Dom Zef Shestani, në përvjetorin e kalimit në amshim

R.SH. - Vatikan

Më 16 mars kujtojmë themeluesin e programit shqip të Radio Vatikanit, dom Zef Shestanin në përvjetorin e kalimit të tij në shtëpinë e Atit Qiellor. Figurë poliedrike, dom Zefi ( 29. 06. 1912 - 16. 03. 1990), qe prift shembullor, atdhetar i flaktë, gazetar i urtë, largpamës.

Në vitet më të vështira e të errëta të historisë së Shqipërisë, nën diktaturën e regjimit komunist, përmes valëve të Radio Vatikanit, dom Zef Shestani dha një kontribut të jashtëzakonshëm me kultivimin dhe transmetimin e vlerave shpirtërore, kombëtare, qytetare e ungjillore, duke mbajtur në zemra shqiptarëve e të dëgjuesve të RV përherë të ndezur dritë e shpresës së ngadhënjimit të së mirës mbi të keqën, të lirisë mbi robërimin, të dashurisë mbi urrejtjen, të dritës mbi errësirën.

Kujtojmë se Programi i parë radiofonik i Radio-Vatikanit në gjuhën shqipe u transmetua më 3 tetor 1951, me një Udhë Kryqi që simbolizonte atë udhë kalvari në të cilën nisi të ecte populli shqiptar dhe Kisha katolike, nën regjimin komunist.

Sigla e dikurshme e redaksisë shqipe të Radio Vatikanit që hapte programet radiofonike

Me këtë sigël që hapte emisionet në gjuhën shqipe, për dyzet vjet me radhë ishte pikërisht ky zë, zëri i dom Zef Shestanit, që përmes valëve të Radio-Vatikanit, u drejtohet shqiptarëve brenda e jashtë Atdheut.

Dom Zef Shestani lindi në Shkodër më 29 qershor 1912, njëherësh me Shqipërinë e Pavarur. U shkollua në Kolegjin Saverian të Shkodrës, ku Zoti e thirri për jetën meshtarake. Të parët menduan ta çojnë për të vijuar studimet e larta, në Padovë. Ishte viti 1935.  Sapo u kthye, Dom Zefi u emërua zëvendës-famullitar i Shkodrës me seli në kishën e Shën Kollit, në Rus, ku kremtoi Meshën e parë më 1 janar 1936. Filluan për të 3 vjet veprimtarie të pareshtur. U mor me të rinjtë, me muzikën, me publicistiken. Nisi t'i hapte baritorisë së Kishës horizonte të reja, gjithnjë me frymën e klerit shqiptar e jo vetëm: Për “Fé e Atdhé".

Pasi iu kundërvu pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste, më 1939, e komunizmit të pafé e të paatdhé, më 1944, u detyrua të kalonte në Itali, ku rifilloi menjëherë edhe më me zell punën meshtarake e intelektuale në shërbim të idealeve, të cilave u kishte kushtuar jetën. Në sa shërbente si famullitar në njërën prej Kishave famullitare të dioqezës së lashtë të Porto-Santa Rufina-s, në periferi të Romës, Selia e Shenjtë e ngarkoi dom Zefin me detyrën të themelonte Redaksinë Shqipe të Radio-Vatikanit. Nuk ishte e lehtë, sepse bashkëpunëtorët në mërgim ishin të paktë, lidhja me besimtarët në atdhe, e pamundur; çdo fjalë që thuhej para mikrofonit, mund të krijonte probleme e rreziqe të paparashikuara përtej perdes së hekurt për shumëkënd.

Gjithsesi dom Zef Shestani, që s'ishte trembur nga situata më të vështira, pranoi, e nisi emisionin pranë Radios së Papës me Udhën e Kryqit, nën moton për Fé e Atdhè. Bashkëpunuan ngushtë me të Zef Pali, me të cilin njihej mirë që në Shqipëri, Andrea Shuli, Gjon Gjomarkaj e murgesha engjëllore shqiptare, motër Luçia Laca. Dom Zefi ndërroi jetë në Romë më 16 mars 1990. E kujtojmë figurën e dom Zef Shestanit si meshtar, si përgjegjës i parë i redaksisë shqipe pranë Radio Vatikanit dhe si shqiptar me nderim, vlerësim, respekt, emocion e mirënjohje.

E nga arkivi i redaksisë shqipe të RV po ju propozojmë një fragment nga një emision i dom Zef Shestanit, ku shqipton nga lirika religjioze ‘Të psuemit’ e Aleksandër Manzoni-ti përkthyer nga Atë Gjergj Fishtës nga ‘Të Psuemit’:

"O im bir, o djalë i ri"

Kjo poezi, e krijuar dhe e muzikuar nga Dom Zef Shestani, është një nga më të njohurat ndërmjet shumë lirikave të tjera, të shpërndara nëpër revista a të humbura bashkë me arkivin e Meshtarit, që mbetet gjithnjë mërgimtar…Histori më vete, edhe përpjekja për ta rikthyer në atë Atdhe, të cilit i këndoi me kaq zjarr zemre!

O im bir, o djalë i ri

Teksti e muzika nga Dom Zef Shestani:

O im bir o djalë i ri,

Që je bâ fli për Shqipni!

Për Shqipni t’pat rritun nana,

Mos me t’ngja kush n’kapidana!

Të bardh’çasin paska pritë

Jote amë  - o - në këtë ditë:

Djali im ramë për Atdhè

Nuk ka vdèkë, por sot ka lè!

O im bir o djal i ri

Thueja kangës t’asaj liri

Qi t’pat msuem nana jote

Tu’ t’përkundë kur ty ta k’ndote.

Thueja kangës n’at za që kè;

Sa ta nxajë mosha e rè

Se si vdekë ke për Shqipni

Se si shkri je për liri!

O im bir o djalë i ri

Nana jote nuk mban zi,

Nuk mban zi as s’do t’vajtojë

Porsi n’darsëm do t’këndoj!

Sot ke marrë nji nuse t’rè

Nuse t’rè: t’bukren mbi dhè;

Sot je dhandërr ndër t’t’ù shokë

Si ma i lumi në kët tokë!

O im bir o djalë i ri,

Qi s’durove robëni,

robëni as flamur tjeter,

fàsh’ as hyll mbi flamur t’vjeter!

Ti ja bâne nan’s nji bè,

P’r’i kët qiell e p’r’i ket dhè,

P’r’i kët flamur kuq e zi,

Nanë do t’vdes-o per Shqipni.

O im bir o djalë i ri

T’rriti nana hýll n’djelmi

Hýll n’djelmi e trim si zana

Djal nishan ndër djelm nishana!

T’i kam mblue sot me Flàmur

Dymb’dhet’ plumbat në krahnuer

Për m’ia ba t’rivet dishmi

Se s’vdes, kush vdes për Shqipni!