Պաքու անմարդկային վերաբերմունք ունի հայ ռազմագերիներուն հանդէպ. ՄԻՊ-էն յայտարարութիւն

Միջազգային իրաւունքով արգիլուած ու որեւէ հանգամանքներու մէջ արդարացում չունեցող այս յանցագործութեան տեսակը կը շարունակէ մարտահրաւէր մնալ մարդկութեան դէմ յանցագործութիւնները կանխարգելելուն եւ պատժելուն ուղղուած միջազգային իրաւակարգի ու պետութիւններու հաւաքական պայքարին համար: Այս մասին կ'ըսուի ՄԻՊ ուղերձին մէջ՝ ուղղուած  խոշտանգման զոհերու աջակցութեան միջազգային օրուան:

«Յունիսի 26-ին մարդկութիւնը նշում է խոշտանգման զոհերի աջակցութեան միջազգային օրը: Միջազգային իրաւունքով արգելուած ու որեւէ հանգամանքներում արդարացում չունեցող այս յանցագործութեան տեսակը շարունակում է մարտահրաւէր մնալ մարդկութեան դէմ յանցագործութիւնները կանխարգելելուն եւ պատժելուն ուղղուած միջազգային իրաւակարգի ու պետութիւնների հաւաքական պայքարի համար:

Անմարդկային այս յանցագործութեան զոհերին, վերապրածներին, ինչպէս նաեւ նրանց ընտանիքի անդամներին անհրաժեշտ աջակցութեան տրամադրումը պէտք է լինի այն պետութիւնների ուղղակի պարտաւորութիւնը, որոնք ստանձնել են խոշտանգման, անմարդկային ու արժանապատուութիւնն այլ կերպ նուաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի բացարձակ արգելք նախատեսող միջազգային պարտաւորութիւններ:

Չնայած բաւականին զարգացած միջազգային ու ազգային իրաւական կարգաւորումներին ու ինստիտուցիոնալ համակարգերի առկայութեանը` ժամանակակից հակամարտութիւններն ու պատերազմական գործողութիւններն էլ աւելի մեծ ու առայժմ չհասցէագրուած ռիսկեր են ստեղծում խոշտանգման ու վատ վերաբերմունքի յանցագործութիւնների համար, եւ ճշգրիտ Արցախեան 44-օրեայ պատերազմի օրինակով փաստագրուած են բազմաթիւ օրինակներ, երբ ատրպէյճանական զինուած ուժերի կողմից խոշտանգումների, արտադատական սպանութիւնների ու անմարդկային վերաբերմունքի այլ ձեւերի են արժանացել բազմաթիւ մեր հայրենակիցներ:

Ատրպէյճանական իշխանութեան ներկայացուցիչները խոշտանգումների ու անմարդկային վերաբերմունքի են ենթարկել ու ենթարկում նաեւ միջազգային պարտաւորութիւնների խախտմամբ Պաքւում պահուող հայ ռազմագերիներին ու քաղաքացիական անձանց:

Այս առումով միջազգային իրաւակարգի կողմից ուշացած գնահատականը կամ դրա իսպառ բացակայութիւնը կրում է այլ հակաամրտութիւնների շրջանակներում նման յանցանքները բնականացնելու լրջագոյն վտանգ: Ցաւօք, ուշացած հետեւութիւնները արժենում են մարդկային կեանքեր ու խեղուած ճակատագրեր:

Լինելով խոշտանգումների ու վատ վերաբերմունքի բոլոր ձեւերի կանխարգելման ազգային մեխանիզմ` Մարդու իրաւունքների պաշտպանը մշտապէս բարձրաձայնել եւ տարեկան ու արտահերթ զեկոյցներով ու յայտարարութիւններով փաստարկուած ներկայացրել է նաեւ ոլորտի ներպետական քաղաքականութեան ու կիրառման խնդիրները: 

Խոշտանգման ու վատ վերաբերմունքի բոլոր ձեւերի բացարձակ արգելքի պահանջը ներառում է ազատութիւնից զրկման վայրերում անձանց բոլոր կարիքները, ինչպէս օրինակ` քրէակատարողական հիմնարկներում պահման անբաւարար պայմանները, բժշկական օգնութեան եւ սպասարկման թերութիւնները, ազատազրկման վայրերում ու պատժի կրումից յետոյ վերականգնողական ու վերասոցիալականացման ծառայութիւնների զրոյական արդիւնաւէտութիւնը, ինչպէս նաեւ հոգեբուժական կազմակերպութիւններում անօրինական զսպման միջոցների կիրառումը:

Մարդու իրաւունքների պաշտպանը կրկին շեշտում է, որ պետութիւնը պէտք է յստակ քայլեր ձեռնարկի ինչպէս խոշտանգման դէպքերին արագ ու համարժէք արձագանքելու, արդիւնաւէտ քննութեան արդիւնքում մեղաւորներին պատասխանատուութեան ենթարկելու, այնպէս էլ երկրում խոշտանգումների արդիւնաւէտ կանխարգելման ուղղութեամբ` ներառեալ խոշտանգումներ վերապրածներին եւ նրանց ընտանիքներին անհատական հոգեբանական եւ ընկերային-վերականգնողական ծառայութիւնների տրամադրման միջոցով:

Այս առումով մեր երկրում շարունակում են անկատար մնալ խոշտանգման ու այլ անմարդկային վերաբերմունքի չենթարկուելու բացարձակ իրաւունքի խախտման հետեւանքով պատճառուած ոչ նիւթական վնասի հատուցման մեխանիզմները:

Այսօրը եւս մէկ առիթ է այս խնդիրները քննարկելու եւ հաստատութենական լուծումների հետեւից գնալու համար` համագործակցելով ոլորտում տարիներ ի վեր գործունէութիւն ծաւալած քաղաքացիական հասարակութեան կազմակերպութիւնների հետ»:

Աղբիւրը` Արեւելք