër: frika, sa më shumë që të lihet e lirë brenda nesh, aq më shumë i zgjeron rrënjët e veta. Është si puna e asaj fabulës së gramit dhe vreshtit, ku thuhet se grami i vogël i tha vreshtit: «Më lejo t’i ngul pak rrënjët e mia këtu në qoshe të kësaj are!» Vreshti ia lejoi por, shumë pak kohë më vonë, grami u përhap aq shumë, saqë ia mori tërë ushqimin e energjinë vreshtit të madh. Nuk kaloi shumë kohë e vreshti i madh u tha i gjithi.

Frika gjithnjë fillon me një mosbesim në fjalën e Hyjit, me një mosbesim të prania e Tij në jetën tonë, me një mosbesim te Provania e Tij. E kemi të vështirë të themi si Jeremia profet: «Me mua është Zoti, si trimi i trimave.» Për këtë arsye, për të na mësuar që ta mposhtim këtë lloj frike, Jezusi sot në Ungjill na sjell shembuj sa të thjeshtë aq edhe të ëmbël: «A nuk shiten dy trumcakë për një aspër? E, megjithatë, asnjë prej tyre nuk bie në tokë pa lejen e Atit tuaj. E ju? Madje të gjitha fijet e flokëve të kresë suaj janë të njehura. Pra, mos druani! Ju vleni më tepër se shumë trumcakë.»

Po e lejuam tepër frikën të na kushtëzojë në zgjedhjet e vogla, ajo s’do të vonojë të na kushtëzojë edhe në zgjedhjet e mëdha. Frika shpesh i bën shumë njerëz të bëjnë mëkate mortare. Frika madje i bën të zgjedhin edhe një jetë mëkatare. Frika i bën të tjetërsohen pak nga pak e të humbasin vetveten. Frika i bën ta humbin thirrjen për jetën e kushtuar tek ata që e kanë. Frika i bën disa që t’i bien mohit haptas fesë.

Secili ka llojin e frikës së vet, por efekti është i njëjtë: mohimi i fesë. Por fjala e Jezusit sot në Ungjill është e thënë pa nënkuptime: «Kushdo pranon para njerëzve se është i imi, edhe unë do ta pranoj para Atit tim që është në qiell se jam i tij. E atij që më bie mohit para njerëzve, edhe unë do t’i bie mohit para Atit tim qiellor.» Do të donim një Jezus që i mbyll sytë përballë çdo lloj brishtësie tonë, por nuk është ashtu: ka brishtësi të cilat, nën formën e frikës, i lejojmë vetë të zhvillohen në ne, ngaqë nuk besojmë edhe aq tek Provania e Zotit, as tek risia e Ungjillit të Krishtit e as tek jeta përtej vdekjes.

Pastaj, edhe kërkimet e fundit të psikologjisë, dalin në përfundimin se «frika është, në fund të fundit, një zgjedhje e vetë njeriut». Kështu, pra, Jezusi na fton që të matemi mirë kur «zgjedhim» që të kemi frikë.