የይቅርታ ትርጓሜ

ይቅርታ የሚለው ቃል ሣህል ከሚለው ከግዕዙ ስርወ ቃል የተገኘ ሲሆን ይቅር በለን ወይም ምኅረት ስጠን ማለት ነው፡፡ የእንግሊዘኛው አቻ ቃል “ፓርደን/Pardon/” ሲሆን ፔርዱኔሬ/perdonare/ ከሚለው ላቲን የመጣ ሲሆን የቀጥታ ትርጓሜውም በነጻ መሳናበት ወይም በወንጀል ጥፋተኛ የሆነ ሰው ቅጣቱን መተው ወይም ተግባራዊ አለማድረግ ብሎም ምኅረት ማድረግን ይጨምራል፡፡

በተመሳሳይ ይቅርታ ሚለውን ቃል ታዋቂው Black’s law dictionary 9ኛ ዕትም ላይ“Pardon is the act or an instance of nullifying punishment or other legal consequence of a crime.” በማለት ትርጉም ለመስጠት ይሞክራል፡፡ ይህም ማለት ይቅርታ ቅጣትና ሌሎች የወንጀል ቱርፋቶችን እንደሚያስቀር ልብ ማለት ያስፈልጋል፡፡

 “ይቅርታ ማለት የቅጣት ፍርድ በሙሉ ወይም በከፊል ቀሪ እንዲሆን ወይም የቅጣት ፍርዱ አፈጻጸምና ዓይነት ቀለል ተደርጎ እንዲፈጸም ማድረግ ነው፡፡”

 ይቅርታ አንድም የቅጣት ፍርድን ሙሉ በሙሉ ወይም በከፊል ቀሪ የማድረግ ኃይል ሲኖረው በሌላ በኩል ይቅርታ የቅጣት ፍርድን ቀነስ አድርጎ ወይም ዝቅ አድርጎ መፈጸምን ይጨምራል፡፡

ይቅርታ በእለት ተእለት እንቅስቃሴችን ውስጥ ምን ያህል ዋጋ እንዳለው እና ለማኅበራዊ ህይወታችንም ጥሩ መሆን እንዲሁም መልካም መስተጋብር ጉልህ ሚና እንደአለው የአደባባይ ምስጢር ነው፡፡

የዚህ ጽሑፍ ዓላማ በማኅበራዊ ህይወት ውስጥ የሚከሰቱ በይቅርታ የሚታለፉ መስተጋብሮችን መዳሰስ ባይሆንም ይቅርታ ምን ያህል ዋጋ ያለው ነገር መሁኑን ጠቆም ለማድረግ ነው፡፡

ይቅርታ በአለማችን ጥቅም ላይ ዋለ የሚባልበት ጊዜ ረዘም ያለ ሲሆን በጥንታዊ ሮማዊያን ሥልጣኔ በተለይ ደግሞ በጁሊየስ ቄሳር የሥልጣን ዘመን በሰፊው ምኅረት በሚል ስያሜ ይሠራበት ነበር ይህም ይቅርታ በሮሜ ግዛት ወንጀል ለፈጸመ ሰው የሚደረግለት ምኅረት/Clemency/ ወይም ርህራሄ ነበር፡፡ ይቅርታ /Pardon/ በዘመናዊ መንግሥት በታሪክ ተመዝግቦ የሚገኘው ግን በአንግሎ ሳክሶን ዘመን በ14ኛው መቶ ክፍለ ዘመን እንደሆነ የዘርፉ ምሁራን ይናገራሉ፡፡

ይቅር ማለት ሲባል ምን ማለት ነው?

መጽሐፍ ቅዱስ ምን ይላል?

ይቅር ማለት ሲባል ለበደለን ሰው ይቅርታ ማድረግ ማለት ነው። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ “ይቅር ማለት” ተብሎ የተተረጎመው የግሪክኛ ቃል ቀጥተኛ ትርጉም “መተው” የሚል ነው፤ ይህ አገላለጽ አንድ ሰው ያለበትን ዕዳ ሳያስከፍሉ መተውን ያመለክታል። ኢየሱስ “ዕዳ ያለባቸውን ሁሉ ይቅር ስለምንል ኃጢአታችንን ይቅር በለን” ብለው እንዲጸልዩ ተከታዮቹን ሲያስተምር ይህን ንጽጽር ተጠቅሟል። (ሉቃስ 11፡4) የግርጌ ማስታወሻ) በተጨማሪም ምሕረት ስላላደረገው ባሪያ በተናገረው ምሳሌ ላይ ይቅር ማለትን ዕዳ ከመሰረዝ ጋር አመሳስሎታል።—(ማቴዎስ 18፡23-35)

አንድን ሰው ይቅር አልን የሚባለው ማንኛውንም ቅሬታ ካስወገድንና ለደረሰብን ጉዳት ወይም ኪሳራ ካሳ ካልጠየቅን ነው። መጽሐፍ ቅዱስ ከልብ ይቅር ማለት የምንችለው ከራስ ወዳድነት ነፃ የሆነ ፍቅር ካለን እንደሆነ ይናገራል፤ ምክንያቱም “ፍቅር የበደል መዝገብ የለውም።”—(1ቆሮንጦስ 13፡4-5)

ይቅር ማለት የማያመለክታቸው ነገሮች

·         የደረሰብንን በደል ችላ ማለት። መጥፎ ድርጊቶች ምንም ጉዳት እንደማያስከትሉ ወይም ተቀባይነት እንዳላቸው የሚናገሩ ሰዎችን መጽሐፍ ቅዱስ ያወግዛል።—ኢሳያስ 5፡20

·         ምንም በደል እንዳልደረሰብን መቁጠር። አምላክ፣ ንጉሥ ዳዊት የፈጸማቸውን ከባድ ኃጢአቶች ይቅር ቢልም ድርጊቱ ካስከተለበት መዘዝ እንዲያመልጥ አላደረገውም። እንዲያውም ዳዊት የፈጸማቸውን ኃጢአቶች ዛሬም ድረስ የምናስታውሳቸው አምላክ ተመዝግበው እንዲቆዩ ስላደረገ ነው።—2ሳሙኤል 13

·         ሌሎች መጠቀሚያ ሲያደርጉን ዝም ብሎ መመልከት። ለምሳሌ ለአንድ ሰው ገንዘብ አበድረሃል እንበል። ሆኖም ግለሰቡ ገንዘቡን ስላባከነው መልሶ ሊከፍልህ አልቻለም። ባደረገው ነገር በጣም አዝኖ ይቅርታ ጠየቀህ። በዚህ ጊዜ ቂም ባለመያዝ፣ ጉዳዩን ደጋግሞ ባለማንሳት ምናልባትም ዕዳውን ሙሉ በሙሉ በመሰረዝ ይቅር ልትለው ትችላለህ። በሌላ በኩል ግን ዳግመኛ ለእሱ ገንዘብ ላለማበደር ልትወስን ትችላለህ።—መዙምር 37፡21፣ ምሳሌ 14፡15፣ 22፡3፣ ገላቲያ 6፡7

·         ያለ በቂ ምክንያት ይቅር ማለት። አምላክ፣ ሆን ብለው ኃጢአት የሚሠሩ ሰዎችን እንዲሁም ስህተታቸውን ለማመን፣ አካሄዳቸውን ለመቀየርና የበደሏቸውን ሰዎች ይቅርታ ለመጠየቅ ፈቃደኛ ያልሆኑ ሰዎችን ይቅር አይልም። (ምሳሌ 28፡13፣ የሐዋርያት ሥራ 26፡20፣ ዕብራዊያን 10፡26) እንዲህ ያሉ ንስሐ የማይገቡ ሰዎች የአምላክ ጠላት ይሆናሉ፤ አምላክ ደግሞ እሱ ይቅር ያላላቸውን ሰዎች ይቅር እንድንል አይጠብቅብንም።—መዝሙር 22

አንድ ሰው ከባድ በደል ፈጽሞብህ ይቅርታ ለመጠየቅ ወይም ጥፋቱን ለማመን ፈቃደኛ ባይሆንስ? መጽሐፍ ቅዱስ “ከቁጣ ተቆጠብ፤ ንዴትንም ተው” የሚል ምክር ይሰጣል። (መዝሙር 37፡8) ይቅርታ ባታደርግም እንኳ በንዴት እንዳትዋጥ ጥንቃቄ አድርግ። አምላክ ግለሰቡን ተጠያቂ እንደሚያደርገው እርግጠኛ ሁን። (ዕብራዊያን 30-31) በተጨማሪም አምላክ፣ በአሁኑ ጊዜ ሸክም የሆነብንን የስሜት ቁስል እንድንረሳው የሚያደርግበት ጊዜ እንደሚመጣ ማስታወስህ ሊያጽናናህ ይችላል።—ኢሳያስ 65፡17፣ ራዕይ 21፡4

·         ለጥቃቅን ነገሮች “ይቅር” ማለት። አንዳንድ ጊዜ፣ እንደበደለን የተሰማንን ሰው ይቅር ስለ ማለት ከማሰብ ይልቅ መጀመሪያውኑም የሚያስከፋን በቂ ምክንያት እንዳልነበረን አምነን መቀበል ይኖርብናል። መጽሐፍ ቅዱስ “ቁጣ የሞኝ ሰው መለያ ስለሆነ ለቁጣ አትቸኩል” ይላል።—መክብብ 7፡9 

ይቅርታን መጠየቅ ብዙውን ጊዜ ስህተት መፈጸሙን በመገንዘብ ከትህትና ጋር ይዛመዳል እንዲሁም ብዙውን ጊዜ ግለሰቡ በሆነ መንገድ ለዚያ ስህተት የመስተካከል ወይም የማካካስ ፍላጎት እንዳለው ያሳያል። ይቅርታን ለመጠየቅ የሚያገለግሉ አንዳንድ ቀላል አገላለጾች ‹ይቅርታ› ፣ ‹ይቅርታ› ፣ ‹ይቅር በለኝ› ፣ ‹ይቅርታ› ፣ ‹ይቅርታ› ወይም በቀላል ‹እኔ አዝናለሁ' ማለትን ያካትታል ፡፡ ይቅርታ ከዉስጥ የበሰበሰዉን ፣የሚገማዉን ፣ከሰዉ ልብ ነቀርሳ ሆኖ የምያስቸግረዉን ነገር ይነቅላል፡፡ ማት፡18፡21-25   ይቅርታን በማድረግ እና ይቅርታ ማድረግን በመውደድ ላይ ነው። ይቅርታ ማድረግ ይቅርታ የተደረገለት ሰው ባህሪይ ሊሆን እንደሚገባ ያመለክታል።

ይቅርታን  ለመጠየቅ ጥሩ ልምምድ ማድረግ የሚቻልበት መንገዶች ፡-

ግንኙነቶች ከውጥረት ጋር የተያያዙ ድንቅ ፓምፖች ሊሆኑ ይችላሉ, ነገርግን የግንኙነት ግጭቶች ከፍተኛ የስሜት ሕመም እና ጭንቀት ሊያስከትሉ ይችላሉ።  እንዴት ይቅርታ መጠየቅ እንደሚቻል እና መቼ - በጓደኝነት ላይ ሊከሰት ይችላል, ነገር ግን በቅንነት ይቅርታ መጠየቅን ካላወቁ, ነገሮች የበለጠ መጥፎ ሊያደርጉ ይችላሉ! የምትናገረው ነገር ካወቁ በቅንነት ይቅርታ መጠየቅ ቀላል ነው. ከልብ እና በደንብ ይቅርታ እንዴት መጠየቅ እንዳለብዎት ለማገዝ አንዳንድ ቀላል እርምጃዎች እነሆ

1.     ይቅርታ ለመጠየቅ መቼ እንደሆነ ማወቅ

ይቅርታ መጠየቅ መቼ እንደሚያውቁ ማወቅ ይቅርታ እንዴት እንደሚደረግ ማወቅን ያህል አስፈላጊ ነው. በአጠቃላይ, አንድ ያደረጉትን ነገር ሆንብ ወይም በአጋጣሚ - ሆንብሎ ወይም በአጋጣሚ ምክንያት ከተጠራጠሩ አጣራ ይቅርታ መጠየቅ እና ማጽዳት ጥሩ ሀሳብ ነው. በእሱ ላይ ያደረጋችሁት ነገር ቢሰነዘርባችሁ ይቅርታ የምትሰጡት በቅደም ተከተል ነው. እርግጠኛ ካልሆኑ, ይቅርታ ከጠየቁ በኋላ "የራስዎ" ስህተቶች እንዲሰጡ እድል ይሰጡዎታል, ነገር ግን ትክክል ነው ብለው ያሰቡትን እንደገና ያዘጋጃሉ. ሌላኛው ሰው ምክንያታዊነት የጎደለው ሆኖ ከተሰማዎት ውይይቱን በቅደም ተከተል ሊከፈል ይችላል. ከዚያ በኋላ ይቅርታ በመጠየቅ የት እንዳላችሁ መወሰን ይችላሉ.

2.     ኃላፊነትን ይቀበሉ

ኃላፊነትን መውሰድ ማለት የሌሎችን ሰው ስሜት የሚጎዱ ስህተቶችን መለየት ማለት ሲሆን ይህም በጣም አስፈላጊ እና ቸል ከሚባሉ - ከሁሉም በላይ ይቅርታ, በተለይም በመገናኛ ብዙሃን ውስጥ. እንደ እምብዛም የማይታወቅ ነገር ሲናገሩ, "እኔ በተናገርኩት ነገር ቅር እንደተሰኘሁ አዝኛለሁ," የሌላኛው ሰው ስሜት ያልተለመደ ስሜት ነው. «እኔ (መጥፎውን ነገር) ስናገር አልወደድኩትም. ስሜትህን እጎዳለሁ, እና አዝናለሁ, "ማለት የሌላውን ሰው ስሜት የሚጎዳ እንደሆነ የተነገራችሁ እንደሆናችሁ እውቅና ሰጥታችኋል, እናም ለእሱ ኃላፊነት ይወስዳሉ.

3.     መጸጸት

በደል እንዴት ይቅርታ መጠየቅ እንደሚገባ ለመገንዘብ ሲፈልጉ መጸጸትን መግለፅ ጠቃሚ ነው. ኃላፊነትን  መውሰድ ወሳኝ ነው, ነገር ግን ለሌላው ሰው እነሱን ለመጉዳት እንደተነካዎት ማወቅዎን እንዲሁም እርስዎ ካልፈለጉት ይመርታሉ. በቃ. ቀድሞውኑ ጥሩ ስሜት ይሰማቸዋል እናም ስለ መጥፎ ስሜት  እንዳሰማቸው ማወቅ ይፈልጋሉ. "ከእኔ በበለጠ ትጨነቅ ነበር." "እንደዚሁም ስሜትዎን ጭምር ባስበው ደስ ይለኝ ነበር." "እኔ ልወስደው እችላለሁ ብዬ እመኛለሁ." እነዚህ ሁሉ ይቅርታዎን በትህትና እና በቅንነትዎ ላይ ተጨባጭነት ላይ የሚጨምሩ ናቸው. ሌላ ሰው ለእርስዎ እንክብካቤን ያሳውቁ.

4.     ማስተካከያ ያድርጉ

ሁኔታውን ለማስተካከል ማድረግ የሚችሉት ማንኛውም ነገር ካለ, ያድርጉት. ይቅርታ በመጠየቅ እንዴት ይቅርታ መጠየቅ እንደሚቻል ማወቅ በጣም አስፈላጊ ነው, እናም ይቅርታ ከትክክለኝነት አንዱ ክፍል አንዳንድ እርምጃን ለመውሰድ ፈቃደኛ ነው. ስለ አንድ ሰው የሆነ ነገር ከሰበሩ, ሊተኩት ይችላሉ. አንድ ጎጂ ነገር ከተናገሩ, ተጨማሪ አዎንታዊ ስሜቶችን ለማርካት የሚያግዙ አንዳንድ መልካም ነገሮች ይናገሩ. አመኔታ ካጡ, ዳግም ለመገንባት ምን ማድረግ እንደሚችሉ ይመልከቱ. ነገሮችን ለማሻሻል ምንም ልታደርጉ የቻላችሁት ነገር ምንም ይሁን ምን, ያድርጉት. (እንዲሁም ምን እንደሚረዳዎ እርግጠኛ ካልሆኑ ለሌላው ሰው ጥሩ ስሜት እንዲሰማቸው ለማድረግ ምን ማድረግ እንደሚችሉ ይጠይቁ.)

5.   ወሰኖችን አረጋግጥ

ይቅርታ ከመጠየቅ እጅግ አስፈላጊ ከሆኑት አንዱ ይቅርታ - አንዳንድ ድንበሮችን እንደገና ለማፅደቅ ነው። ጤናማ ድንበሮች በማንኛውም ግንኙነት ውስጥ አስፈላጊ ናቸው። ከአንድ ሰው ጋር ግጭት ሲፈጥሩ ብዙውን ጊዜ ድንበር አለ - ማኅበራዊ ደንብ መጣስ ወይም መተማመን ተሰብሯል - እንዲሁም ምን አይነት የወደፊት ባህሪ እንደሚፈለግ ለማረጋግጥ ያግዛል. ወደፊት ለወደፊቱ ምን ዓይነት ደንቦችን እንደሚከተሉ መወያየታችሁ መተማመን, ወሰኖች፣ እና አዎንታዊ ስሜቶች እንደገና ይገነባሉ, እና ከግጭቱ ውስጥ ተፈጥሯዊውን ውጣ ውረድ እና በግንኙነት ደስተኛ ህይወት ውስጥ.

ጠቃሚ ምክሮች:

1.     የራስዎን ድርሻ መያዝ - አይደለም

ይቅርታ ስትጠይቁ, ለግጭታችሁ ውስጥ ሃላፊነቱን ትወስዳላችሁ. ይህ ማለት አጠቃላይ ግጭቱ የእርስዎ ጥፋተኛ መሆኑን እያመኑ ነው ማለትዎ አይደለም. ብዙውን ጊዜ ሰዎች ይቅርታ ለመጠየቅ ይፈራሉ ምክንያቱም ቀደም ሲል ይቅርታ የሚጠይቅ ማንኛውም ሰው "የበለጠ የተሳሳተ" ወይም "ተሸካሚ" ነው. እንደ እውነቱ ከሆነ, የግጭቱን ትንሽ ክፍል ብቻ እንኳን ቢሆንም, የእርስዎ ሀላፊነት ተስማሚ እና ብዙ ጊዜ ጤናማ ነው. በድርጊትዎ የሚቆጭዎትን ነገር ለመወሰን ያስችልዎታል ነገር ግን የራስዎን ወሰኖች ያረጋግጡ.

2.     ለትክክለኛ ምክንያቶች ይቅርታ ጠይቅ

እርስዎ ላደረጉት ነገር ይቅርታ ሲጠይቁ, የሌላ ሰው ድርጊት ምንም ሆነ ምን ወደፊት መጓዝ እና ከእርስዎ በስተግራ በኩል ግጭቱን ማስቆም ይችላሉ. ይቅርታ በምንጠየቅበት ጊዜ በቀላሉ ራሳችንን ለመጠበቅ እና እራሳችንን ይቅር ማለት እንችላለን. ሌላኛው ሰው ለድርጊታቸው ይቅርታ ለመጠየቅ ሊነሳሳ ይችላል - ሁልጊዜ ካወቁ ጥሩ ነው! - ግን ይህ ሁልጊዜ አይደለም. ይቅርታ ከሌላኛው ሰው ይቅርታ ለመጠየቅ መሞከር አንዳንድ ጊዜ የሚቃወም ማታለያ ዘዴ ነው. ለእራስዎ የአእምሮ ሰላም ይቅርታ መጠየቅ, ሌላው ግለሰብም ተመሳሳይ ነገር እንዲያደርጉ ሊነሳሳ ይችላል. ግን ካልሆኑ ጥሩ ነው.

3.        ውጤቶችን ያስገኛል - ለትላልቅ

ምንም እንኳን ይቅርታ ስንጠየቅ ንጹሕ አቋማችንን ለመጠበቅ የምንጥርበት እና ልንኮራበት የምንችልበት መንገድ ሊሆን ይችላል, አብዛኛዎቻችንም ግንኙነታችንን ማደስ እና ይቅርታን ማግኘት እንፈልጋለን. አንዳንዴ ይህ አይከሰትም. ይቅርታው ከልብ ከሆነ እና አስፈላጊዎቹን ምግቦች ማካተት ከቻሉ, የመምረጫ እድልዎ ከፍ ያለ ነው, ነገር ግን አንዳንድ ጊዜ ሌላው ሰው በቀላሉ ይቅር ለማለት ወይም ለመተግበር ዝግጁ ወይም ኣቅም የለውም. ወይም ቢመሰክሩ ይከጀላልና. ወይም በግጭቱ ውስጥ  የራሳቸውን ድርሻ ላያስተውሉ ይችላሉ። ምላሻቸውን መቆጣጠር እንደማትችለብዎት እና የሚችሉትን ሁሉ ካደረጉ ለጊዜው ይሂዱ። 

4.       የይቅርታ ዋጋ፡-   አዝናለሁ ተብሎ ይታሰባል ሀ የሰው እሴት. ይቅር ባይነት በአንድ በኩል ፣ ጥፋተኛው ራሱን ከጥፋተኝነት ለማላቀቅ እና በሌላ በኩል ደግሞ ቅር የተሰኘውን ቅር ከሚሰኙ ስሜቶች ለማዳን ይችላል ፡፡ ይቅር ባይ ሁልጊዜ ጥፋተኛው በሌላ መንገድ ስህተቱን ማካካስ የለበትም ማለት አይደለም ፡፡

እውነታው ይቅር ለማለት ማወቅ ምንም እንኳን  ይቅርታን እንዴት መጠየቅ እንደሚቻል ማወቅ፣ በሌላኛው ሰው ላይ የተፈጸመውን የጥፋተኝነት እና ጉዳት እውቅና በመስጠት በተወሰነ መንገድ የሚያመለክት ስለሆነ። በሳይኮሎጂ ሁለቱም ድርጊቶች እንደ ሰው አቅም ይቆጠራሉ ፣ ይህ ደግሞ አዎንታዊ የሕክምና ውጤቶች አሉት ፡፡

ብዙዎች ሃይማኖቶች በትምህርታቸው ውስጥ እንደ ይቅርታ ፣ ንስሃ እና መስዋእት ከመሳሰሉ አካላት ጋር ያስተናግዳሉ ፡፡ ይቅር ባይነት በቅዱሳት መጻሕፍት ፣ በጸሎትና በጸሎት ውስጥ ተብራርቷል ፡፡ ይቅር ባይነት ብዙውን ጊዜ በተለያዩ የአምልኮ ሥርዓቶች ይወከላል ፡፡