Վատիկանի Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը «բարոյապէս ընդունելի» է համարում Քովիտ-ի դէմ պատուաստումները:

Վատիկան Նիուզ

«Բարոյապէս ընդունելի է համարւում Քովիտ-19-ի դէմ պատուաստուել այնպիսի պատուաստանիւթերով, որոնց գիտական մշակման եւ արտադրութեան համար օգտագործուել են յղիութեան արհեստական վիժման միջոցով հեռացուած պտուղների բջիջների հիւսուածքները»:

Նկատի առնելով քորոնաժահրի համաճարակով պայմանաւորուած իրավիճակը՝ «բոլոր պատուաստանիւթերը, որոնք ախտաբանական տեսակէտից անվտանգ եւ արդիւնաւէտ են համարւում՝ կարող են օգտագործուել առողջ դատողութեամբ եւ այն վստահութեամբ, որ արհեստական վիժման արդիւնքում պտուղի բջիջներից ստացուած պատուաստանիւթերի կիրառումը չի նշանակում պաշտօնապէս համագործակցութիւն ունենալ յղիութեան արհեստական ընդհատման հանգամանքին»:

Վատիկանի Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը (ՀԴԺ) այս տեսակէտն է ներկայացրել Կառավարիչ Կարդինալ Լուիս Լատարիայի եւ Քարտուղար Արքեպիսկոպոս Ճաքոմօ Մորանտիի կողմից ստորագրուած փաստաթուղթի մէջ, որը Նորին Սրբութիւն Ֆրանցիսկոսի կողմից վաւերացուել է դեկտեմբեր 17-ին եւ հրապարակուել երկուշաբթի օրը:

Փարատելով կասկածները

Քանի որ բազմաթիւ երկրներ պատրաստւում են պատուաստումներ իրականացնել՝ ՀԴԺ-ի կողմից հրապարակուած այս փաստաթուղթը հեղինակաւոր միջամտութիւն է, որը պարզաբանում եւ փարատում է այն կասկածներն ու հարցերը, որոնք առաջացել են այս խնդրի շուրջ ծաւալուող երբեմն հակասական կարծիքներից:

«Քովիտ-19-ի դէմ որեւէ պատուաստանիւթ օգտագործելու բարոյապէս ընդունելի լինելու վերաբերեալ գրառումը» յղում է կատարում նոյն նիւթի շուրջ այս փաստաթուղթին նախորդող երեք յայտարարութիւններին, որոնցից առաջինը հրապարակուել է 2005 թուականին՝ «Ի նպաստ կեանքի Քահանայապետական կաճառի» կողմից, երկրորդը՝ Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովի Dignitas Personae ուղեցոյցն է, որ լոյս ընծայուեց 2008 թուականին, ինչպէս նաեւ՝ «Ի նպաստ կեանքի Քահանայապետական կաճառի» կողմից 2017 թուականին հրապարակուած եւս մէկ փաստաթուղթ:

Բարոյական հայեցակէտերը

Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը նշում է, որ չի պատրաստւում քննել Քովիտ-19-ի դէմ արտադրուած պատուաստանիւթերի «անվտանգութիւնը եւ արդիւնաւէտութիւնը», որը կենսաբանական եւ ախտաբանական գիտութիւնների մարզում աշխատող բժիշկների եւ դեղաբանական գործակալութիւնների պատասխանատուութիւնն է: Ընդհակառակն, ՀԴԺ-ն ուշադրութիւնը կեդրոնացնում է 1960-ական թուականներին յղիութեան արհեստական ընդհատման միջոցով հեռացուած երկու պտուղների բջիջների հիւսուածքներից պատրաստուած պատուաստանիւթերը ստանալու բարոյական հայեցակէտերի վրայ:

Պենետիկտոս ԺԶ Քահանայապետի կողմից վաւերացուած Dignitas Personae ուղեցոյցի մէջ նշւում է, որ «գոյութիւն ունեն պատասխանատուութեան տարբեր աստիճաններ, քանի որ կազմակերպութիւններում, որտեղ օգտագործւում են ապօրինի ծագում ունեցող բջիջների հիւսուածքներ՝ մարդկանց պատասխանատուութիւնը, ովքեր որոշում են կայացնում օգտագործել այդ հիւսուածքները նոյնը չէ, ինչ նրանց պատասխանատուութիւնը, ովքեր ձայնի իրաւունք չ’ունեն այսպիսի որոշման մէջ»:

«Հեռակայ համագործակցութիւն» 

ՀԴԺ-ն պարզաբանում է, թէ այս պատուաստանիւթերը բարոյապէս թոյլատրելի համարելու պատճառը յղիութեան արհեստական վիժման չարիքի մէջ ունեցած «համագործակցութեան տեսակն» է, իսկ պատուաստանիւթը ընդունողների մասնակցութիւնը այս գործում «հեռակայ» է: Հետեւաբար՝ «այսպիսի պասսիւ նիւթական համագործակցութիւնից խուսափելու բարոյական պարտքին հետեւելը պարտադիր չէ, քանի դեռ գոյութիւն ունի ծանր ախտաբանական յարուցիչի տարածման վտանգը, իսկ Քովիտ-19 համաճարակը չափազանց մեծ վտանգ է ներկայացնում», - ասւում է ՀԴԺ-ի հրապարակած փաստաթուղթի մէջ:

«Այս իրավիճակում, թոյլատրելի է կիրառել բոլոր տեսակի պատուաստանիւթերը, որոնք ախտաբանական տեսակէտից անվտանգ եւ արդիւնաւէտ են համարւում՝ առողջ դատողութեամբ եւ այն վստահութեամբ, որ արհեստական վիժման արդիւնքում պտուղի բջիջներից ստացուած պատուաստանիւթերի կիրառումը չի նշանակում օրինական համագործակցութիւն յղիութեան արհեստական ընդհատման հանգամանքին»:

Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը փաստաթուղթի մէջ մեկնաբանում է. «Ելնելով ստեղծուած իրավիճակից եւ հանգամանքներից՝ այսպիսի պատուաստանիւթերի բարոյապէս թոյլատրելի կիրառումը չի նշանակում, որ օրինականացւում է յղիութեան արհեստական ընդհատումը, աւելին՝ ենթադրում է, որ նրանք, ովքեր օգտագործում են այս պատուաստանիւթերը՝ մերժում են վիժումը»:

ՀԴԺ-ի գրառումը կոչ է դեղագործական ընկերութիւններին եւ պետական առողջապահական գործակալութիւններին՝ «արտադրել, արտօնել, տարածել եւ առաջարկել բարոյապէս ընդունելի պատուաստանիւթեր, որոնք բարոյական խնդիրներ չեն ստեղծի»:

Կամաւոր պատուաստում

Միեւնոյն ժամանակ, Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը նկատում է. «Պատուաստումը բարոյական պարտաւորութիւն չէ, ուստի, պէտք է կատարուի կամաւոր սկզբունքով»:

Բարոյական տեսանկիւնից պատուաստման անհրաժեշտութիւնը ոչ միայն սեփական անձի առողջութիւնը պաշտպանելն է, այլեւ՝ համընդհանուր բարիքին հետամուտ լինելը: Քանի որ հնարաւոր չէ որեւէ այլ միջոցով կանգնեցնել կամ կանխարգելել համաճարակը, ապա, համայն մարդկութեան բարօրութիւնը պահանջում է պատուաստում իրականացնել՝ պաշտպանելու յատկապէս ամենաթոյլերին եւ բոլոր նրանց, ում կեանքը վտանգուած է:

Նրանք, ովքեր նկատի առնելով խնդրի բարոյական կողմը մերժում են վիժման ճանապարհով պտուղի բջիջների հիւսուածքներից ստացուած պատուաստանիւթը օգտագործել՝ պէտք է զգուշանան, հետեւեն կանխարգելիչ միջոցառումներին, պատշաճ վարքագիծ դրսեւորեն եւ հնարաւորինս խուսափեն վարակի յարուցիչը փոխանցելուց»:

Պատուաստանիւթ աղքատ երկրների համար

Ի վերջոյ, եզրափակելով փաստաթուղթը, Հաւատոյ Դաւանանքի Ժողովը ընդգծում է, որ դեղագործական արտադրութեան, կառավարութիւնների եւ միջազգային կազմակերպութիւնների օրուայ հրամայականն է ապահովել արդիւնաւէտ եւ բարոյական տեսակէտից ընդունելի պատուաստանիւթեր, որոնք հասանելի եւ մատչելի կը լինեն ամենաաղքատ երկրներին: Հակառակ դէպքում, սա խտրականութեան եւ անարդարութեան եւս մէկ դրսեւորում կը լինի, որը աղքատ երկրներին կը դատապարտի առողջապահական, տնտեսական եւ սոցիալական կարիքի մէջ ապրելու:

Թարգմանեց՝ Հրանուշ Սարգսեանը