Çelësi i fjalëve të Kishës: Libri i Vajtimeve
R.SH. - Vatikan
Titulli i këtij Libri, natyrisht, nuk të josh për lexim. Zakonisht, nuk duam të dëgjojmë vajtime e këtu, nuk ka gjurmë gjërash të gëzueshme. Vajtimet krijojnë çift me Librin e Jobit, por nëse në poemën e urtisë gjejmë një individ të vetëm, që ia larton britmën Zotit, duke i thënë se është i pafajshëm, në këtë libër, është zëri i Jeruzalemit, që ngrihet lart për të shprehur dhimbje pa fund për fatin e vet.
Megjithatë, Jeruzalemi nuk e fsheh se fati i tij s’është tjetër, veçse dënimi i Hyjit për mëkatet e qytetit. Prandaj, Vajtimi i parë është pikërisht ky pranim i fajit:
“Shikoni e shihni
a ka dhimbje si dhimbja ime,
sikur kjo që po më mundon,
me të cilën Zoti më ndëshkoi
në ditë të zemërimit të furisë së vet” (Vaj 1,12).
“Vërejti rreptë mbi faje të mia,
me dorë të vet i lidhi barrë,
i ngarkoi në qafën time
e krejtësisht më la pa fuqi.
Më lëshoi Zoti në një dorë të tillë,
prej të cilës më nuk mund të ngrihem”(Vaj 1,14).
“I çon Zoti kundër Jakobit
gjithkund përreth armiqtë e tij:
erdhi e u bë Jerusalemi
sukull i ndytë në mesin e tyre.
I drejtë është Zoti,
se i kundërshtova fjalës së tij”(Vaj 1,17-18).
Por rrëfimi i fajit, përfundon me këtë lutje:
“Shih, o Zot, se në ç’të vështirë jam,
përbrendëset më janë përzier,
tronditur është në mua zemra,
se s’dëgjova, për të mos dëgjuar” (Vaj 1,20).
Pasi e pranon fajin, në Vajtimin e dytë, Jeruzalemi tregon sa shumë vuajti kur e pa se Zoti iu kthye kundër e u bë armiku i tij, duke e shkatërruar pa mëshirë. E për t’i kërkuar mëshirë, Jeruzalemi bërtet e derdh lot, duke pikturuar imazhin më tragjik të tmerreve, që pësoi:
“Këqyr, o Zot, e deh, shiko,
me kë u solle der tani kështu?
Vallë të hanë gratë frytin e vet,
foshnjat që duhet të rriten?
Thua të vriten në Shenjtërore të Zotit
priftërinjtë edhe profetët?
Dergjen për tokë në rrugë të madhe
fëmijë e plak,
virgjërat e të rinjtë e mi
ranë prej shpatës:
i vrave ditën e zemërimit tënd,
i godite dhe nuk pate mëshirë” (Vaj 2,20-21).
Por në dy Vajtimet e para vetëm sa preket ajo, që në Vajtimin e tretë bëhet qendra e Librit. 18 versetet e para janë fjalët më të ashpra, që janë shkruar ndonjëherë kundër Zotit dhe zemërimit të Tij. Është vajtimi i atij, që e ka humbur besimin në Zotin. Është kënga e ateistit.
“Unë jam njeriu që e sprovoi mjerimin
nën frushkullin e zemërimit të tij.
Ai më urdhëroi e më bëri të ec
nëpër terr e jo në dritë.
Veç kundër meje e solli, e risolli
gjith’ditën dorën e vet.
Ma shkriu lëkurën edhe mishin,
i thërmoi eshtrat e mia.
Përreth meje ndërtoi mur,
me helm e pikëllim më rrethoi.
Më ndryu të jetoj në një vend të errët
porsi të vdekurit e përhershëm.
Më rrethoi në mur që të mos mund të dal,
më lidhi në pranga të rënda.
Nëse thërras e kërkoj ndihmë,
e përbuz lutjen time.
M’gurë të latuar m’i muroi rrugët,
m’i mbylli shtigjet e mia.
Arushë në pritë u bë për mua,
luàn që sulet befasisht.
Me ferra m’i zuri rrugët,
më copëtoi e më la në mjerim.
E ngrehu harkun e vet, mua më vuri
shenjë shigjete.
I nguli në të hollët tim
bijat e kukurrit të vet.
U bëra përqeshje e pop’llit tim,
kënga e përditshme e tyre.
Më ka ushqyer me hidhërime,
me lëng mendre më ka dehur.
Me gurë dhëmbët m’i thërmoi,
më zhgërreu në pluhur.
Shpirti im më s’di ç’është paqja,
më nuk di ç’është lumturia.
Thashë: “Lamtumirë, o lumturi,
e gjithçka prisja prej Zotit!” (Vaj 3,1-18).
Është gati e pabesueshme që në Bibël të jetë përfshirë një tekst si ky e megjithatë, siç e kemi thënë edhe herë të tjera, Shkrimi Shenjt nuk na shpëton nga përvoja njerëzore. Kjo britmë është efekti, që shkakton historia në ne, përshtypja që kemi shpesh, kur shohim botën. A s’është e vërtetë se kur shohim dhunë e humbim besimin në Zotin? Por Bibla nuk na lë në trishtim, i jep një strehë zemrës së njeriut, që e ka humbur besimin. Këtë, të dashur dëgjues do ta shohim në emisionin e ardhshëm, duke vijuar të flasim për Librin e Vajtimeve.
P.S. Pika jonë e referimit, edhe kësaj radhe, është vëllimi i shkruar nga meshtari italian, don Federico Tartaglia, “Është ora e leximit të Biblës”.