Խոր Վիրապ Խոր Վիրապ 

Հայ եկեղեցւոյ ծէսը և ծիսակարգը. Հ. Մովսէս Վրդ. Տօնանեանի շաբաթական հաղորդաշարը (ԻԱ)։

Տէրունի տօներուն և Սրբոց յիշատակութեան անդրադառնալէ ետք, այսօրուան հաղորդաշարի նիւթը պիտի ըլլայ՝ Եկեղեցական տարուայ Պահոց կամ Ապաշխարութեան Օրերը:

Իա. Հաղորդաշար

Ունկնդրէ լուրը

Տէրունի տօներուն և Սրբոց յիշատակութեան անդրադառնալէ ետք, այսօրուան հաղորդաշարի նիւթը պիտի ըլլայ՝ Եկեղեցական տարուայ Պահոց կամ Ապաշխարութեան Օրերը:

Հայ ծէսին մէջ յատկանշական է նաեւ պահքի օրերու մեծ թիւը և յաճախակի յիշատակութիւնը ննջեցեալներու: Ըստ Եկեղեցւոյ կանոնին՝ տարուայ օրերու գրեթէ կէսը պահոց օրեր են: Պահքի օրերը թիւով գերակշիռ են Տէրունի և Սրբոց օրերէն:

Մեր Եկեղեցւոյ Հայրերը այնպէս դատած են որ մարդուն համար ապաշխարութեան օրեր ալ  հարկաւոր են: Պահոց օրերու նպատակն է ապաշխարութեամբ հաւատացեալը իր հոգին ու միտքը մաքրելով կարենայ մօտենալ Աստուծոյ: Եկեղեցին մեծ կարեւորութիւն ընծայած է Քառասնօրեայ Պահքին, որ Բուն Բարեկենդանին կը սկսի և մինչեւ Զատիկ կ'երկարի և կը կոչուի  «Աղուհացից»: Պահքերը երեք տեսակ են՝ օրապահք, շաբաթապահք և յատուկ պահքեր: Օրապահք են շաբաթուայ երկու օրերը՝ չորեքշաբթի և ուրբաթ: Իսկ երկուշաբթիէն մինչեւ ուրբաթ, շաբաթապահք կը կոչուի: Յատուկ պահք է յիսնօրեայ պահքը: Տարուայ մէջ երեք յիսնեակներ կան, որոնք կը նախորդեն մեծ տօներուն՝ Ծնունդին, Զատկին և Վարդավառին: Հայ Եկեղեցին կանոնաւորապէս կը սահմանէ պահոց երկու օրեր, Չորեքշաբթի եւ Ուրբաթ. Առաջինը՝ ի յիշատակ Մարդեղութեան. երկրորդը՝ ի յիշատակ Քրիստոսի չարչարանաց:

Հայ Եկեղեցին պահոց օրերուն համար երեք տեսակ ծոմապահութիւն սահմանած է.

ա. Խիստ պահք. երբ կ'արգիլուի ճաշակել միս, իւղ, ձուկ, հաւկթեղէն, կաթնեղէն: 

բ. Նաւակատիք. (մեղմացած պահք), որ միայն մսեղէնը կ'արգիլէ:

գ. Ծոմ. կ'արգիլէ ամէն կերակուր եւ հեղուկ, կէս գիշերէն մինչեւ  կէսօրուայ ժամը երեք:

Ինչպէս վերեւ յիշեցինք՝ Հայ Եկեղեցին իր ծիսարանին մէջ լայն տեղ տուած է ննջեցեալներուն յիշատակութեան և անոնց համար աղօթքի պարտականութեան, որովհետեւ անդենական աշխարհի մէջ անցնողները կը մնան եկեղեցւոյ անդամներ: Հայ Եկեղեցին տարեկան ծիսական կարգ մը աւագ տօները ինչպէս Յայտնութիւնը, Զատիկը, Պայծառակերպութիւնը, Վերափոխումն ու Խաչվերացը կը կոչէ տաղաւար և անոնց յաջորդ օրը հաստատած է իբրեւ օր յիշատակութեան և աղօթքի ննջեցեալներուն համար:

Վկայութիւններ կան որ Եկեղեցին հնագոյն շրջաններուն իր յարգանքի տուրքը մատուցած է ննջեցեալներու յիշատակին, հաստատելով անոնց համար աղօթքի հանգրուաններ ինչպէս՝ մահուան ութօրէքին, քառասունքին, տարելիցին և Մեռելոց օրերուն: Ասկէ զատ սուրբ պատարագին և ժամերգութեան աղօթքներուն մէջ յաճախակի է յիշատակութիւնը ննջեցեալներուն:

Շնորհակալութիւն յօդուածը ընթերցելուն համար։ Եթէ կը փափաքիս թարմ լուրեր ստանալ կը հրաւիրենք բաժանորդագրուիլ մեր լրաթերթին` սեղմելով այստեղ

02/10/2020, 07:32