Տասնեակ հազարաւոր Արցախցիներ պահանջեցին բանալ կեանքի ճամբան՝ Լաչինի միջանցքը

25 Դեկտեմբերին, տասնեակ հազարաւոր արցախցիներ Ստեփանակերտի Վերածնունդի հրապարակին վրայ կատարեցին համաժողովրդային հանրահաւաք մը՝ պահանջելով արդէն երկու շաբաթէ ի վեր փակուած Արցախի կեանքի ճամբուն՝ Լաչինի միջանցքին բացումը:  Անոնք բարձրացուցին «Հայաստան մի՛ գնա զիջումների», «Խաղաղութիւն ենք ուզում», «Բացէք ճանապարհը» գրութիւններով բազմալեզու պաստառներ:

Այս առիթով, Արցախի  նախագահ Արայիկ Յարութիւնեան, որ մասնակցեցաւ հաւաքին, գրեց հետեւեալը. «Արցախցին ամուր ու անսասան կանգնած է իր հողին, եւ արդար է նրա պայքարը»:

Պետական նախարար Ռուբէն Վարդանեան իր արտասանած խօսքին մէջ ըսաւ, որ ներկայ իրավիճակին մէջ երեք ուղիներ կան. «Առաջինը՝ ենթարկւում ենք ուշ թէ շուտ ու կամաց-կամաց ինտեգրացւում (կը համարկուինք) ենք Ադրբեջանին, երկրորդը՝ այստեղից դուրս ենք գալիս, երրորդը՝ պայքարում ենք: Ես իմ որոշումը կայացրել եմ Սեպտեմբերի 30ին՝ ես այստեղ եմ եւ պայքարում եմ, ու ես էստեղից չեմ գնալու, ու ես չեմ ենթարկուելու Ադրբեջանի պայմաններին», ըսաւ ան:  

Վարդանեան տոկոնութեան կոչ ուղղեց արցախցիներուն՝ ըսելով. «Մենք պէտք է ընդդիմանանք, դէմ տանք մեր ուժն իրենց դիմաց։ Արցախը արմատն է ոչ թէ միայն մեզ համար, այլեւ ընդհանուր հայկական աշխարհի, նաեւ աշխարի, մենք եղել ենք ու կանք օրինակ ամբողջ վերածննդի»: Միաժամանակ ան շեշտեց, որ պէտք չէ հրաշքի սպասել, որովհետեւ հրաշք պիտի չպատահի։ «Դժուար է լինելու, քրտինք ու արիւն է թափուելու, բայց եթէ մեր մէջ զգանք ուժը, որ իրար հաւատում ենք, որ մեր կեանքի իմաստը մեր հողի վրայ ապրելն է, ես վստահ եմ, որ ոչ միայն մենք ենք զգալու, այլեւ աշխարհն է զգալու», յայտնեց Վարդանեան:

Արցախի թեմի առաջնորդ Վրթանէս եպս. Աբրահամեան իր օրհնութեան խօսքին մէջ շեշտեց, որ այդ հրապարակին վրայ համախմբուելու նպատակն է՝ ցոյց տալ արցախցիներուն միասնականութիւնը եւ վճռականութիւնը: Ան յորդորեց զիրար աւելի շատ սիրել, ներել ու գնահատել, որովհետեւ բոլորը միասին նոյն նաւուն մէջ ենք, եւ բոլորին մտածումները եւ հոգերը նոյնն են: «Արցախի ապագան այսօր դարձել է հայի արժանապատուութեան հերթական քննութիւնը եւ, որպէսզի այդ քննութիւնը ստանայ պատուաբեր գնահատական պէտք է ազգովի սթափուենք ու զգաստանանք: Արցախը եւ ձեզանից իւրաքանչիւրը պէտք է դառնայ մեր հոգու եւ ազգի խղճի զարթուցիչը», հաստատեց Վրթանէս եպիսկոպոսը։

Ան կոչ-յորդորով դիմեց նաեւ մայր Հայաստանի եւ աշխարհի մէջ սփռուած արցախցիներուն՝ վերադառնալու Արցախ եւ տէր կանգնելու հողի պաշտպանութեան, «ձեզ վստահուած այս սրբազան մասունքին»:

Ստեփանակերտի հանրահաւաքին մասին գրառում կատարեց նաեւ Արցախի պետական նախարարի խորհրդական Արտակ Բեգլարեան՝ նշելով, որ անոր մասնակցողներուն թիւը 60-70 հազար էր:

ՀԱՆՐԱՀԱՒԱՔԻՆ ՄԱՍՆԱԿՑՈՂՆԵՐՈՒՆ ԿՈՉԸ

Հաւաքի աւարտին ընթերցուեցաւ համայն հայութեան եւ աշխարհին ուղղուած Արցախի ժողովուրդին հետեւեալ կոչ-ուղերձը.

«Արցախի Հանրապետութեան մայրաքաղաք Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում հաւաքուած ժողովուրդն իր կոչն է ուղղում աշխարհասփիւռ հայութեանը, համաշխարհային հանրութեանը եւ ազատութեան ու համամարդկային արժէքների համար պայքարող իւրաքանչիւր անհատի.

«- Դեկտեմբերի 12ից սկսած Արցախը յայտնուել է լիակատար շրջափակման մէջ. աւելի քան 120,000 մարդ, այդ թւում՝ շուրջ 30,000 երեխաներ յայտնուել են ծանր կացութեան մէջ՝ իսպառ զրկուած լինելով ազատ տեղաշարժի ու դրա հետ կապուած բազմաթիւ կենսական հնարաւորութիւններից: Հերթական անգամ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարութիւնը կոպտօրէն խախտում է միջազգային իրաւունքի նորմերը (չափանիշները) եւ 2020թ. Նոյեմբերի 9ի Եռակողմ յայտարարութեամբ ստանձնած պարտաւորութիւնները:

«-Արցախի եւ Հայաստանի միջեւ ցամաքային ճանապարհի անխափան գործարկումը չի կարող լինել որեւէ բանակցութիւնների եւ սակարկման առարկայ: Արցախը արտաքին աշխարհին կապող հաղորդակցութիւնը պէտք է առանց նախապայմանների ու անյապաղ վերականգնուի, եւ պայմաններ ստեղծուէն դրա յետագայ անխափան գործունէութիւնն ապահովելու համար։

«- Հայ ժողովրդի հանդէպ Ադրբեջանի կողմից իրականացուող էթնիկ (ցեղային) զտումների եւ խտրական քաղաքականութիւնը, որը նոր թափ է ստացել 2020թ. աշնանը մեզ պարտադրուած պատերազմից ու դրա թողած աղէտաբեր հետեւանքներից յետոյ, նպատակ ունի հայաթափել հայկական Արցախը՝ շարունակելով 1915թ. Թուրքիային կողմից Արեւմտեան Հայաստանում իրականացուած Ցեղասպանութեան բեմագիրը։

 «- Իր պատմական հայրենիքում ազատ եւ անկախ ապրելու համաժողովրդական կամքն է 1988 թուականին հէնց այս հրապարակից ուղղորդել մեր ժողովրդին ազատագրական պայքարի, որի արդիւնքում մենք ունենք միջազգային իրաւունքի նորմերին համապատասխան հռչակուած ինքնիշխան պետութիւն եւ նրա կենսունակութիւնն ապացուցող քաղաքական, տնտեսական ու սոցիալական (ընկերային) տեսանելի ձեռքբերումներ:

«-Այսօր, երբ վտանգուած է համայն հայութեան երազանք Արցախի Հանրապետութեան լինելիութիւնը, մենք, խոնարհուելով մեր ազատագրական պայքարի ճանապարհին իրենց կեանքը նուիրաբերած հայորդիների յիշատակի առջեւ, վերանորոգում ենք մեր ուխտը՝ մեր սուրբ նահատակների գործը շարունակելու եւ մեր արժանապատուութիւնը պահպանելու համար:

«-Շարունակուող պայքարի ընթացքում մենք, ինչպէս նախորդ տարիներին, այսօր էլ ունենք մայր հայրենիքի եւ համայն հայութեան համակողմանի աջակցութեան կարիքը: Անցած տարիներին Արցախը եղել է հայկական ինքնութեան եւ արժանապատուութեան խորհրդանիշ: Այսօր, երբ հայկական երկրորդ հանրապետութիւնը կանգնած է նոր մարտահրաւէրների առջեւ, Արցախը պէտք է դառնայ այն առանցքը, որի շուրջ պէտք է միաւորել համազգային ներուժը: Արցախի Հանրապետութեան ապագան համազգային նշանակութեան հարց է եւ պահանջում է համահայկական համախմբում ու համերաշխութիւն:

«-Արցախի Հանրապետութիւնը շարունակելու է ջանքեր գործադրել իր ժողովրդի անվտանգութիւնն ու պաշտպանունակութիւնը ամրապնդելու համար՝ համադրելով սեփական կարողութիւններն ու Ռուսաստանի Դաշնութեան Խաղաղապահ առաքելութեան հնարաւորութիւնները։

«-Արցախի Հանրապետութիւնը՝ որպէս միջազգային հիմնարար իրաւունքների գերակայութեամբ առաջնորդուող պետութիւն, շարունակելու է հաւատարիմ մնալ համամարդկային արժէքներին եւ լինել կառուցողական: Ծաւալապաշտական նկրտումներն ու տնտեսական շահերը չպիտի թելադրող լինեն ժամանակակից միջազգային յարաբերութիւններում: Արցախն աշխարհի քարտէզի վրայ այն կէտն է, որից, ինչպէս 1988 թուականին, կարող է սկիզբ առնել 21րդ դարի՝ բարոյական աշխարհակարգի ձեւաւորումը»:

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՄՈՒԼԻ ԱՐՁԱԳԱՆԳ

25 Դեկտեմբերին տեղի ունեցած համաժողովրդական հանրահաւաքը գրաւեց միջազգային շարք մը յառաջատար լրատուամիջոցներու ուշադրութիւնը:

Հանրահաւաքին մասին գրեց Agence France Presse (AFP) գործակալութեան թղթակիցը: Յօդուածը տարածեց France 24, Digital Journal, Channel News Asia եւ RFI լրատուամիջոցները:

Յօդուածին հեղինակը հակիրճ կերպով կը ներկայացնէ Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ տիրող իրավիճակը, ինչպէս նաեւ Արցախի ժողովուրդին՝ 2 շաբաթ շարունակուող արգելափակումը:

Վկայակոչելով Հայաստանի կառավարութեան յայտարարութիւնը՝ յօդուածագիրը կը նշէ, որ Լաչինի միջանցքի փակումէն ետք, Արցախի մէջ ծագած է ուտելիք, դեղորայքի եւ վառելանիւթի պակաս:

Թղթակիցը զրուցած է Ստեփանակերտի 70ամեայ բնակչուհի Դոնարա Գաբրիէլեանի հետ, որ շեշտած է, թէ Լաչինի միջանցքով Արցախը միայն Հայաստանին չի կապուիր. «Սա միակ ճանապարհն է, որ կապում է Արցախը մնացած աշխարհի հետ, ոչ միայն Հայաստանի, քանի որ մենք աշխարհի հետ կապւում ենք Հայաստանի միջոցով», նշած է ան:

Հանրահաւաքին անդրադարձաւ նաեւ «Թասս» լրատուական գործակալութիւնը, որ նոյնիսկ ներկայացուց Լաչինի միջանցքի արգելափակումը եւ երկու կողմերուն յայտարարութիւնները:

Աղբիւրը` Ասպարէզ