«Ոչ ոքի» երեխաների հայրը
Սիլվոնեյ Պրոց – Վատիկան
Ռենատոյ Կիերան իր հողին սերտ կապուած մարդ է, գիւղացու որդի, ծնուած 77 տարի առաջ՝ աղքատ, բայց համերաշխ, 8 երեխայ ունեցող ընտանիքում: Նա ծագումով Ռոռակկոյից է, որը մի փոքրիկ քաղաք է Պիեմոնում: «Ութ տարեկան հասակում», - ասում է նա, - «ուզում էի Ժան Բոսկոյի նման լինել»: Տասներկու տարեկանում նա ճեմարան է մտնում, որպէսզի քահանայ դառնայ: Նրա ցանկութիւնն ուրիշների համար ապրելն է: Իր ձեռնադրութիւնից ի վեր, զգում է, որ սիրտն «անհանգիստ» է եւ ուզում է «տեղից պոկուել ու գնալ» ողջ աշխարհով մէկ: «Ինձ բախտ վիճակուեց ապրել մինչ Եկեղեցական Ժողովը, Եկեղեցական Ժողովի ժամանակ եւ Եկեղեցական Ժողովից յետոյ: Ես ինձ փոքր-ինչ լարուած էի զգում իմ թեմում, երազում էի ավելի լայն հորիզոնների մասին»: Իտալական Պիեմոնում, Մոնդովիի եպիսկոպոսը նրան առաջարկում է որպէս միսիոնար՝ որպէս Fidei Donum քահանայ, մեկնել Պրազիլ՝ Նովայ Իգուասուի (Nova Iguaçu) թեմ, որը Ռիոյի մեծ եւ բռնութիւններով լի արուարձաններից մէկն է: 1978 թուականն էր: Այդ ժամանակից ի վեր, Հայր Ռենատոյի սիրտը բաբախում է հասարակութիւնից դուրս մղուածների աշխարհի եւ Պրազիլի համար:
Նա թողնում է փիլիսոփայութեան ամբիոնը, որպէսզի յայտնուի պրազիլական Բայշադայ Ֆլումինենսի (Baixada Fluminense) աշխարհագրական եւ իրական ծայրամասերում՝ «հետեւելով Յիսուսին, ով տանջւում է եւ ողբում իր օտարացումը արմատներից հեռացած, յուսալքուած եւ առանց սիրոյ ժողովրդի մէջ»: Այստեղ նա անմիջապէս զգում է, որ միաժամանակ գտել է ե՛ւ իր տեղը, ե՛ւ իր Եկեղեցին:
Շրջադարձը
«Ես յայտնուեցի չսիրված երեխաների, խոցելի անձանց, բռնութեան, թմրադեղերի եւ վաղաժամ մահուան դատապարտուած մարդկանց ողբերգութեան թատերաբեմում», - մեկնաբանում է Հայր Կիերան:
Իրադարձութիւններ, որոնք խորապէս ընդգծում են այս ամէնը. նա իր յարկի տակ է ընդունում մի պատանու՝ «ծովահէնին», ով վիրաւոր էր եւ հետապնդւում էր ոստիկանութեան կողմից եւ, ում սպանում են նրա տան մօտ: «Ես Պրազիլ չեմ եկել, որպէսզի դառնամ գերեզմանափոր քահանայ, այլ, որպէսզի կեանքեր փրկեմ», - ասում է նա անզօրութեան զգացումով:
Որոշ ժամանակ անց, մէկ ուրիշ տղայ է գալիս Հայր Կիերայի մօտ եւ նրան դէմ յանդիման կանգնեցնում դաժան իրականութեան հետ. «Այդ նոյն ամսում նրա ժողովրդապետութեան մէջ արդէն իսկ սպանել էին 36 երիտասարդի», - եւ նա պատմում է, որ «marcados para morrer», այսինքն՝ «նախասահմանուած է մեռնել» ցանկում յաջորդն ինքն է: «Դուք թոյլ կտաք, որ բոլորիս սպանե՞ն: Ոչ ոք ոչինչ չի անելո՞ւ», - հարցնում է տղան: Գիշերը, Հայր Կիերայի աչքերի առջեւ այդ տղայի դէմքն էր, որը միախառնւում էր Յիսուսի դէմքի հետ, ով կարծես ասում էր. «Այդ ինձ արեցիք»: Քահանան տեսնում է Յիսուսին այս երեխաների մէջ, ովքեր չեն ցանկանում մահանալ: Եւ, որպէսզի լինէր Աստծոյ ներկայութիւնը Երկրի վրայ, հայր ու մայր, եւ ընտանիք նրանց համար, ովքեր սիրուած չեն որեւէ մէկի կողմից. սկսւում է մի նոր արկած՝ դժուարին, բայց՝ գերող:
Լքեալ երեխաները
Այս երիտասարդներն այն երեխաներն են, ում լքել են իրենց ընտանիքները, դպրոցը, հասարակութիւնը, կառավարութիւնը եւ նոյնիսկ՝ Եկեղեցին: Նրանք երեխաներն են անտարբերութեան, ինչը պտուղն է «հասարակական վիժման»: Նրանք դեգերում են փողոցներում՝ աչքերը յառած դէպի անէութիւն, ասես կենդանի մեռելներ, մերժուած բոլորի կողմից, օտարականներ իրենց իսկ երկրում, արմատախիլ եղած, մոլորուած, առանց սկզբնաղբիւրի, առանց կողմնորոշման, առանց երազանքների եւ ապագայի: Նրանց համար ճանապարհը միեւնոյն ժամանակ ե՛ւ ամէն ինչ է, ե՛ւ ոչինչ: Նրանք ձեռքբերումն են մեկուսացման անգութ հասարակութեան, առանց սիրոյ, որը նրանց զրկում է իրենց հիմնարար իրաւունքներից, դատապարտում եւ սպանում, որպէսզի լռեցնի մեղադրող ձայները: Նրանցից խլել են ամէն ինչ, նոյնիսկ երեխայ եւ պատանի լինելու, մահճակալ ունենալու, ուտելու, խաղալու, երազելու, հեռանկարներ եւ ապագայ ունենալու իրաւունքը: Նրանք հայելին են այն հասարակութեան, որտեղ խորապէս անառողջ մարդկային փոխյարաբերութիւններ են տիրում: Նրանք ճիչ են՝ տագնապի ճիչ: Նրանք այն լուսանկարն են, որը բացայայտում է հասարակութեան մութ կողմը: Սակայն, այսօր այս երիտասարդներն այլեւս փողոցում չեն ապրում, ինչպէս նախկինում: Թմրադեղերի առեւտրով զբաղվողներն ապահովութիւն, պատկանելիութիւն եւ տեսանելիութիւն են փնտրում: Նրանք իրենց կեանքն են զոհում, սպանում են եւ սպանւում, քանի որ այս օրէնքն է տիրում յանցագործ միջավայրում:
Այս տխուր «լուսանկարից» է սկսւում «համայնքային ծնունդ» ծրագրի ուղին, որի նպատակն է նրանց տալ ընտանիք, սէր, դպրոց, մասնագիտութիւն, ապագայ եւ վերադարձնել նրանց արժանապատուութիւնը: Այսպիսով, ծնուեց «Casa do menor»-ը:
Ոչ մի ափսոսանք
Հայր Ռենատոյ Կիերան ամենեւին չի զղջում, որ թողել է փիլիսոփայութեան ամբիոնը, ընդհակառակը՝ իր ընտրած ճանապարհին նա մէկ այլ ամբիոն է ստեղծում եւ մէկ այլ փիլիսոփայութիւն ուսանում: Նա ինքն իրեն համարում է փողոցների քահանայ՝ «cracoland»-ի (խծ. բեկեալների եւ թմրադեղերի քաղաք) քահանայ: Սրանք են նրա նոր տաճարները եւ հէնց այստեղ է, որ նա հանդիպում է Աստծուն, ընդունում Քրիստոսի կենդանի մարմինը, կաթոգին սիրով խոնարհւում «արիւնահոսող զոհերի» առջեւ, ովքեր սգում են իրենց լքուած լինելը եւ փնտրում սիրոյ, հեռանկարների եւ ապագայի ներկայութիւն, երբեմն՝ գոհանում նաեւ պարզ գրկախառնութեամբ կամ քաղցրաւենիով: Փողոցում եւ «cracoland»-ում ամէն օր բացայայտւում են մասնատուած հասարակութեան եւ քաղաքակրթութեան անկման արդիւնքը եւ հետեւանքները:
«Casa do menor»-ը համայնքային մայրիկ
«Casa do menor»-ն այսօր իր ներկայութիւնն է ապահովում Պրազիլի 4 նահանգներում: Սա կարծես «համայնքային մայրիկ» լինի, ով չի լքում փողոցների երեխաներին, այլ՝ օգնում նրանց ոտքի կանգնել, որպէս Աստուծոյ սիրելի զաւակներ: 33 տարիների ընթացքում կենտրոնն ընդունել է աւելի քան 100 000 երեխայի, որոնցից 70 000-ն այժմ ունի կայուն աշխատանք եւ ապագայ: Հայր Ռենատոն յաճախ ասում է, որ կզոհէր անգամ իր կեանքը «յանուն մէկ երեխայի կամ դեռահասի փրկութեան»: «Casa do menor»-ն արդէն իսկ ծնունդ է տվել իրենց կոչմանը հետեւող մարդկանց ընտանիքի, որը կոչւում է «Familia Vida»: Սա ընտանիք է նրանց համար, ում կարիքը ոչ ոք չունի: «Familia Vida»-ի բազմաթիւ անդամներ նոյնպէս տառապանքներ են կրել լքուած լինելու պատճառով, իսկ այժմ՝ դարձել հայրիկներ եւ մայրիկներ ուրիշ լքուած երեխաների համար: Այս նոր համայնքը ապագայի գրաւական է երեխաների համար, այն վերակենդանացնում է աւետարանական ոգին, «սակայն չի կարող սահմանափակուել սովորական ՈԿԿ-ի գործունէութեամբ», - ասում է Հայր Ռենատոն՝ յղում կատարելով Եկեղեցու դերի եւ առաքելութեան վերաբերեալ Նորին Սրբութիւն Ֆրանցիսկոս Սրբազան Քահանայապետի բազմաթիւ ելոյթներին:
Սիրոյ վկայութիւն
Այս բոլոր երիտասարդների հոգու ճիչի ետեւում թաքնուած է երեխաների նման սիրուած լինելու մեծ ցանկութիւնը: Նրանք, ովքեր իրենց երեխայ չեն զգում՝ չեն սիրում միմեանց եւ պատրաստ են կործանելու ամէն ինչ, նոյնիսկ՝ սեփական անձը: Հետեւաբար, նրանք չեն կարող ծնողներ դառնալ կամ կառուցել թուացեալ ապագայ: «Casa do menor»-ը փորձում է ականջալուր լինել նրանց աղաղակին, ովքեր իրենց մերժուած են զգում բոլորի կողմից՝ նրանց տալով տուն, ընտանիք, մասնագիտութիւն, ինչպէս նաեւ հասարակութեան եւ աշխատաշուկայի մէջ ներգրաւուելու հնարաւորութիւն: Աստուած սէր է, յարատեւ ներկայութիւն, որը երբեք չի լքում եւ այս ընտանեկան տներում Նրա հետ հանդիպման մէջ շատ երիտասարդներ կարող են խորապէս վերականգնուել:
Հայր Կիերան մտաբերում է մի երիտասարդի, ով գլխի վիրաւորում էր ստացել. հայրը փորձել էր սպանել որդուն՝ նրան փակելով փողոցի կոյուղու դիտահորերից մէկում: Երիտասարդին ապաստան է տալիս «Casa do menor»-ի կենտրոններից մէկը: Մայրերի տօնի առթիւ նա ցանկութիւն է յայտնում այցելել իր մօրը: «Կարո՞ղ եմ գնալ», - հարցնում է նա Հայր Ռենատոյին: «Ես նրա համար վերնաշապիկ գնեցի, ուզում էի, որ լաւ տեսք ունենայ»: Վերադարձին Հայր Ռենատոն նկատում է նրա խորը թախիծը. «Ես այլեւս ոչ ոք չունեմ», - խոստովանում է տղան, ապա՝ քահանային վերադարձնելով վերնաշապիկը, աւելացնում. «Դո՛ւ ես իմ մայրը»:
Երբ Հայր Կիերային խնդրում են պատմել երիտասարդների մասին, ում յաջողուեց դառնալ «Casa do menor»-ի սիրելի զաւակներ, ապա, դառնալով էներգիայի անսպառ աղբիւր, Հայր Ռենատոն ժամեր շարունակ պատմում է իր բազմաթիւ հանդիպումների մասին, որոնցից մէկը մի երիտասարդի պատմութիւն է, ով Ռիոյի թաղամասերում իրականացուող թմրադեղերի առեւտրի զոհ էր: Վեց տարի շարունակ Հայր Ռենատոն այցելում է «cracoland», որտեղ ապրում էր այդ երիտասարդը: Այնուհետեւ, օրերից մի օր, տղան գալիս է «Casa do menor». «Հա՛յր, ես այստեղ եմ: Ուզում եմ օգնել քեզ եւ նոր կեանք սկսել», - ասում է նա: Այսօր այդ տղան «Familia Vida»-ի անդամ է, «moradores de rua»-ի՝ թմրադեղերի զոհ դարձած անօթեւանների համայնքի պատասխանատու:
Թարգմանեց՝ Հրանուշ Սարգսեանը
Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ